به گزارش قدس آنلاین، سفره‌هایی که امسال اعضای خانواده را گرد هم نگه داشتند با ۵۰درصد گوشت کمتر نسبت به سال گذشته مدیریت شدند.
اما متولیان این حوزه می‌گویند با گذشتن از بهار سال ۱۴۰۲ خورشت‌های ایرانی پرگوشت‌تر طبخ خواهند شد.با افزایش بارندگی‌ها، دامداران به امید سرسبزی مراتع دام‌های خویش را به جای فرستادن به کشتارگاه نگه می‌دارند تا در فصل بهار و تابستان پروار شوند.
دولت مدعی است در این مدت برای تنظیم بازار این محصول تدابیر مختلفی در سر دارد تا گوشت با قیمت مناسب به دست مردم برسد. کمبود عرضه دام به خاطر شکل‌گیری «سیاه‌بهار» یکی از دلایل گرانی گوشت در زمستان بود؛ اما این قصه به همین سادگی نیست و تا دامدار به این نقطه برسد چند سال پرتلاطم را پشت سر گذاشته است.
در این مجال با دکتر سید محمدجواد مؤیدیان، کارشناس اقتصاد کشاورزی در جریان آنچه در روزهای اخیر بر دامداران، گوشت گوسفند و سفره مردم گذشته قرار می‌گیریم و مهم‌ترین دلایل گرانی گوشت و اینکه با نزدیک شدن به حلول ماه مبارک رمضان، آیا روند افزایش قیمت مواد پروتئینی ادامه می‌یابد یا خیر؟ این تحلیلگر مسائل کشاورزی معتقد است اگر نگاه سیاست‌گذار و تنظیم‌گر بازار گوشت به دامداری‌ها و وضع تولید متمرکز شده بود، معمای گرانی گوشت قرمز خیلی زودتر از این‌ها قابل حل بود.
علت نوسان گوشت در سه سال اخیر
این کارشناس اقتصاد کشاورزی با اشاره به اینکه در سال‌های ۱۳۹۹، ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ قیمت گوشت گوسفندی از تورم عقب مانده بود، می‌افزاید: افزایش قیمت گوشت اتفاقی نیست که یک شبه افتاده باشد، ساز گرانی سه سال است نواخته می‌شود، ولی امروز صدای آن شنیده شده است.
وی با بیان اینکه پرواربندی دام‌ها در کشور ما وابستگی بالایی به چرای دام ها در مراتع دارد، می‌افزاید: در سال آبی ۹۹-۹۸ حدود ۳۰۰ میلیمتر بارش داشتیم که برای رشد علوفه در مراتع نسبتاً خوب ارزیابی می‌شود و در این سال قیمت گوشت همسان با تورم رشد کرد؛ اما در سال ۱۴۰۰ از فرودین تا آذرماه بارش‌ها زیر ۱۵۰ میلیمتر اتفاق افتاد و ظرفیت مراتع در تأمین علوفه کاهش پیداکرد، بنابراین دامدار شروع به عرضه سهمیه دام‌های مولد خودش به بازار کرد و بالطبع قیمت گوشت کاهشی شد.
به گفته وی، از ابتدای دی‌ماه به علت افت شدید قیمت گوشت، دولت مجوز صادراتی که چهار سال ممنوع بود را آزاد کرد و نزدیک به ۴۰ هزار رأس دام صادر شد، ولی با بالا رفتن قیمت، ستاد تنظیم بازار دوباره در بهمن ۱۴۰۰ صادرات را ممنوع کرد.مؤیدیان توضیح می‌دهد: در سال آبی۱۴۰۱ حدود ۱۷۰ میلیمتر بارش داشتیم و کمبود علوفه، به تکرار تاریخ به ذبح دام‌های مولد منجر شد. در انتهای مردادماه دولت دوباره برای ساماندهی بازار تصمیم گرفت صادرات را آزادکند. ۴۰۰ هزار رأس دام صادر و قیمت مقداری تنفس کرد ولی با صعودی شدن قیمت‌ها ستاد تنظیم بازار باز هم جلو صادرات را گرفت.
این کارشناس اقتصاد کشاورزی می‌گوید: با بارش برف که تقویت مراتع کشور را نوید می‌دهد، دامداران از عرضه دام مولد به بازار جلوگیری کردند. پس از دو سال تولید دام‌های سبک با ضرر کامل، حالا پرواربندی به صرفه شده و یک ماه است دامداران به جای عرضه بره‌های نر یا میش، آن‌ها را برای پرواربندی و زایش بهاری نگه داشتند. با کم شدن دام در بازار، قیمت دام زنده به ۱۵۰ هز ارتومان رسید. در کشتارگاه نیز ۳۰۰ هزار تومان قیمت خورده و در خرده‌فروشی ۳۴۰ هزار تومان عرضه شد. مؤیدیان با تأکید بر اینکه نباید انتظار داشته باشیم قیمت گوشت از این ۲۷۰ تا ۳۰۰ تومانی که بالا رفته پایین‌تر بیاید، می‌افزاید: اگر با واردات بیشتر در بهار، این تولید را سرکوب نکنند، روزهای پر تلاطم نرخ گوشت را پشت سر خواهیم گذاشت.
