به گزارش قدس آنلاین: در قرآن کریم برخی از سوره‌ها ممتاز هستند مانند سوره یاسین که به قلب قرآن تعبیر شده است. در سوره‌ها نیز بعضی آیات ممتاز شده‌اند مانند آیت‌الکرسی که در سوره بقره به سیدالایات شناخته میشود. در عبادات، نمازها و ادعیه نیز برخی ممتاز شده‌اند و با حجمی کم، آثار فراوانی برایشان نقل شده است. یکی از آن عبادات، نمازی مستحبی است که در یکشنبه‌های ماه ذی‌القعده وارد شده و دارای فضیلت بسیاری از جمله آمرزش گناهان است.
در گفت‌وگو با حجت‌الاسلام دکتر سید احمد فقیهی، استاد اخلاق و عضو هیئت علمی موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) به کیفیت و اسرار والای این نماز پرداخته‌ایم.
نماز توبه در یکشنبه ماه ذی‌القعده
حجت‌الاسلام دکتر فقیهی با بیان ویژگی‌های خاص ماه ذی‌القعده می‌گوید: ذی‌القعده یازدهمین ماه از ماه‌های قمری و همانند ماه‌های محرم، رجب و ذی‌الحجه از ماه‌های حرام بوده که جنگ در آن حرام اعلام شده است. این ماه جزو ماه‌های حج و زمانی برای بجا آوردن اعمال حج نیز به شمار می‌رود. دیگر این که این ماه شروع اربعین حضرت موسی(ع) در کوه طور برای درک لقاء الهی نیز می‌باشد. اربعین موسوی یا اربعین کلیمی در اصطلاح به سی روز ماه ذی‌القعده به علاوه ده روز اول ذی‌الحجه گفته میشود که پس از این خلوت خداوند تورات را بر آن حضرت نازل کرد. این وقایع برای دیگران کشف از سنتی الهی دارد که برای درک لقای پروردگار، باید حرمت سی شب ماه ذی‌القعده و ده شب اول ذی‌الحجه را نگه داشت و به این ترتیب این ایام شریف در طول تاریخ، شروع اربعینیات برای اولیاء و سالکان مقام لقاء الهی مقرر شده است. افزون بر این موارد ذی‌القعده ویژگی‌های بسیار دیگری نیز دارد و به نقلی شهادت امام هشتم(ع) نیز در این ماه واقع شده است.
او اضافه می‌کند: اعمال زیادی برای این ماه ذکر شده که یکی از آن‌ها نمازی مستحبی بوده که توسط مرحوم سید بن طاووس از عالمان بزرگ شیعیان و از معتبرترین افراد در زمینه دعا، اخلاق و عرفان در طول تاریخ تشیع از رسول گرامی اسلام(ص) نقل شده است. او در کتاب اقبال الاعمال، بخش اعمال ماه ذی‌القعده روایتی که مستند این نماز است را از انس بن مالک از پیامبر(ص) نقل می‌کند. «رسول خدا(ص) در روز یکشنبه ماه ذی القعده فرمود: ای مردم کدام یک از شما می‌خواهید توبه کنید؟ گفتند: رسول خدا! همه ما می‌خواهیم توبه کنیم. پیامبر(ص) فرمود: غسل کرده، وضو گرفته و چهار رکعت نماز بجا آورید و...»
آمرزش گناهان و توسعه رزق و روزی به برکت یک نماز خاص
این استاد حوزه و دانشگاه یادآور میشود: زمان اصلی خواندن این نماز یکشنبه‌های ماه ذی‌القعده است و در هر ساعتی از شبانه‌روز می‌توان آن را خواند و مطابق روایت، اگر در یکشنبه سایر ماه‌ها نیز به‌جای آورده شود، همین پاداش را خواهد داشت. بزرگانی مانند مرحوم آیت الله بهجت(ره) در مورد این نماز و همینطور سایر نمازها و دعاهای مستحبی معتقد هستند که در سایر اوقات هم میشود آن‌ها را به جا آورد و اینطور نیست که مختص به روز یا ماه‌هایی خاص باشد. به طور نمونه دعای ابوحمزه برای سحرهای ماه مبارک رمضان است اما در تمام ایام سال میشود آن را خواند. می‌توان این نماز را به قصد رجاء در تمام یکشنبه‌های طول سال خواند و از برکات آن بهره‌مند شد.
