علیرضا نیک‌نژاد به مناسبت روز دانش‌آموز درباره مسائلی که باید بیشتر در مورد دانش‌آموزان مورد توجه قرار گیرد، گفت: یکی از چالش‌هایی که در حال حاضر وجود دارد و از گذشته هم وجود داشته این است که فضای مدرسه برای دانش‌آموزان آزار دهنده است و این مسئله تنها به کشور ما مربوط نمی‌شود چرا که ذات انسان چندان چارچوب پذیر نیست و محدودیت‌های مدرسه که از زوایایی به نفع دانش‌آموزان است به نوعی فضای آزار دهنده و گریزاننده‌ای را برای دانش‌آموزان ایجاد می‌کند.

وی ادامه داد: باتوجه به تجربه ۳۰ سال تدریس در مدارس و سروکار داشتن با دانش‌آموزان مختلف می‌گویم که عموما دانش‌آموزان درسخوان و زرنگ هم از فضای مدرسه گریزان هستند و باتوجه اهدافی که دارند و مسیرهایی که به موفقیتشان ختم می‌شود، فضای مدرسه را بهتر تحمل می‌کنند اما این به این معنی رضایتشان از فضای مدرسه نیست، دانش‌آموزانی با رتبه‌های برتر و زیر ۱۰۰ داشتم که برای فاصله گرفتن از فضای مدرسه لحظه شماری می‌کردند.

این کارشناس آموزش ضمن اشاره به اینکه هم در فضای سخت‌افزاری و محیط فیزیکی و هم در فضای نرم‌افزاری مدارس نیز با چالش‌هایی رو به هستیم و فضای مدرسه محیط چندان خوشحال کننده و با نشاطی نیست، افزود: حدود یک سال پیش کشور چین در برنامه آموزشی خود تحولاتی ایجاد کرد و یکی از آن‌ها این بود که زنگ ورزش از یک زنگ در هفته به ۲ و یا حتی ۳ زنگ در هفته به ویژه در مقاطع تحصیلی پایین‌تر تغییر پیدا کرد و کلاس‌های تئوری را کاهش داد و بیشتر به برگزاری کلاس‌های عملی روی آوردند که نشاط را به همراه داشته باشد.

نیک‌نژاد با بیان اینکه اغلب مدارس قدیمی هستند و چندان با آموزش‌های نوین منطبق نیستند، توضیح داد: از حدود ۳ تا ۴ دهه گذشته تحولات درونی و بیرونی در آموزش موجب شده تا شیوه‌های آموزش تغییر کند و باید متناسب با این تغییرات فضای فیزیکی مدرسه نیز تغییر کند.

وی بیان کرد: سالن غذا خوری، سالن ورزشی مجهز متعلق به دانش‌آموزان، زمین بازی، آمفی تئاتر، سالن همایش‌ها و تعدادی کلاس با ظرفیت حداکثر ۱۵ تا ۲۰ نفر از حداقل امکانات مدارس کشورهای اسکاندیناوی است و این در حالی است که بیشتر مدارس کشور ما چنین امکاناتی ندارند.

نیک‌نژاد متذکر شد: تنبیه در جامعه آموزشی ما موضوعی فرهنگی است و متاسفانه موفق نشدیم ریشه تنبیه را در خانواده‌ها از بین ببریم، تنبیه در سیستم آموزشی هم اگر چه کاهش یافته است، اما با وجود همه تلاش‌های بیرونی و درونی که در آموزش و پرورش شکل گرفته تنبیه فیزیکی همچنان وجود دارد و به علاوه تنبیه‌های آزار دهنده نظیر جریمه کردن دانش‌آموزان، محروم کردن آن‌ها از فعالیت‌های نشاط‌آور و درخواست آوردن والدین به مدرسه و ایجاد تنش‌های ذهنی برای دانش‌آموز هم در سیستم آموزشی ما وجود دارد.

وی با اشاره به اینکه دوره آموزش یکی از اثرگذارترین دوره‌های زندگی یک انسان است، بیان کرد: هر فرد از ۷ سالگی وارد این دوره می‌شود و پس از ۱۸ سالگی از آن خارج می‌شود؛ منحنی رشد انسان‌ها اینگونه است که از تولد آغاز می‌شود و اوجش ۵ سالگی است و از ۱۸ تا ۲۰ سالگی به تدریج از اوج پایین می‌آید و از ۳۵ تا ۴۰ سالگی تقریبا به خط صاف تبدیل می‌شود که البته به شرایط فردی، اجتماعی و فرهنگی هم بستگی دارد؛ اوج یادگیری و تغییر رفتار هر فرد در سن مدرسه است و اگر نتوانیم از این فرصت استفاده کنیم و مسیر را به خوبی برای دانش‌آموزان فراهم کنیم هم به آن فرد و هم به جامعه‌ای که به آینده دانش‌آموزان امید دارند، خیانت کرده‌ایم.