این تحلیلگر حوزه کشاورزی می‌گوید: قیمت معقول با درصد سود مناسب که موجب زیان تولیدکننده نمی‌شود با هزینه‌های بازاریابی و زنجیره ارزش در خرده‌فروشی نزدیک به ۲۷۰ تا ۲۸۰ تومان است. این فاصله ۳۳۰ تا ۳۴۰ تومان بخشی به خاطر عرضه و تقاضای دام است که در برخی نقاط کشور تا ۱۷۰ هزارتومان هم تقاضای خرید دام زنده را دارند.
مؤیدیان می‌گوید: وضعیت فعلی قابل پیش بینی بود و پیشتر هم اعلام کرده بودیم برپایه بررسی‌ها زمستان ۱۴۰۰ گوشت به۳۰۰ تا ۴۰۰ هزار تومان برسد و اینکه این اتفاق با تأخیر روی داد به تاب‌آوری این کسب‌وکار مربوط می‌شود که توانست خودش را تا الان نگه دارد، البته هزینه این کار از جیب دامدار داده شد. در حالی که همان موقع گفتیم دولت باید در تأمین نهاده و خرید و صادرات حمایت کند ولی به بدترین شکل انجام شد و بازار در نهایت از دست رفت.
این کارشناس اقتصادی با اشاره به کاهش ۱۰ هزار تنی کشتار دام طی یک ماهه آذر تا دی‌ماه در سال جاری می‌گوید: کشتار دام از فروردین تا آبان ۱۴۰۱ نسبت به سال ۱۴۰۰ تفاوت چندانی نداشته، اما از آذرماه به طرز معنی‌داری کم شده است به طوری که وزن کشتار شده لاشه در آذرماه سال گذشته ۵۵ هزار تن و در آذرماه امسال به ۵۰ هزار تن رسیده است. وزن کشتار در دی سال گذشته نیز ۵۱ هزار تن بوده که امسال به ۴۱ هزار تن کاهش پیدا کرده است.
برنامه‌های دولت برای تنظیم بازار
وی درباره برنامه‌های دولت برای تنظیم بازار می‌گوید: در ماه رمضان از نظر تأمین مرغ مشکل نداریم، به اندازه کافی مرغ در سردخانه‌ها ذخیره شده، هم تولید داخل خریداری شده و هم به اندازه کافی واردات انجام شده و برای ماه رمضان و شب عید توزیع خواهد شد.
وی با اشاره به اینکه راهکار واردات در کوتاه‌مدت مشکل تأمین گوشت را حل می‌کند، می‌افزاید: در حال حاضر شرکت پشتیبانی امور دام با ۴۵ هزار تن گوشت در سردخانه‌ها که برابر با مصرف یک ماه گوشت کل کشور است می‌تواند بازار را تنظیم کند که به مرور این گوشت‌ها را به بازار تزریق خواهد کرد.
مؤیدیان یادآور می‌شود: در طرح‌های آزمایشی که برای اعطای کوپن مطرح است گوشت قرمز وجود ندارد و خیلی مهم است که اگر می‌خواهند از تولیدکننده و مصرف‌کننده حمایت کنند گوشت گوسفند را در این بسته قرار دهند.وی با اشاره به اینکه رفتار تعزیراتی فقط ۱۰ درصد در تنظیم بازار مؤثر است، می‌گوید: تنظیم بازار در حقیقت با مدیریت تولید انجام می‌شود، یعنی اگر یارانه نمی‌دهیم صادرات را ممنوع نکنیم و بگذاریم با درصد کمی همیشه پایدار انجام شود تا در بلندمدت هم بتوانیم دیپلماسی کشاورزی داشته باشیم و دیگر اینکه اگر شرایطی پیش آمد که هزینه‌های تولید در حال سرکوب بود، درآمد تولیدکنندها با صادرات تأمین شود. حتی می‌توانیم سوآپ کنیم یعنی گوسفند را صادر کنیم و از آن طرف گوسفند یخی یا گوسفند گرم با قیمت پایین‌تر وارد کنیم، اما حذف صادرات یعنی بستن بازار مرغوب به روی تولیدکننده داخل و ضربه به آنچه در آن دارای مزیت هستیم.
خبرنگار: زهرا طوسی
نظر شما