دکتر مهدی جمشیدی طی سخنانی در چهارمین محفل گفت و گو محور فکرت که با موضوع «گره حجاب، بازفهمی و بازطراحی» در مؤسسه شناخت برگزار شد، با اشاره به این که بحث حجاب مسئله دیرینه و وامانده ای است که همچنان محل تأمل است، اظهار داشت: هر چند گفت و گوهایی در طول ماه های اخیر در این زمینه مجدداً شکل گرفته اما نسبت به پرسش های متعددی که همچنان مطرح شده نیاز به بیان نقطه نظرات و گفت و گو در این باره احساس می شود.
وی افزود: بخشی از بحث در این زمینه ناظر به بازفهمی و حکمت نظری مساله است و البته بخش دیگر راهکارهای معطوف به این قضیه می باشد که باید به هر دو ساحت توجه داشت.
پژوهشگر مسایل فرهنگی و اجتماعی همچنین گفت: مسئله حجاب حداقل در دهه شصت هیچ گاه نامسئله نبوده است، ضمن آن که به طور خاص بعد از ارتحال حضرت امام(ره)، همزمان با تهاجم فرهنگی اولین موج در این زمینه آغاز شد.
وی با اشاره به این که بی شک یکی از نمودهای بارز تهاجم فرهنگی ناظر به رواج بی حجابی است، افزود: در دوره اصلاحات این مساله شتاب فراوانی پیدا کرد و البته در همان زمان نظریه هایی مطرح شد برای تئوریزه کردن آن چه مقام معظم رهبری آن را معطوف به سبک زندگی، اباحه گرایی عملی توصیف می نمودند.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی ادامه داد: در دوره های بعد، بحث حجاب و بی حجابی وارد بازی های انتخاباتی شد مثل مخالفت با گشت ارشاد یا طرح بحث دیوارکشی در خیابان و ... تا به این وسیله گروه ها و جناح ها و افرادی به اهداف سیاسی و انتخاباتی خود دست پیدا کنند و جالب و تأسف بار این که در آغاز دولت دوم روحانی و بعد از انتخابات دور دوم ایشان، کشف حجاب ها به تدریج شروع شد.
وی تأکید کرد: از سوی دیگر بحث حجاب با مقوله حمکرانی در کشور ما مرتبط بوده و در عین حال به دلیل حواشی متعدد و این که موضوعی عملاً رهاشده بوده و در مواجهه سلبی متوقف شده، لذا مسایلی را پدید آورده است به نحوی که این قدر این گره ناگشوده مانده و به کلاف سردرگم تبدیل شده که برخی افراد در مواجهه با آن دچار انفعال شده و گفته اند راه حلی برای مقابله با بی حجابی و بدحجابی اصلاً متصور نیست.
وی گفت: همچنین در دهه های اخیر از سوی نهادها حتی شورای عالی انقلاب فرهنگی شاهد طرح های مبنایی و اثباتی نبوده ایم و صرفاً در این باره نظاره گر یک سری ضابطه گذاری های رسمیِ ظاهری بوده ایم. این در حالی است که درد با مسکّن علاج نمی شود بلکه زیرپوستی می ماند و ناگهان حالت انفجاری پیدا می کند. در واقع این دمل چرکین سال ها و دهه ها معلق نگه داشته شده تا این که در نهایت در سال ۱۴۰۱ سر باز کرد. ما سه دهه زمان را باختیم و تحولات زیرپوستی را ندیدیم.
جمشیدی ابراز داشت: نکته حائز اهمیت دیگر این که اساساً با مساله فرهنگی نسبت غیرفرهنگی پیدا کردیم و همیشه هم نگران تابستان های برهنگی بوده ایم و این ها نشان می دهد که کارنامه ما در بحث حجاب قابل دفاع نبوده و نیست.
