بی‌شک دلایل مختلف اجتماعی و اقتصادی و حتی سیاستگزاری‌های نادرست در حوزه، سبب کاهش توجه به تبلیغ شده است. حالا دیگر طلبه، اولویت خود را تبلیغ نمی‌داند و عنوان مبلغ بودگی، یک عنوان اولی برای خود نمی پسندد. دکتر یا استاد دانشگاه بودن، نویسنده یا دارای پست اجرایی داشتن، اول است.

اینک دنبال این مسئله نیستم. سال‌های گذشته هم به دفعات در مورد دگردیسی اجتماعی کنشکری طلاب در سده اخیر صحبت کرده و عنوان کرده‌ام که یکی از مهمترین آن عوامل کاهش توجه به تبلیغ در میان طلاب است.

باید به یاد داشته باشیم که پدیده‌ها، ایزوله از فکت‌های تاریخی نیستند و حتماً معلول عوامل مختلف اند. امیدوارم سیاستگزاران حوزوی، با چند بخشنامه، به دنبال راه حل نباشند. تاکید می‌کنم گاه برای حل مسئله باید از همین حالا اقدام کرد و دهه‌ها بعد محصول چید.

اما آنچه وادار کرد این یادداشت را بنویسم، تاکید رهبر انقلاب بر اولویت اول بودن آن است. به راستی چرا تبلیغ اولویت اول است؟

ابتدا باید انگاره ذهنی خودمان را از تبلیغ تغییر دهیم. ما همیشه تبلیغ را یک مونولوگ وعظ آمیز دانستیم. اما حقیقت آن است که تبلیغ، آر اند دی حوزه است. روزگاری که در دانشگاه‌های غرب جایی برای آر اند دی ها نبود، حوزه ما با ظرفیت تبلیغی خود، حلقه اتصال علم و دین و ساحت اندیشه و عرصه نیاز بودند.

مبلغان با تبلیغ، حوزه را از حجره‌ها با کف جامعه، پیوند می‌زنند. تبلیغ سبب می‌شود طلبه دردهای میدان را بچشد و در مدرس‌های علمی به راه حل آن بیاندیشد. حوزه‌ای که تبلیغ ندارد، در عالم ایزوله ذهنی خود در حجره‌های خود، می‌خواند و می‌نویسید ولی از جامعه بی‌خبر است.

تبلیغ، حوزه را از جنس مردم می کند «رسول من انفسکم». آن وقت؛ صدای حوزه، صدای نه دردهای فیک، که دردهای اصلی مردم می شود، «عزیز علیه ماعنتم». حوزه بیش و پیش از اینکه مردم در فلان بحران یا چالش بیافتند، تشخیص می‌دهد و عمل می‌کند.

به تعبیر آینده پژوهان سناریو نویس، بیایید سناریو معکوس را فرض کنیم. یعنی تبلیغ اولویت اول نباشد. حالا بیایید این حوزه را تصویر کنیم. حوزه‌ای است که کتاب تولید می‌کند، ولی تیراژش، به اندازه رمان‌های درجه چندم غربی ترجمه شده، فروش نمی‌رود. حوزه‌ای که کلی نیروی انسانی برای ترویج دین تربیت کرده است، ولی به اندازه یک دهم یک موتیو سپکیر، مستمع ندارد. اگر تبلیغ در حوزه نباشد، حتی تدریس و تحقیق هم، بی‌فایده و بدون ناظر به نیازهای جامعه و جهان خواهد بود.

لذا باید نسبت به تبلیغ نگران بود و باید تبلیغ در نگاه حوزه علمیه در مرتبه و اولویت اول باشد.