آنتونی بلینکن وزیر امور خارجه آمریکا در سفری به عربستان سعودی وارد جده شد و با محمد بن سلمان ولیعهد آن کشور دیدار کرد. بر اساس گزارش خبرگزاری رسمی عربستان مقام‌های دو کشور درباره روابط دوجانبه و مسائل منطقه‌ای و بین‌المللی گفت‌وگو کردند. پیش از سفر بلینکن گمانه زنی رسانه ها بر این محور استوار بود که تلاش برای عادی‌سازی روابط عربستان با رژیم صهیونیستی از جمله مهم‌ترین موضوعاتی است که در دستور کار بلینکن در سفر به ریاض قرار دارد.

این سفر در حالی صورت گرفته است که واشنگتن قصد ایجاد ثبات در روابط با ریاض را دارد؛ روابطی که به دلیل اختلافات در مسائل مختلف از موضوع ایران گرفته تا قیمت نفت با تنش روبرو شده است. سفر بلینکن به عربستان دومین سفر بلندپایه مقام‌های آمریکا به این کشور است. پیش از این «جیک سالیوان»، مشاور امنیت ملی کاخ سفید هم به ریاض سفر کرده بودد اما ظاهراً تلاش‌های او برای مجاب کردن عربستان به عادی‌سازی روابط با تل‌آویو به بن‌بست خورده بود. به نظر می‌رسد مسئله عادی‌سازی روابط سعودی با ایران نیز یکی دیگر از مسائل تاثیر گذار از نظر کاخ سفید در مسیر سوق دادن ریاض به سمت عادی‌سازی رابطه با تل‌آویو است.

اهداف سفر مقامات آمریکایی به عربستان

جعفر قنادباشی کارشناس مسائل منطقه در گفتگو با قدس پیرامون دلایل و اهداف سفر بلیکن وزیر خارجه امریکا به عربستان گفت: تحلیلگران مختلف نظرات متفاوتی را در رابطه با اهداف سفر بلینکن به عربستان سعودی و دیدار وی با بن سلمان مطرح می‌کنند. طبیعتا مباحث حقوق بشری که مطرح شده سرپوشی بر موضوعات کلان دیگر است و آن چه مشخص است خاورمیانه در شرایط خاصی قرار دارد و عربستان در صدد ایجاد راهبردهای جدید در منطقه است و آمریکایی‌ها در صدد هستند این راهبرد ها بدون تامین نظرات آنها و بدون تامین منافع آنها در پیش گرفته نشود.

قنادباشی تصریح کرد: البته سفر بلینکن اهداف دیگری نیز دنبال می‌کند و یکی از آنها مطرح کردن نگرانی‌های واشنگتن در قبال مواضع احتمالی عربستان در قبال رژیم صهیونیستی است. چنانکه طی هفته های اخیر شاهد اعلام مخالفت تلاویو با احتمال هسته‌ای شدن ریاض و مخالفت آنها با غنی سازی اورانیوم در خاک عربستان بودیم. موضوعی که می‌تواند یک مانع بزرگ بر سر راه احتمال عادی سازی روابط ریاض و تلاویو باشد. بنابراین به نظر می رسد یکی دیگر از اهداف سفر بلینکن برطرف کردن این نگرانی ها و رایزنی در این رابطه بوده باشد.

کارشناس مسائل منطقه در پاسخ به این پرسش که آیا با توجه به بهبود روابط بین تهران و ریاض ممکن است شاهد ایفای نقش میانجی از سوی ریاض بین تهران و واشنگتن نیز باشیم نیز اظهار داشت: با توجه به نوع و ماهیت روابط میان ایران و آمریکا احتمال اینکه شاهد نقش آفرینی ریاض در برقراری روابط بین تهران و واشنگتن یا احیای برجام یا برطرف شدن تحریم ها باشیم بسیار دور از ذهن است. بنابراین به نظر می‌رسد سفر بلینکن بیشتر حاوی پیام های هشدار آمیز به عربستان در چگونگی و کیفیت نزدیک شدن به ایران باشد.

 میانجیگری ریاض  بین تهران و واشنگتن منتفی است

سیدرضا صدرالحسینی کارشناس مسائل بین الملل نیز با بیان اینکه در پی گفتگوهای اولیه بین تهران و ریاض که به آنجا ختم شد که روابط دو کشور عربستان و جمهوری اسلامی ایران به سطح روابط عادی دیپلماتیک برگردد شاهد سفرهای متعدد مقام های آمریکا به عربستان بودیم تصریح کرد: چنانکه پیش از این «جیک سالیوان»، مشاور امنیت ملی کاخ سفید هم به ریاض سفر کرده بود و روز گذشته نیز شاهد سفر بلینکن وزیر خارجه آمریکا به عربستان سعودی و دیدار وی با بن سلمان ولیعهد این کشور بودیم.

صدرالحسینی با اشاره به اینکه گمانه زنی های گوناگونی پیرامون اهداف سفر بلینکن وجود دارد اظهار داشت: آنچه با توجه به اظهارت آشکار برخی مقامات آمریکایی از جمله نمایندگان سنا و بازتاب رسانه های این کشور مسلم است این است که سفرهای مقامات آمریکا با توجه به نگرانی ها و ناراحتی های این کشور از تعمیق روابط بین دو کشور ایران و عربستان است.

وی افزود: این میزان نارضایتی به ویژه بعد از اینکه جمهوری اسلامی اعلام کرد که آماده همکاری با عربستان در حوزه صنعت صلح آمیز هسته ای نیز هستیم خود را عیان تر کرد؛ چنانکه شاهد واکنش تند مقامات رژیم صهیونیستی بودیم. این مسئله نشان دهنده آن است که مجموعه نظام سلطه از برقراری دوباره روابط تهران و ریاض ناراحت و شگفت زده است و تلاش می‌کند از تعمیق و تحکیم روابط دو طرف در حوزه های مختلف جلوگیری کند. به نظر میرسد عربستان در رابطه با بحث عادی سازی رابطه با تلاویو دچار یک سکون و آشفتگی در تصمیم گیری شده است؛ اما آنچه کارشناسان رژِیم صهیونیستی نیز اذعان داشته اند، پس از برقراری دوباره روابط بین تهران و ریاض رابطه بین ریاض و تلاویو با تاخیر قابل توجهی مواجه شده است.

کارشناس مسائل بین الملل ادامه داد: با توجه به موارد ذکر شده گمانه زنی هایی که ممکن است در برخی محافل رسانه ای اعم از منطقه و بین‌المللی در رابطه با احتمال میانجیگری عربستان  بین ایران و آمریکا مطرح باشد منتفی است. واقعیت این است که ایران برای گفتگو با آمریکایی ها نیازی به میانجی ندارد چنانکه پیش از این هم در موضوعاتی همچون پرونده هسته ای و برجام گفتگوهای متعددی بین تهران و واشنگتن صورت گرفته است.

صدرالحسینی با بیان اینکه رژیم صهیونیستی از تجهیز کشورهای غرب آسیا به ویژه کشورهای عربی به هرگونه تکنولوژی و فن آوری های برتر اعم از انرژی صلح آمیز هسته ای به شدت هراسان هستند و مخالفت‌های جدی خود را از سالهای قبل ابراز می کنند تصریح کرد: واکنش اخیر وزیر انرژی رژیم صهیونیستی در قبال احتمال غنی سازی اورانیوم در خاک عربستان نیز بر همین مبنا صورت می‌گیرد و در واقع عربستان بعد از مواجه شدن با چنین واکنشی با یکی از واقعیت های موجود در بطن این رژیم پی برد.