تحولات لبنان و فلسطین

۸ مرداد ۱۴۰۲ - ۰۷:۴۳
کد خبر: 899991

روشدن دست براندازها در ظهر عاشورا

محمد جواد استادی، پژوهشگر مطالعات فرهنگی

ایران اسلامی همواره در معرض هجمه جریان‌های استعماری بوده است، ولی به دلیل پیوند ناگسستنی بخش‌های گوناگون نظام اجتماعی، در برابر بزرگ‌ترین مصائب و دشواری‌ها ایستادگی کرده است.

این در حالی است که ایران از تنوع عمیق فرهنگی و نژادی برخوردار است که خود این موضوع، درک یکپارچگی مردمی را سخت‌تر می‌کند.

پرسش اینجاست که چه عاملی می‌تواند فراتر از همه خواسته‌ها و گرایش‌های قومی و فرهنگی عمل کرده و همه را ذیل یک پرچم و روح واحد، متمرکز و حتی کنشگر سازد؟

ایرانیان با پشتوانه تمدنی و فرهنگی خویش و با از سرگذراندن تجربه‌های تاریخی گوناگون، اسلام را گوهری بی‌نظیر برای جهت‌بخشی به داشته‌های پیشین خویش و اصلاح اشتباه‌ها و لغزش‌ها و چراغ حرکت به‌سوی تعالی یافتند.

پیوند با اسلام از چنان عمقی برخوردار است که جامعه ایرانی همه هویت خویش را در پرتو آن بازتولید و نسل به نسل این هویت را منتقل کرد.

چنین است که ارزش‌های بنیادین اسلامی، شخصیت‌های برجسته وابسته به مبانی اسلامی که در رأس آن‌ها ائمه معصومین (ع)  قرار دارند، تعالیم و قوانین برآمده از اسلام، مناسک اسلامی و مواردی ازاین‌دست پیوسته در نظام اجتماعی ایران کارکرد داشته‌اند. این اصول به‌قدری در ایران، مقدس و ریشه‌دار شده‌اند که طیف‌های گوناگون جامعه و حتی اقلیت‌های مذهبی نیز نسبت به آن‌ها علاقه و احترام قائل هستند.

عاشورا و قیام امام حسین (ع) یکی از مهم‌ترین جلوه‌های این موضوع به‌حساب می‌آید. شعارهای اصلی طرح‌شده در واقعه عاشورا ازجمله آزادی‌خواهی، عدالت‌گستری، ظلم‌ستیزی، امربه‌معروف و نهی از منکر از یک‌سو و رفتار وحشیانه و غیرانسانی جریان شر، این واقعه را به نمادی تاریخی برای ایرانیان بدل کرده و در نظام زیستی ایشان جایگاهی ویژه یافته است.

تا بدان‌جا که در کنار بهره‌مندی‌های معنایی، حتی برای دو ماه از سال بسیاری از کنش‌ها و رفتارهای اجتماعی جامعه ایران را تحت تأثیر خویش قرار می‌دهد.

جریان معاند اسلام در زمانه‌های گوناگون کوشش کرده به نحوی ضمن هجمه به ایران اسلامی، این مبانی و ارزش‌ها را نیز نابود سازد. حمله نظام‌مند به ارزش‌های دینی ازجمله حجاب و همچنین ممنوعیت برگزاری مناسک محرم در دوره پهلوی اول هرگز به نتیجه نرسید و اتفاقاً موجب قدرت گرفتن بیشتر ارزش‌های دینی شد.

اکنون دشمن بی‌توجه به ریشه تاریخی این ارزش‌ها در هویت جامعه ایرانی، تمرکز خود را بر هجمه به آن‌ها قرار داده و از تعطیلی عزای امام حسین (ع) در دوران پهلوی به تحریک رسانه‌ای با هدف توهین و تمسخر ارزش‌های دینی با کارهایی چون جریان قرآن‌سوزی و حمله به مناسک محرم و کنش‌های دینی مردم نزول کرده‌ است.

این در حالی است که دچار خطای محاسباتی بزرگ شده‌اند. این نمایش‌های سخیف که این بار بی‌پرده، مستقیم و گویی بدون شناخت از جامعه ایرانی شکل گرفته، اتفاقاً کارکردی جز بی‌آبرویی‌شان‌ نداشته و نشانه دست خالی ایشان است.

باوجود اینکه در طول زمان حتی بسیاری از روشنفکران غیردینی به قدرت آموزه‌ها و مناسک دینی وابسته به عاشورا اعتراف کرده‌اند، شاهد این هستیم سلبریتی‌های بی‌هویت که حتی در میان متخصصان حوزه خویش نیز جایگاهی ندارند و به اشتباه خود را گروه‌ مرجع جامعه می‌دانند، در دام فریب جریان نفوذ افتاده و این‌گونه هتاکانه به باورهای ریشه‌دار جامعه خویش می‌تازند.

غافل از اینکه این باورها برای بیش از هزار سال به دلیل جریان مستمر در جامعه ایرانی و آمیختگی غیرقابل تفکیک با عرصه‌های سبک زندگی ایرانیان، چنان در خودآگاه و ناخودآگاه ایشان نفوذ یافته که با دستاویزهایی غیرعقلایی و توهین‌آمیز چون توییت‌های توخالی، استوری‌های مضحک و تحلیل‌های بی‌بنیاد، حتی برای بخش معدودی از جامعه ایرانی نیز خدشه‌دار نخواهد شد.

این هجمه عظیم رسانه‌ای با محوریت توهین مستقیم و استهزای باورهای دینی مردم، هرگز سابقه اینچنینی نداشته و نشان از دست‌خالی دشمنان اسلام دارد. ولی بدون تردید این خطای محاسباتی برای دشمن، بی‌بازگشت و مرگ‌آفرین خواهد بود.

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.