یعقوب فتح‌الهی در مورد مهم‌ترین چالش پیش روی این نهاد، گفت: جهاد دانشگاهی خودش برطرف کننده چالش‌هاست؛ ولی برای اینکه بتواند چالش‌ها را برای کشور، حل کند باید اجازه دهیم جهاد، جهاد بماند و از بیرون به جهاد دانشگاهی یک نظام دیوانی تزریق نکنیم تا جهاد دانشگاهی بتواند به کار جهادی خودش بپردازد.
وی خاطر نشان کرد: در گذشته هر نخبه صاحب انگیزه‌ای به راحتی می‌توانست وارد جهاد دانشگاهی شود، کار کند و با آداب و رسوم جهاد پرورش پیدا کند، ولی الان این امکان فراهم نیست؛ چرا که گفته می‌شود نیروی انسانی اضافه نکنید! این یک چالش است.
وی با تاکید بر اینکه «جهاد دانشگاهی باید با بدنه دانشگاه‌های کشور پیوند تنگاتنگ داشته باشد»، گفت: شاید همه افرادی که در دانشگاه‌های کشور فعالیت می‌کنند، دغدغه‌مند نباشند؛ ولی وقتی شرایط فراهم باشد، وارد این بستر شده و تبدیل به یک فرد شاخص می‌شوند. این موضوع یک چالش مهم برای جهاد دانشگاهی است. این بستر برای جهاد تقریباً کم‌رنگ شده و این ارتباط برای جهاد دانشگاهی از بین رفته است.
جهاد دانشگاهی نباید مغلوب دانشگاه اقتباسی شود
معاون پژوهش و فناوری جهاد دانشگاهی از متولیان امر در وزارت علوم، وزارت بهداشت، معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و سایر مدیران ارشد درخواست کرد که زمینه را برای حفظ رابطه تنگاتنگ جهاد دانشگاهی با بدنه دانشگاه‌ها فراهم کنند و خاطر نشان کرد: این کار با توصیه انجام نمی‌شود؛ نیازمند طراحی، بازآفرینی و قواعد است و نیاز به قوانین و مقررات دارد.
وی با بیان اینکه «جهاد دانشگاهی یک ساختار برخاسته از انقلاب اسلامی است»، گفت: در تاریخ ایران برای نهادهای مختلف علمی کلمات گوناگونی مثل دارالعلوم، دارالحکمه و از این قبیل استفاده شده است. جهاد دانشگاهی بعد از انقلاب مطرح شده است و سابقه‌ای ندارد. جهاد دانشگاهی برگرفته از منابع مذهبی است و به دانشگاه پیوند خورده است؛ برای اینکه مدل دانشگاهی جدید را عرضه کند؛ نه اینکه خود مغلوب دانشگاه اقتباسی شود.
اجازه دهیم نخبگان در بستر جهاد دانشگاهی افکار خود را بیازمایند
وی با بیان اینکه «باید کاری کنیم که جهاد دانشگاهی بتواند بستری باشد که نخبگان به راحتی افکار بکر خود را بیازمایند»، تاکید کرد: اگر فضا را باز نکنیم و فضای مناسبی را طراحی نکنیم، بستر جدیدی در نظام علم و فناوری کشور شکل نمی‌گیرد و به همین خاطر نخبگان به بستر آماده کشورهای دیگر مهاجرت می‌کنند.
معاون پژوهش و فناوری جهاد دانشگاهی در مورد ارزیابی خود از عملکرد جهاد دانشگاهی، توضیح داد: من عملکرد جهاد دانشگاهی را در این ۴۰ سال بر اساس مستنداتی که در دسترس است، بررسی کردم. جهاد دانشگاهی و دانشگاه تربیت مدرس نهادهای همزاد برای تحقق آرمان‌های علمی و دانشگاهی انقلاب اسلامی هستند.
عملکرد ناقص جهاد دانشگاهی در الگوپردازی الهام‌بخش
وی با بیان اینکه «جهاد دانشگاهی قرار بود در کارهای اساسی نقش‌آفرین شود و دانشگاهی را با یک فرهنگ متفاوت برای ایران الگوپردازی کند تا الهام بخش برای جهان اسلام باشد»، گفت: ولی در حال حاضر این دانشگاه را نداریم. در جهاد دانشگاهی برای علم و فناوری کارهای بزرگی شده، من در مقابل آن‌ها تعظیم می‌کنم؛ اما قرار نبود جهاد دانشگاهی این کارها را انجام دهد، بلکه قرار بود اقداماتی مثل «رویان» و شخصیت‌هایی مثل مرحوم کاظمی آشتیانی رقم بخورد. ولی این الگوپردازی الهام بخش در حوزه‌های مختلف از جمله مهندسی، کشاورزی و غیره وجود ندارد.
فتح‌الهی با اشاره به هدف الگوپردازی الهام‌بخش در جهاد دانشگاهی، توضیح داد: این طرز فکر می‌گوید که ما می‌توانیم دانشگاهی را طراحی کنیم که متفاوت باشد و در تربیت انسان‌ها از شما (دانشگاه‌های غربی) قوی‌تر و غنی‌تر باشد. دانشگاه کارخانه آدم‌سازی است. الان این دانشگاه که قرار بود انسان‌هایی را با ویژگی‌هایی که انقلاب می‌خواسته، تربیت کند؛ کجاست؟
وی با اشاره به سیر تغییری که در جهاد دانشگاهی رخ داده است، گفت: جهاد دانشگاهی که قرار بود نهادپرداز، الگو پرداز و الهام بخش باشد و افراد تراز در حوزه‌های مختلف تربیت کند، کجاست؟ مرحوم کاظمی آشتیانی یک دانشمند تراز است، ولی جهاد دانشگاهی در حوزه مهندسی چه شخصیتی را معرفی کرده است؟
وی درباره فعالیت‌های فرهنگی جهاد دانشگاهی، گفت: در حوزه فرهنگی هم جهاد دانشگاهی فعالیت‌هایی را انجام می‌دهد. ولی وقتی گفته می‌شود که جهاد دانشگاهی فعالیت فرهنگی دارد، باید در فرهنگ دانشگاهی، یک دانشگاه متفاوت با فرهنگ جهادی معرفی کند.
وی خاطر نشان کرد: فعالیت‌های جهاد دانشگاهی بخشی از نیازهای کشور را برآورده کرده و حتی رضایت قلبی را در مقام معظم رهبری ایجاد کرده است، ولی هدف الگوپردازی در بخشی ناقص انجام شده و هنوز الهام‌بخش جهان اسلام نشده است.
نظر شما