او با صداپیشگی در نقش‌های آقای ببر در دهکده حیوانات، کاپیتان لیچ در گالیور، جان کوچولو در رابین هود و آقای ووپی در تنسی تاکسیدو و چاملی، کودکی بسیاری از بچه‌های این سرزمین را ساخت. صدای ماندگار او در نقش پدر اوشین در سال‌های دور از خانه، نقش رضاشاه در دو فیلم سینمایی میرزاکوچک خان و سردار جنگل، قیس بن سعد در سریال امام علی(ع) و هزاران صدا و نقش خاطره‌انگیز دیگر جاودانه شد. در سال‌های اخیر صداهای دوبله ایران، یک به یک دارند خاموش می‌شوند و این عرصه هنری، خالی‌تر از قبل. پس از درگذشت هوشنگ لطیف‌پور در خاک غربت (کانادا)، شهروز ملک‌آرایی هم پس از تحمل دوره سخت بیماری در بیمارستان بهمن تهران درگذشت. او که زاده ملایر بود، از دوبلورهای برجسته و محبوب ایران به شمار می‌رفت و صداپیشگی نقش‌های ماندگاری را بر عهده داشت. او با مدیر دوبلاژهایی همچون ژاله علو، رفعت هاشم‌پور، ناصر ممدوح، هوشنگ لطیف‌پور و دیگر بزرگان دوبله ایران همکاری کرده بود و بخش مهمی از خاطرات نوستالژیک کودکان دهه۶۰ را ساخت.
بچه‌ها را جدی می‌گرفت
مُلک‌آرایی بیش از نیم قرن در عرصه دوبله، استخوان‌خردکرده بود. چندان اهل گفت‌وگوهای رسانه‌ای نبود و آخرین حرف‌هایش به مراسم تجلیلش در سال گذشته برمی‌گردد؛ در آیین رونمایی از مستند «مُلکِ شهروز» و پاسداشت هفت دهه صداپیشگی «شهروز ملک‌آرایی». می‌گفت هر کاری کرده صرفاً به خاطر عشقش بوده است؛ دوبله را می‌گفت. او مثل بسیاری از همنسلانش، همان‌هایی که به نسل طلایی دوبله معروف‌اند و متأسفانه این روزها بسیاری از آن‌ها را از دست داده‌ایم، عاشق کارش بود و البته بارها تأکید کرده بود که از «به غلط رفتن و هرز رفتن دوبله» ناراحت است.
او در مصاحبه‌ای قدیمی که با ایسنا داشت، ضمن گله‌مندی از وضعیت دوبله گفته بود در سیستم هنری ما به کار انیمیشن و کارتون با چشم بصیرت نگاه نمی‌شود به همین خاطر در ارائه دوبله، انتخاب گوینده، تصحیح و ترجمه دیالوگ‌ها سهل‌انگاری می‌شود و در نتیجه به جای اوج گرفتن، کارها افت پیدا می‌کند.
با اینکه کارش دوبله کارتون بود اما جدیتی ستودنی در حرفه‌اش داشت. به باور بسیاری از استادان این حرفه، دوبله کارتون یکی از سخت‌ترین حوزه‌هاست و ملک‌آرایی با همین نگاه، نقش‌های فانتزی کارتون‌ها را بسیار جدی دوبله می‌کرد.
می‌گفت: کار انیمیشن در دنیا جزو ویژگی‌های خاص کار هنری است و به همین دلیل هنرپیشه‌ها و بازیگرهای بزرگ سینما یکی از افتخاراتشان این است که در کارتون حرف زده‌اند. به همین خاطر باور داشت در دوبله انیمیشن باید از گویندگانی استفاده شود که در کار اجرا تبحر داشته و از افراد خبره و کارکشته باشند.
اجرای حرفه‌ای یک صدای ماندگار
کارنامه پربار حرفه‌ای ملک‌آرایی نشان می‌دهد کارتون خارجی و داخلی برایش فرقی نداشت هم در نقش «سبزه» در انیمیشن ایرانی «کوشا» حرف زده و هم در نقش «جان کوچولو» در رابین هود. برای او محتوای کار اهمیت داشت و اینکه خوراک فرهنگی خوبی پیش روی بچه‌ها گذاشته شود. برای همین کارش را به ویژه در دوبله کارتون‌ها جدی می‌گرفت چون صنعت انیمیشن را صنعتی ماندگار برای نسل‌های آینده می‌دانست و نگاه بازاری و سبدی به این قالب هنری را درست نمی‌دانست. به گفته خودش، انیمیشن خوبی که قابل فهم و لمس باشد می‌تواند همه اعضای خانواده را کنار هم بنشاند.
او بر این باور بود نتیجه کار یک مدیر دوبلاژ خوب با انتخاب درست گویندگان و تقسیم مناسب نقش‌ها می‌تواند اثری ماندگار خلق کند و اگر این اتفاق نیفتد، ضایعه‌ای است که روز به روز به کار هنری ما وارد می‌شود. ملک‌آرایی در حرف‌هایش تأکید داشت در دوبله اجرای خوب مطرح است نه صدای خوب.
او در هفت دهه فعالیتش در عرصه دوبله نشان داد هم صدای خوب دارد و هم اجرای خوب. برای همین شخصیت‌های کارتونی همچون «آقای ووپی» در ماجراهای تنسی تاکسیدو و چاملی، جان کوچولوی «رابین هود» و «ببر آهنگر» دهکده حیوانات در یاد کودکان ایرانی، تا این اندازه زنده و واقعی بودند.
خبرنگار: زهره کهندل
۱ بهمن ۱۴۰۱ - ۰۳:۵۳
کد خبر: ۸۴۳۵۲۶
تنها سرگرمی بچه‌های دهه۶۰، کارتون‌های دوبله شده‌ای بود که اوقات فراغتشان را پر می‌کرد. صداهای ماندگاری که پشت این نقاشی‌های متحرک بودند، کودکی بچه‌های آن سال‌ها را ساختند، شهروز ملک‌آرایی که صبح دیروز در ۸۱سالگی دار فانی را وداع گفت یکی از این صداپیشگان خاطره‌ساز کشورمان بود که ریه‌هایش دیگر تاب ادامه تنفس را نداشت.
زمان مطالعه: ۳ دقیقه
نظر شما