این اداره یکی از ادارات زیرمجموعه معاونت خدمات زائرین حرم مطهر رضوی است که وظایف متنوعی را در حوزه‌های مجزای فنی، روشنایی و تلفنخانه در این آستان مقدس برعهده دارد. در ادامه با مهدی حق‌طلب رئیس اداره خدمات فنی و روشنایی که ۲۰ سال سابقه خدمت در حرم مطهر را دارد، به گفت‌وگو می‌پردازیم تا با این فعالیت‌های گسترده بیشتر آشنا شویم.
این اداره در بخش فنی حرم مطهر رضوی چه وظایفی را برعهده دارد؟
بخش فنی دارای ۲۳ کارگاه مختلف همچون تعمیرات مکانیک، تعمیرات الکترونیک، تراشکاری، جوشکاری، خیاطی صنعتی و.... در حرم مطهر است. این بخش در مجموع وظایف خود را در پنج حوزه خدمتی اصلی شامل «تعمیرات خودروهای برقی همچون زائربرها و ماشین‌های شست‌وشوی مکانیزه»، «تعمیر لوازم غیرمنصوب اداری و آسایشگاهی»، «سازه‌های نمایشگاهی»، «تابلوهای اطلاع‌رسانی و زیبانمایی» و «تعمیرات صندلی‌های چرخدار» با بهره‌گیری از ظرفیت حدود ۱۱۰۰ خادمیار در کشیک‌های هشتگانه ۱۲ ساعته انجام می‌دهد.
چه فعالیت‌هایی در حوزه روشنایی حرم مطهر رضوی انجام می‌شود؟
در حال حاضر نزدیک به ۱۴۰۰ لوستر با ۳۰ هزار شعله لامپ در حرم مطهر رضوی وجود دارد. از این رو وظیفه اصلی این اداره در حوزه روشنایی، نگهداری، تنظیف، جابه‌جایی، تعمیر و بازبینی این لوسترها است. به طور مثال، روزانه حدود ۸۰ لامپ سوخته در حرم مطهر تعویض می‌شود. همچنین در کارگاه تخصصی روشنایی، طراحی و ساخت لوستر برای رواق‌های تازه تأسیس انجام می‌شود. لوسترهای مورد استفاده در حرم مطهر با بیشتر لوسترهای موجود در بازار و منازل تفاوت دارد. در طراحی این لوسترها علاوه بر توجه ویژه به حداکثر ضریب ایمنی تلاش می‌شود نصب، پیاده‌سازی، بازبینی و تنظیف آن‌ها به آسانی در مدت کوتاهی امکان‌پذیر باشد. همچنین توجه خاصی به شاخصه‌های هنر و معماری اسلامی- ایرانی و معیارهای کیفی در طراحی و ساخت لوسترها می‌شود تا آثاری نفیس و ماندگار در شأن بارگاه ملکوتی رضوی تولید شود.
در این میان، تنظیف و غبارروبی مستمر هر آنچه در رواق‌های حرم مطهر در ارتفاعات نصب شده است نیز برعهده خادمان حوزه روشنایی است. به طور نمونه می‌توان به تنظیف حدود ۵۵ هزار مترمربع آینه‌کاری، نزدیک به ۱۸ هزار مترمربع معرق‌کاری و کاشی‌کاری، ۲ هزار مترمربع شیشه و حدود ۴۰۰ درب چوبی و ۱۷ درب طلا اشاره کرد. برخی نقاط پرتردد نیز روزانه چندین بار تنظیف می‌شود.
علاوه بر این وظایف، خدمات بالابر در حرم مطهر رضوی نیز به صورت مجزا توسط بخش روشنایی انجام می‌شود. یعنی این اداره در کنار استفاده از خدمات بالابر برای انجام وظایف خود به سایر بخش‌های حرم مطهر نیز خدمات بالابر ارائه می‌دهد. بی‌شک نگهداری و رسیدگی فنی به بالابرها نیز خدمت خاصی است. در ایام معمول سال، روزانه حدود ۵ مورد استفاده از خدمات بالابر در حرم مطهر داریم که این میزان در ایام مناسبتی به بیش از ۲۰ مورد می‌رسد.
همچنین این اداره وظیفه ارائه خدمات در حوزه ساعت‌های حرم مطهر را برعهده دارد که این خدمات شامل نگهداری، بررسی، تعمیر و تنظیم تمامی ساعت‌های موجود در این آستان مقدس از جمله دو ساعت تاریخی گلدسته ساعت صحن‌های آزادی و انقلاب اسلامی، حدود ۲۰۰ ساعت دیجیتال در رواق‌ها و نزدیک به ۱۲۰۰ ساعت مکانیکی در دفاتر حرم مطهر می‌شود.
فضاآرایی صحن و سرای رضوی در ایام مناسبتی نیز از جمله وظایف بخش روشنایی این اداره است، در این خصوص بیشتر توضیح دهید.
