در لایحه ی اصلاح مالیات های مستقیم بر مالیات ستانی از پردرآمدها و دانه درشت ها تمرکز شده است. زیرا هر نوع درآمدی مشمول مالیات می شود و صرف نظر از اینکه افراد چه شغلی دارند، باید برای سودی که کسب کرده اند، مالیات بپردازند.

اصلاحیه ی دولت برای مالیات های مستقیم با سیاست های جمعیتی کشور نیز همخوانی دارد. زیرا هزینه های معیشتی در نظر گرفته می شود و سود خالص خانوارها منهای این هزینه ها در نظر گرفته می شود. با توجه به گستردگی فعالیت های اقتصادی بخش غیررسمی و سوداگری های اختلال زا و چالش های نظام مالیاتی کشور از جمله ناکارآمدی از حیث باز توزیع درآمد و محدود بودن پایه مالیاتی، تحول در نظام مالیاتی کشور بیش از پیش ضروری به نظر می رسد.

در همین راستا، از ابتدای استقرار دولت سیزدهم اصلاح قانون مالیات های مستقیم به عنوان شاکله نظام مالیاتی کشور در دستور کار دولت قرار گرفته است. از مهمترین اصلاحات مورد نظر دولت در لایحه مذکور می توان به تغییر روش مالیات ستانی از نظام منبع محور به مالیات مجموع درآمد، همسوسازی ابزار مالیات با سیاست های جمعیتی، ساماندهی معافیت ها و مشوق های مالیاتی از جمله پذیرش هزینه های معیشتی به عنوان هزینه های قابل کسر از درآمد، حرکت از سمت نظام مالیاتی ممیز محور به سمت نظام مالیاتی هوشمند داده محور، کاهش بار مالیات بر تولید و ایجاد ارتباط مؤثر و سازنده میان نظام مالیاتی کشور و نظام حمایتی دولت و پیاده سازی وضع مالیات بر مجموع درآمد اشخاص حقیقی اشاره کرد.

جعفر قادری، عضو کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات مجلس با اشاره به این موضوع که در اصلاح قانون مالیات های مستقیم اعمال فشاری بر اقشار متوسط و پایین جامعه نخواهیم داشت و صاحبان درآمدهای خرد از معافیت مالیاتی برخوردار می شوند، تصریح کرد: در این قانون تمرکز بر مقابله با فرار مالیاتی است. به نحوی که همگان متناسب با درآمدشان مالیات بپردازند و عدالت مالیاتی اعمال شود.

وی ادامه داد: هدف از اصلاح قانون مالیات های مستقیم این است که نوعی تعادل در نظام مالیات ستانی کشور به وجود بیاوریم. به نحوی که اقشار کم درآمد از یارانه و حمایت های دولتی بهره مند شوند و افراد پردرآمد متناسب با درآمدشان مالیات بپردازند.

عضو کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات مجلس خاطرنشان کرد: در لایحه اصلاح قانون مالیات های مستقیم پیشنهاد شده است که افراد با سود خالص 100 میلیون تومان در سال از پرداخت هرگونه مالیات معاف باشند. این بدان معناست که درصد زیادی از حقوق بگیران و اقشار کم درآمد از معافیت مالیات برخوردار می شوند. زیرا میزان درآمد افراد مدنظر نیست، بلکه سودخالص آن ها یعنی درآمد سالانه منهای هزینه های معیشتی هدف مالیات ستانی قرار می گیرد.

قادری گفت: تا جائیکه می توانیم باید به سمت هدفمندسازی اعطای یارانه های دولتی حرکت کنیم. اینکه به صورت عمومی و به همه به صورت یکسان یارانه پرداخت کنیم، به عدالت نزدیک نیست. در اصلاح قانون مالیات های مستقیم به صورت جزئی به موضوع ورود می کنیم و افراد بر مبنای درآمدشان از حمایت برخوردار می شوند.

وی ادامه داد: تا زمانیکه فرهنگ مالیات دهی در کشور جا نیفتاده است، نباید به نحوی عمل کنیم که نگرانی در میان مردم ایجاد شود. با اعمال سیاست های تدریجی باید به سمت عادلانه سازی نظام مالیاتی کشور برویم. عضو کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات مجلس خاطرنشان کرد: بر اساس مفاد لایحه اصلاح قانون مالیات های مستقیم به نظر نمی رسد که اقشار کم درآمد دچار مشکل شوند. احتمالاً دو دهک اول درآمدی کشور که درآمدهای بالایی دارند، هدف مالیات ستانی دقیق قرار می گیرند.

قادری گفت: در اصلاح قانون مالیات های مستقیم موضوع در نظر گرفتن هزینه های معیشتی در مالیات گیری از افراد مطرح شده است که به نفع طرح جوانی جمعیت نیز هست. زیرا هزینه های هر کدام از فرزندان اعم از هزینه های تحصیل، مسکن، درمان و... لحاظ می شود. در حالی که قبلاً این هزینه ها لحاظ نمی شد و صرف نظر از اینکه فرد چند تا فرزند دارد، از درآمدش مالیات کسر می شد. در لایحه پیشنهادی دولت پیش بینی شده است که سود خالص خانوارها مدنظر قرار بگیرد.