افرادی که قصد ورود به بازار کسب و کار را دارند، بایستی درباره آن آگاهی و تخصص لازم را کسب نمایند تا بتوانند رشد و پیشرفت چشمگیری در آن حوزه داشته باشند. قرارداد بروکری به عنوان یکی از مهم ترین و کاربردی ترین قرارداد های کسب و کار، به قرارداد انجام کار معروف است و دارای سیاست ها و پیچیدگی های بخصوصی است که صرفا داشتن اطلاعات اجمالی برای ورود به این کار کافی نمی باشد.

بروکری چیست؟

بروکر در لغت به‌ معنای دلال یا واسطه معاملات بازرگانی است. و در معنای اصطلاحی بروکر یا کارگزار به شخص یا شرکتی گفته می‌شود که نقش واسط را میان خریدار و فروشنده، ایفا می‌کند.

بروکرها دستورات معاملاتی مشتریان خود را از طریق تلفن، فکس و اینترنت دریافت کرده و از محل سپرده مشتری به اجرای این دستورات که می‌تواند خرید یا فروش باشد، اقدام می‌کند.

در واقع، یک کارگزار مجموعه‌ای از فعالیت‌های لازم بین خریدار و فروشنده را با توجه به مسئولیت قبلی که خریدار و فروشنده به او واگذار کرده‌اند، انجام می‌دهد تا در شرایط مشخصی موضوع مورد معامله و هزینه‌های اصلی و جانبی آن مبادله گردد. از این ‌رو، با توجه به هر بازاری کارگزارهای اختصاصی برای آن بازار وجود دارد که می‌توان کارگزار بورس را یکی از معمول‌ترین کارگزاری‌ها دانست. هم‌چنین، به‌عنوان نمونه، بنگاه‌های مشاور املاک که در حال حاضر در زمینه‌ی معاملات املاک و مستغلات فعالیت می‌کنند، نمونه‌های ساده‌ای از کارگزاری املاک هستند که با برخورداری از مهارت‌های لازم برای انجام معامله، در جهت حفظ منافع خریدار یا فروشنده در جریان خرید و فروش ملک، ارتباط لازم را میان طرفین به وجود می‌آورند

کارمزد بروکر چگونه است؟

ورود بروکر به عرصه‌ یک فعالیت اقتصادی در هر حوزه‌ای که باشد، براساس توافق پیشین صورت می‌گیرد و مستلزم پرداخت کارمزد است. بروکر یا کارگزار همان­‌طور که با درخواست مشتری نقش واسطه‌گری میان او و فروشنده را ایفا می‌کند، دستمزد یا کمیسیون خود را نیز از مشتری دریافت می‌کند. در واقع، مراجعه‌کننده به بروکر وظیفه‌ پرداخت حق‌الزحمه‌ آن را نیز برعهده دارد. کمیسیونی که بروکرها دریافت می‌کنند، معمولاً درصدی از قیمت خرید یا فروش مشتریان است؛ اگرچه ممکن است علاوه بر مبلغِ درصدی، مبلغی را نیز به‌صورت ثابت دریافت نمایند که میزان این مبالغ و نوع آن براساس همان توافق پیشینی تعیین می‌گردد.

نظارت بر بروکرها چگونه است؟

نهادهای نوینی مانند بروکر هم‌چون هر پدیده‌ی دیگری می‌توانند در عین حال که دارای کارکرد مثبت هستند، آثار منفی نیز داشته باشند که به یکی از این آثار منفی اشاره گردید. از این رو، برای جلوگیری از تضییع حقوق اشخاصی که به هر علت به این نهادها مراجعه می‌کنند، باید نسبت به آن‌ها نظارت صورت گیرد. با توجه به ضرورت اِعمال نظارت بر فعالیت بروکرها، نهادهای قانونی برای نظارت بر فعالیت‌ آن‌ها درنظر گرفته شده است که به آن‌ها «رگولاتور» گفته می‌شود. رگولاتورها از طریق تنظیم مقررات و نظارت بر اجرای آن‌ها، از سلامت روابط معاملاتی و مالی کارگزار اطمینان حاصل می‌کنند. بدیهی است که کارگزاری‌های تحت نظارت یا رگولاتوری، از حیث امنیت سرمایه و سلامت کاری بسیار مناسب‌تر و قابل اعتمادتر از کارگزاری‌هایی هستند که چنین نظارتی بر آن‌ها وجود ندارد.

قرارداد بروکری چگونه تنظیم می شود؟

ورود بروکرها به عرصه‌ روابط اقتصادی اشخاص حقیقی یا حقوقی نیازمند توافق است. این توافق در قالب قرارداد بروکری صورت می‌گیرد. چنین قراردادهایی از انواع قراردادهای نامعین هستند. یعنی قراردادهایی که عنوان آن‌ها در قانون مدنی ذکر نشده است و اعتبار خود را از ماده‌ ۱۰  قانون مدنی اخذ می‌کنند.

نحوه تنظیم قرارداد بروکری بر اساس قواعد قرارداد ارائه خدمات است که شرایط همکاری را تا جایی که مخالف صریح قانون نباشد، در اختیار طرفین قرارداد قرار می‌دهد. بر همین اساس، هر یک از کارگزاری‌ها قوانین مشخص و معیّنی برای انجام فعالیت‌های معاملاتی خود دارند که به هنگام تنظیم قرارداد بروکری، آن‌ها را در اختیار مشتریان خود قرار می‌دهند. البته پیش از اقدام برای معامله از طریق مراجعه به سایت بروکرها، می‌توان از این قوانین مطلع گردید. این قوانین و مقررات تقریباً میان کارگزاری‌ها مشابه است اما در موارد جزئی تفاوت‌هایی نیز میان آن‌ها وجود دارد که در قرارداد بروکری نیز قابل مشاهده است.

انواع بروکرها و تفاوت آن‌ها در قرارداد

الف) بروکرها از حیث اقلام معاملاتی با یکدیگر تفاوت دارند. در واقع، هر کارگزاری اقلام مشخصی را برای معامله ارائه می‌کند که متفاوت از کارگزاری‌های دیگر است. به عنوان نمونه، یک کارگزاری معاملات مربوط به ملک را انجام می‌دهد و یک کارگزاری معاملات مرتبط با ارز و طلا را پشتیبانی می‌کند.

ب) قوانین مالی و سازوکارهای معاملاتی حاکم بر بروکرها اگرچه عمدتاً مشابه یکدیگر است اما دارای تفاوت‌هایی است. نوع و میزان تعهدات بروکرها به خصوص در شرایط حساس اقتصادی یکی از مهم‌ترین تفاوت‌ها است.

پ) اگرچه نوع فعالیت بروکرها مشابه یکدیگر است اما کیفیت خدماتی که بروکرها ارائه می‌دهند، در یک سطح قرار ندارد. این تفاوت به خصوص در سرعت اجرای معاملات و ارائه‌ی بهترین نرخ‌ها نمود پیدا می‌کند و براساس آن‌ها می‌توان کیفیت خدمات آن‌ها را مورد سنجش قرار داد.

ت) تفاوت دیگر در تحت نظارت بودن یا نبودن کارگزاری‌ها است که همان‌طور که پیش‌تر مورد اشاره قرار گرفت، بر امنیت و سلامت روابط معاملاتی با آن‌ها تأثیر بسزایی دارد.

فائزه مجردیان-خبرنگار تحریریه جوان قدس