وی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به این که در مساله حجاب و بی حجابی، قرائت ها و خوانش های متعدد و گاه متضادی وجود داشته است، گفت: یک بحثی که مطرح کرده اند این که حجاب یک مساله حکومتی است با این توضیح که افرادی در داخل قدرت برای انحراف اذهان عمومی از مسایل دیگر همچون اقتصاد و معیشت، سخن از بحث حجاب کرده و می کنند و جالب این که همین ها به امثال ما می گویند شما در این رابطه یا مزدبگیر حاکمیت هستید یا این که ناآگاهانه و سفیهانه در زمین آن ها بازی می کنید.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی بیان داشت: دم دستی ترین پاسخ به این طیف افراد آن است که بدانیم اساساً فلسفه وجودی دولت اسلامی چیست، به خصوص ناظر به این که به هر حال اساسی ترین وظیفه دولت اسلامی تلاش در جهت تحقق ارزش هاست و مسئله عفاف و حجاب هم یکی از مهم ترین ارزش های دینی و فرهنگی ماست.
وی افزود: اتفاقاً اگر دولت اسلامی دنبال این قبیل مسایل نباشد، ما باید از او مطالبه کنیم.
وی گفت: خوانش دیگر این است که می گویند اصلاً حجاب، مساله حکومتی نیست و باید در بستر جامعه و در بستر عرف مطرح شود و درباره اش تصمیم گیری شود و حال آن که در این رابطه باید گفت که اینجا دیگر حاکمیت خط مشی را مشخص نمی کند و شاهد سیاست گذاری نیستیم بلکه این عرف گذاری است و حال آن که رسالت جامعه و حاکمیت اسلامی، سیاست گذاری درست در مسیر هدایت افراد است.
پژوهشگر مسائل فرهنگی و اجتماعی خاطرنشان کرد: تأکید رهبر معظم انقلاب هم این است که دولت و حاکمیت اسلامی باید به دنبال هدایت افکار جامعه باشد و بی تفاوتی در این زمینه قابل قبول نیست، کما این که این طور نیست که بگوییم این مسئله را واگذار به عرف کند و خودش بی خیال گوشه ای بنشیند و نظاره گر باشد.
وی با اشاره به این که حکومت دینی، حکومت قانون الهی و مجری قانون الهی است، گفت: مقام معظم رهبری به صراحت فرمودند که بی حجابی، حرام اجتماعی است و اتفاقاً رهبر انقلاب تأکید کردند که فرهنگ مسئله اصلی و اقتصاد مسئله فوری و اولویت دار ماست.
وی افزود: قرائت و خوانش دیگر هم این است که بی حجابی اصلاً مسئله و مرض اجتماعی نیست چرا که جامعه خصوصیت موزاییکی و متکثر و چندپاره دارد و البته این ها به این وسیله می خواهند توجیه کنند که نباید نسبت به بحث بی حجابی و بدحجابی حساسیت و واکنش جدی نشان داد و اساساً مسئله مهمی نیست.
جمشیدی ابراز داشت: اتفاقاً این مسئله یک امر اجتماعی مهماست که جامعه و حاکمیت اسلامی نمی تواند نسبت به آن بی تفاوت باشد. به تعبیر شهید مطهری، یکی از عوامل انحطاط جامعه، فساد اخلاقی است و بی حجابی و بدحجابی زمینه ساز تحقق همین فساد به شمار می رود.
وی افزود: مقام معظم رهبری گفتند که حجاب، نماد هویتی زن مسلمان است و اهمیت و ضرورت آن غیرقابل انکار می باشد، کما این که ایشان برهنگی و بی حجابی را نماد تمدن غرب توصیف کرده اند.
وی گفت: ما در جنگ روایت ها بسر می بریم و حجاب به تعبیر رهبر انقلاب به امر نمادین و هویتی تبدیل شده و از این حیث بسیار حائز اهمیت است و طبعاً در چنین فضایی اهمیت حجاب به این خاطر است که ریشه در اصالت تمدنی دارد.