دکتر فقیهی به فضیلت زیاد این نماز چهار رکعتی هم اشاره کرده و می‌گوید: در مورد این نماز فضیلت بسیار زیادی از پیامبر اکرم(ص) نقل شده است که باعث آمرزش گناهان و توبه میشود تا حدی که از این نماز گاهی به نماز توبه یاد می شود. برای این نماز ثواب زیادی ذکر شده، از جمله اینکه رسول اکرم(ص) در این خصوص فرموده است هر که این نماز را به جا آورد توبه او مقبول و گناهانش آمرزیده شود. دشمنان او در روز قیامت از او راضی شوند، با ایمان می‌میرد، دین و ایمانش از وی گرفته نمی‌شود. قبرش گشاده و نورانی شده و والدینش از او راضی گردند، مغفرت شامل حال والدین او و ذریه او گردد، توسعه رزق و روزی پیدا کرده و ملک‌الموت با او در وقت مردن مدارا کند و به آسانی جان دهد.
ارزشمندترین نکته در نماز یکشنبه ماه ذی‌القعده
او به کیفیت این نماز نیز اشاره کرده و توضیح می‌دهد: این نماز مانند سایر نمازهای مستحبی غیر از نماز شب که یک رکعت است، دو رکعتی است. برای خواندن این نماز در یکی از یکشنبه‌های ماه ذی‌القعده غسل کرده و برای نماز وضو می‌گیریم. اگر امکان غسل نبود، تیمم بدل از غسل هم میشود انجام داد. مابقی این عبادت پر ارزش ساده است و کافی است دو نماز دو رکعتی مانند نماز صبح به نیت نماز یکشنبه ماه ذی‌القعده به جای آوریم. در هر رکعت یک بار سوره حمد و سه بار سوره توحید و یک بار سوره ناس و یک بار سوره فلق خوانده و پس از پایان چهار رکعت، هفتاد بار استغفار کرده و ذکر مشهور «لا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ» را گفته و در پایان دعا می‌کنیم: «یا عَزِیزُ یا غَفَّارُ اغْفِرْ لِی ذُنُوبِی وَ ذُنُوبَ جَمِیعِ الْمُؤْمِنِینَ وَ الْمُؤْمِنَاتِ فَإِنَّهُ لَا یغْفِرُ الذُّنُوبَ إِلَّا أَنْتَ». یعنی ای عزیز، ای بخشاینده! گناهان من و گناهان تمام مردان و زنان مؤمن را ببخش که جز تو کسی گناهان را نمی‌بخشد.
عضو هیئت علمی موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) به نکته ارزشمندی در این نماز اشاره کرده و تصریح می‌کند: در دعای بعد از نماز این نکته مهم است که این نماز تنها برای فرد نمازگزار نیست بلکه در پایان آن برای جمیع مؤمنین و مؤمنات طلب مغفرت کرده و آن ها هم در این ثواب شریک می‌شوند. خوب است که در ابتدای این نماز به همین نیت هم این نماز خوانده شود که این نماز را برای پاکی خودم و آمرزش تمام مؤمنین و مؤمنات می‌خوانم.
حجت‌الاسلام فقیهی در پایان به روایتی از پیامبر(ص) اشاره کرده و یادآور میشود: در احیاءالعلوم آمده است که حضرت(ص) فرمود: «ان لربکم فی ایام دهرکم نفحات الا فتعرضوا لها» یعنی خداوند در ایام زندگی شما، اوقات و فرصت‌های مناسبی را در اختیارتان قرار می‌دهد، بکوشید از آن فرصت ها استفاده کنید. یکی از آن ایام یکشنبه‌های ماه ذی‌القعده است. هر چند که این ماه از نیمه گذشته و در ایام باقی‌مانده دو یکشنبه بیشتر نداریم، اما باید همین فرصت محدود را نیز قدر بدانیم. هر شخصی حتی اگر در این ماه یک نماز یکشنبه خوانده و به رحمت خدا امید داشته باشد؛ خداوند خودش، والدینش، فرزندانش، فامیل، دوستان و تمام مؤمنین و ذریه او را پاک و پاکیزه می‌کند.
نظر شما