دکتر سید مجید امامی دبیر شورای فرهنگ عمومی کشور در نشست ظرفیت‌شناسی فقه پژوهی مسائل طراحی لباس، مد و فشن در جمع فقه پژوهان مرکز فقهی ائمه اطهار علیهم السلام قم در خصوص میدان مسائل فقهی گفت: امروزه با چهار گونه از میدان مدیریت صعنت مد و پوشش روبرو هستیم،میدان تستر و عدم تبرج ناظر بر پوشیدن و پوشاندن، میدان زیبایی،میدان تشبه،نفی سبیل و عزت، و میدان مصرف.
وی در بخش دیگر پوشاک را به چند دسته کلی تقسیم کرد: پوشش اجتماعی، پوشش محیط کار، پوشش منزل، رسمی و مهمانی که این گونه ها در دنیا تعاریف و ممیزی واضح وشفاف دارد که باید درایران نیز این شفافیت محقق شود.
ایشان در خصوص راهکارهای تغیر مد و لباس گفت: این تحول نیاز به صنعت تولید پویا و جریان سازی ازطریق تبلیغات،فرهنگسازی و مطالعه دارد که متاسفانه این بی توجهی در سالهای اخیر تبعات اجتماعی و سیاسی زیادی داشته است.
در بخش دیگر از این نشست، استاد فقه ارتباطات و رسانه مطرح کرد: سبک و طرز پوشش نماد شخصیت، هویت و پسند اجتماعی است.
حجت الاسلام والمسلمین دکتر علی نهاوندی مدیر گروه فقه ارتباطات، هنر و رسانه مرکز فقهی ائمه اطهار علیهم السلام روز چهارشنبه در نشست علمی «ظرفیت شناسی فقه پژوهی و مسائل طراحی لباس، مد و فشن» که در سالن امام خمینی (ره) این مرکز برگزار شد، با اشاره به لزوم موضوع شناسی فقهی مد، فشن و طراحی لباس ناظر به مسائل میدانی برای راهگشایی مسائل گفت: مساله مُدهای رایج موضوعی است که میدان نوپدید به شمار می رود.
استاد درس خارج حوزه علمیه گفت: مدیریت میدان پوشش و لباس در جامعه دچار ضعف و کاستی است و متاثر از مدرنیته غربی و فرهنگ مصرف گرایی نظام سرمایه داری است که فقه مترقی اسلام لازم است به مبانی، منابع، روش و مساله شناسی فقهی طراحی لباس در جامعه توجه ویژه نماید.
وی افزود: اولین کسی که در مساله خیاطی، دوخت و طراحی لباس اهتمام کرد، حضرت ادریس در 830 سال قبل از میلاد مسیح بود، نسل پنجم حضرت آدم است. زیرا پیش از او انسان ها با پوست حیوانات و برگ درختان خود را می پوشاندند. و این نشانه اهتمام دین و شریعت به نوع و سبک پوشش است.
این استاد دانشگاه در بخش دیگر به تبیین رهنمودها و اندیشه های رهبر معظم انقلاب در مساله مد و پوشش در سال 83 که فرمودند «این حرف اشتباه نشود با اینکه بنده با مد و تنوع و تحول در روش زندگی مخالفم؛ نخیر مدگرایی و نوگرایی اگر افراطی نباشد، اگر روی چشم و همچشمی و رقابت کودکانه نباشد عیبی ندارد. لباس و رفتار و آرایش تغییر پیدا می‌کند، مانعی ندارد اما مواظب باشید قبله نمای این مدگرایی به سمت اروپا نباشد، این بد است» پرداخت و بر ضرورت ظرفیت شناسی فقه پژوهش در مساله لباس و مد تاکید کرد.
مدیر گروه فقه ارتباطات، هنر و رسانه مرکز فقهی ائمه اطهار علیهم السلام با بیان این که در قاموس دین، لباس تنها به عنوان ساتر شناخته نمی شود و نماد تشخص و هویت انسان است، به دسته بندی روایات درباره انواع لباس، رنگ لباس، مکان پوشش، زمان پوشش، جنس لباس از منظر منابع دینی و در میراث فقهی علما پرداخت.
وی با اشاره به سیره و روایات معصومان در مساله لباس بیان کرد: در عرصه فقه درباره موضوع مد، نه به معنای غربی آن، ابوابی مانند زیّ، هیأت و صورت ظاهری اشخاص وارد شده است. که در کتاب صلاه، دیات، طهارت، صید و ذباحه از آن یاد شده است. مثلاً چگونگی پوشش لباس و عدم هیات لباس به شکل کافران بحث شده است.
حجت الاسلام والمسلمین دکتر نهاوندی در تحلیل معیارهای پوشش تراز نظام اسلامی گفت: طرز رفتار افراد و زیست اجتماعی و سبک زندگی متناسب با لباس آنان باید مورد بازبینی و طراحی قرار گیرد. زیرا وضع کنونی پوشش و لباس در جامعه ما با گسترش شبکه های اجتماعی و فضای مجازی و نیز تبلیغات گسترده صنعت مد تحت تاثیر مد و فشن غربی و فرهنگ مصرف گرایی نظام سرمایه داری ارزیابی می شود.
استاد فقه رسانه و ارتباطات با اشاره به احکام اولیه و ثانویه ادامه داد: مد و مدگرایی مورد نهی و نفی یا احکام تجویزی شارع به عنوان حکم اولیه نیست، مگر آن که عناوین ثانویه مانند تهییج، تحریک شهوت، تشبه به کفار، تبرج، مصرف گرایی، بر انگیختگی، فخرفروشی و تقلید ناپسند بر آن منطبق شود.
وی افزود: بیشتر فقیهان معاصر با توجه به منابع، مبانی، روش و مساله شناسی فقهی وارد حل مساله مد و لباس و فشن شده اند.
ایشان با بیان این که بیش از 127 روایت معتبر و بسیار روایت صحیح السند در موضوع لباس و پوشش قابل مراجعه است گفت: مسئله تبلیغات رسانه ای مد و فشن با رویکرد فقهی نیازمند بحث و بررسی است و راهکارهایی مانند واقعیت ارزش افزوده و استفاده از فناوری متاورس می تواند در این مساله راهگشا باشد.