این نویسنده و پژوهشگر فرهنگی تصریح کرد: از سوی دیگر باید توجه داشت که حجاب نقطه آغاز است و لذا فقط بحث کشف حجاب مطرح نیست بلکه یک بسته فرهنگی طراحی شده که در این بسته اگر تسلیم نقطه آغازین شویم اتفاقات تلخی می افتد مثل شکستن هیبت نظام، ضمن آن که بی تفاوتی در این زمینه به منزله زدودن حیا، عادی سازی گناه و ریخته شدن قبح این مسئله است و این موضوع، خودش زنجیره ای از عقب نشینی ها را در آینده در پی خواهد داشت.
وی گفت: برخلاف نظر عده ای، قانون حجاب به هیچ وجه امنیت و وحدت را مختل نکرده بلکه بی عرضگی ما باعث این امر بوده است، کما این که لال بودن یا بی زبانی و ضعف در تبیین و اقناع سرآغاز بسیاری از مشکلات بوده است.
جمشیدی اظهار داشت: دین به ما اجازه نمی دهد که حتی بی خیال حرام های کوچک شویم، چرا که اساساً دین فقط توحید یا اصول دین نیست بلکه همه دین را باید در نظر گرفت و آموزه های آن را پاس داشت.
وی گفت: آموزش و پرورش و نهادهای فرهنگی ما در این زمینه کم کاری داشته اند و جوان و نوجوان ما از فلسفه حجاب، حد حجاب و نگاه دین به این مسئله ناآگاه است و لذا باید در بحث تفهیم مباحث و ابلاغ دیدگاه دین خیلی کار کنیم.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی افزود: از سوی دیگر دشمن در این زمینه به دنبال مشروعیت زدایی خبری از جبهه انقلاب است و حقایق را وارونه نشان می دهد. همچنین تکرار روایت باعث زنجیره ای از مسایل و شکل گیری این حس جمعی شده که حجاب اگر فلان نتیجه را دارد پس باید بی خیال آن شویم.
وی تأکید کرد: به راستی ما در زمینه ها و عرصه های تبینی و رسانه ای و فضای مجازی چقدر کار درست انجام داده ایم که حالا بنابر مصلحت یا هر موضوع دیگری می خواهیم بی خیال حکم خدا شویم. گویا در جامعه ما شرایط طوری شده که به نظر می رسد دیواری کوتاه تر از دیوار حکم خدا نیست.
وی افزود: ما درگیر قلب واقعیت ها و برساخت های رسانه ای دشمن هستیم و این سوال واقعاً مطرح است که بر اساس کدام پیمایش و موضوع شناسی به راحتی نظر می دهیم که باید بی خیال مساله حجاب در جامعه شد.
جمشیدی با بیان این که مشکل ما بی زبانی و ضعف در تبیین گری صحیح مسائل است، گفت: در همه زمینه ها از جمله همین مسئله ما باید به تأسی از بیان و شیوه رهبری به جای انفعال، اتفاقاً شیوه تهاجمی نسبت به دشمن به خود بگیریم و در جنگ روایت ها، تبیین را اولویت قرار دهیم.
وی بیان داشت: در کل تهران ۱۵ ون گشت ارشاد آن هم به شکل نصفه نیمه به فعالیت می پرداخته و حال آن که بر اساس روایت های غلطی که شکل گرفته و به آن دامن زده شده، ماه ها کشور را به خاطر فوت یک خانمی که مرگش هم طبیعی بوده و پدرش هم دروغ گفته، به هم ریخته اند.
وی با اشاره به این که بنده بارها و بارها نسبت به فساد اقتصادی هشدار داده و اعتراضم را بیان داشته ام، افزود: صحبت ما این است که ای کاش به اندازه ای که به فساد اقتصادی رسیدگی شده اجازه بدهیم که به فساد فرهنگی و اخلاقی هم رسیدگی شود و این طور نباشد که سلبریتی ها در این کشور پادشاهی کنند و به هیچ جا هم پاسخگو نباشند.
نظر شما