تحولات لبنان و فلسطین

۱۸ بهمن ۱۴۰۲ - ۱۲:۰۲
کد خبر: 963119

ایمان ابوطالب برای محققان امری مسلّم است

گفتاری از آیت الله محمدجواد فاضل لنکرانی

حرکتی که در معرفی حضرت ابوطالب علیه السلام به دنیای اسلام و جهان بشریت آغاز شده، یک حرکت بسیار مهم است که ابعاد مختلفی هم دارد.

ایمان ابوطالب برای محققان امری مسلّم است

مهم‌ترین بُعد آن ارتباطی است که با خود پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله پیدا می‌کند. اینکه ما می‌بینیم در نوشته‌ها و تحقیقات و حتی به اعتراف مورخان اهل‌سنت آنها که خواستند ایمان ابوطالب را انکار کرده تا بدین وسیله، شرافت، کرامت و مراتبی را از امیرالمؤمنین علیه السلام کم کنند، به نظر من این کار آنها، ناخودآگاه ضربه و اهانت به خود پیامبر صلی الله علیه و آله است.

حضرت ابوطالب کسی بوده که پیامبر(ص) در دامن او و در خانه او بزرگ شد و تربیت پیدا کرد. تصریح کلام پیامبر در فوت ابوطالب با تعبیر «فیا حزناه» که حاکی از اظهار تأسف شدید حضرت است به خوبی دلالت بر ایمان ابوطالب می‌کند؛ زیرا امکان ندارد بگوییم پیامبر، به خاطر فوت یک فرد مشرک، این چنین اظهار تأسف کرده است. همین‌طور تعابیر بعدی که وقتی من کوچک بودم او مرا بزرگ و تربیت کرد و زمانی هم که بزرگ شدم او مرا اجابت کرد. این تعبیر پیامبر صلی الله علیه و آله، بر حسب نقل خود اهل ‌سنت است که فرموده: «یَا مَن رَبَّیتَنی صَغیراً و أجَبتَنِی کَبیراً» وقتی بزرگ شدم او دعوت مرا اجابت کرد.

محور اصلی این بحث به نظر من این است که مسلمان‌ها باید به تاریخ پیامبر از هر جهت، منقح و دقیق و شفاف آگاه باشند. اینکه پدر و مادر حضرت پیامبر که بوده در چه خانه‌ای بزرگ شده و چه افرادی در تربیت و حفظ او مؤثر بودند؟
نکته دوم در طرح قضیه حضرت ابوطالب این است که وقتی به سیره اهل‌بیت(ع) مراجعه کنیم، به این نکته می‌رسیم که اهل‌بیت(ع)، نه تنها برای اعتقادات و احکام و اخلاق مرجعیت دارند، بلکه در حفظ تاریخ صحیح اسلام هم مرجعیت دارند.
وقتی از آنها نکاتی در مورد تاریخ اسلام سؤال می‌کردند، خیلی دقیق‌تر و صحیح‌تر از همه آن را بیان می‌کردند، به امام سجاد علیه السلام عرض می‌کنند که گروهی از اهل‌سنت قائلند ابوطالب کافر از دنیا رفت! حضرت علیه السلام می‌فرماید: اینها مگر آیات قرآن را ندیدند؟ قرآن می‌فرماید: اگر یک زنی مسلمان شد و شوهر کافرش بر کفر خود باقی ماند زوجیتش از بین می‌رود و نمی‌تواند کنار او زندگی کند. مادر امیرالمؤمنین علیه السلام را که همه به‌طور مسلّم قبول دارند مسلمان بوده، چطور می‌شود این زن مسلمان تا آخر به عنوان زوجه ابوطالب در کنارش مانده باشد؟ پس این حرفی که اینها می‌زنند با آیات قرآن سازگاری ندارد.
یکی از زوایای جدیدی که به نظر من در باب اهل‌بیت باید گشوده شود فهم دقیق تاریخ اسلام از دیدگاه اهل‌بیت است. باید از این زاویه وارد شویم که ببینیم اهل‌بیت راجع به تاریخ چه می‌گویند و چه مطالبی را دارند که اگر این طور پیش رویم، به نظرم یک گرایش و شاخه‌ی بزرگ علمی در تاریخ ایجاد می‌شود.
به‌هرحال در مجموع، شخص پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله، عنایت خاصی نسبت به ابوطالب داشتند. همچنین امیرالمؤمنین علیه السلام به ایشان عنایت خاصی داشته، جنبه پدری سر جای خود محفوظ، اما جنبه تأثیر و دفاع ایشان از پیامبر و حضور مؤثرشان در رشد اسلام، در توجّه امیر المؤمنین و اهل‌بیت علیهم السلام نسبت به ابوطالب نقش بسیار دارد. در نگاه همه کسانی که می‌خواهند از دید تحقیق واقعی وارد میدان شوند، ایمان ابوطالب امری مسلم است و برای تحقیق باید سراغ مکارم و مراتب دیگر او بروند.
از منکران ایمان ابوطالب می‌پرسیم چه چیزی به او انگیزه داده بود که دائماً از پیامبر حراست کند؟ طوری که وقتی فوت کرد پیامبر این تعبیر را فرمود که تا ابوطالب زنده بود قریش نتوانست به من اذیت و آزاری برساند، حتی در قضیه شعب ابی‌طالب هم که پیش آمد شاید خیلی از مردم این موضوع را ندانند، و فداکاری امیرالمؤمنین و در بستر پیامبر خوابیدن را فقط در لیلة المبیت بدانند؛ در حالی که تاریخ ثبت کرده است که در شعب ابی‌طالب، ابوطالب هر شب جای پیامبر را عوض می‌کرد و امیرالمؤمنین را به جای حضرت می‌خواباند، مبادا قریش بفهمند جای پیامبر کجاست و بخواهند او را از بین ببرند.
آیا این حد از مراقبت فقط عمل به وصیت عبدالمطلب بوده؟ یا یک عنایت و الهاماتی از طرف خدای تبارک و تعالی نسبت به ابوطالب بوده که درک کند این وجود استثنایی در تاریخ است و باید با همه وجود پیامبر را حفظ کند.
به‌هرحال بحث ایمان ابوطالب یک امر مسلم واضح است و نیاز به بحث ندارد. نقش حضرت ابوطالب در تحقق اسلام و زمینه‌سازی رسالت پیامبرصلی الله علیه و آله بسیار نقش بزرگی است و هنوز هم با این همه تحقیق و کتاب‌هایی که نوشته شده، ابعاد مخلتفش باز و روشن نشده است.

قضیه شعب ابی‌طالب که یک بخشی از تاریخ حساس زندگی پیامبر است، امروز برای ما درس است، باید تمام جزئیات زندگی ابوطالب در دفاع از اسلام و شخص پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله روشن بشود و به عنوان الگو برای همه ما قرار بگیرد ان شاء‌الله.
ابوطالب یک شخصیت بزرگ و مربوط به هسته اولیه اسلام است. دنیای اسلام اعم از شیعه و سنی و همه مذاهب و گروه های مختلف باید به میدان بیایند و این بخش از تاریخ را خیلی روشن‌تر و دقیق‌تر تحقیق کرده و به جامعه بشری ارائه بدهند.
 

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.