تمام خدمات حوزه نورآرایی و کتیبه‌آرایی حرم مطهر رضوی در ایام مناسبتی؛ از ریسه‌بندی صحن‌ها تا نصب کتیبه‌های بزرگ و دیواری و پرچم‌ها توسط خادمان روشنایی حرم مطهر انجام می‌شود. به طور مثال در ایام ماه‌های محرم و صفر صحن و سرای رضوی با نصب بیش از ۱۰ هزار متر پارچه و کتیبه سیاهپوش می‌شود. علاوه بر نصب و نگهداری این کتیبه‌ها، طراحی، چاپ و پیگیری دوخت آن‌ها نیز برعهده خادمان این اداره است. حتی متن عبارات کتیبه‌های مناسبتی نیز ابتدا از طرف اداره خدمات فنی و روشنایی پیشنهاد شده و پس از تأیید مدیران مربوطه نسبت به چاپ و دوخت آن‌ها اقدام می‌شود. در حوزه نورآرایی حرم مطهر در اعیاد نیز سعی می‌شود با نوآوری در طراحی و نصب ریسه‌ها، چراغانی هر مناسبت متفاوت با مناسبت قبلی باشد.
تمامی این خدمات حوزه روشنایی با همکاری بیش از ۲۰ نیروی رسمی و حدود ۸۵۰ نیروی افتخاری انجام می‌شود. خادمیاران روشنایی نیز به صورت هفتگی در شیفت‌های ۸ ساعته در دو نوبت صبح و بعدازظهر خدمت می‌کنند.
چه اموری توسط بخش تلفنخانه حرم مطهر رضوی صورت می‌گیرد؟
این بخش تمامی امور مربوط به اپراتوری تلفنخانه، نگهداری خطوط در حرم مطهر، تعمیرات تلفن و نگهداری خطوط مرکز تلفنخانه این آستان مقدس را انجام می‌دهد. این خدمات با مشارکت ۱۱ نیرو رسمی و حدود ۲۰ نیروی افتخاری بخش تلفنخانه اداره خدمات فنی و روشنایی حرم مطهر رضوی صورت می‌گیرد. خادمیاران آن نیز در شیفت‌های هفتگی هشت ساعته خدمت می‌کنند.
ویژگی‌های خدمت در اداره خدمات فنی و روشنایی حرم مطهر رضوی چیست؟
خدمات گوناگون تخصصی و فنی در این اداره ارائه می‌شود، از این رو نیروهای رسمی و افتخاری آن باید از تجربه و مهارت‌های مربوطه برخوردار بوده، با نکات فنی و ایمنی و ابزارآلات مرتبط آشنا باشند. همچنین نیروها باید بتوانند در ارتفاعات به آسانی کار کنند. اگرچه خادمان ما کمتر در ارتباط مستقیم با زائرین هستند، اما با بهره‌گیری از تجربه و تخصص خود کاری دلی برای امام رضا(ع) و ارادتمندانش انجام می‌دهند.
این اداره چه اقدامات خاصی را در ۸ ماهه نخست امسال به ثمر رسانده است؟
همان‌طور که بیان شد اداره خدمات فنی و روشنایی، خدمات متنوع و گسترده‌ای را به طور مستمر در طول سال به ویژه در ایام مناسبتی انجام می‌دهد. در این میان می‌توان به نصب سایبان‌های موقت ویژه تردد زائرین و تشرف آنان به حرم مطهر در تابستان در صحن پیامبر اعظم(ص) به عنوان اقدامی خاص اشاره کرد. البته درصدد هستیم مسیری ایمن و مناسب برای تشرف زائرین در ایام بارانی و برفی زمستان هم ایجاد کنیم. همچنین در حال حاضر مشغول بازبینی بیشتر لوسترهای بزرگ حرم مطهر هستیم چنان‌که لوسترها از سقف باز شده و از نظر ایمنی و فنی مورد بررسی دقیق قرار گرفته و به طور جزئی‌تر نیز تنظیف می‌شود.
چه برنامه‌های بلندمدتی در راستای توسعه و ارتقای خدمات اداره خدمات فنی و روشنایی در حال انجام است؟
در حال حاضر ۳۰ لوستر حرم مطهر مجهز به دستگاه جرثقیلی است که لوستر را به صورت خودکار از سقف پایین می‌آورد تا خدمات نگهداری و تنظیف آن به آسانی انجام شود. پیگیر هستیم تا تعداد این دستگاه‌های خودکار به مرور به ویژه در لوسترهای نصب شده در محل‌های پرتردد در رواق‌ها همچون راه‌پله‌ها افزایش یابد تا نیازی به انتقال بالابر از میان جمعیت زائرین نباشیم و خدمات حوزه روشنایی به آسانی در مدت زمان کوتاهی در محل لوستر انجام شود. همچنین طراحی لوسترهای جدید برای رواق در حال تأسیس شیخ بهایی در حال انجام است تا در زمان مقرر آماده و در محل رواق نصب شود.
گفت‌وگو از آرزو مستأجر حقیقی
نظر شما