معاون پژوهش و آموزش مؤسسه انقلاب اسلامی، اول اسفندماه در مراسم رونمایی از کتب همایش «نظریه انتظار در اندیشه حضرت آیت‌الله خامنه‌ای و شهید سلیمانی، مکتب انتظار و مقاومت» که در پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی برگزار شد با بیان اینکه موضوع نجات و منجی در همه ادیان الهی و برای همه انسان‌ها امری قطعی و مهم بوده است، گفت: در برخی مواقع ممکن است انسان در ظاهر به برخی امور مانند امور فطری توجه لازم را نداشته باشد ولی وقتی پرده‌ها کنار برود انسان متوجه آن می‌شود؛ موضوع منجی و انتظار و نجات هم از این باب است.

وی افزود: باید ببینیم از چه زاویه و نگاه و مبانی باید به موضوع منجی و انتظار بنگریم زیرا در طول تاریخ بسیاری از واقعیات دچار تحریف شده و پیامدهای منفی زیادی هم داشته است.

اسحاقی ادامه داد: قوم حضرت موسی(ع) از مصادیق این انحراف و تباهی هستند زیرا آن‌ها با برداشت‌های ناصواب خود در طول تاریخ به سفک دماء و قتل انبیاء و جنایات دیگر پرداختند. الان هم در غزه دست به چنین جنایات وحشتناکی می‌زنند و مردم، انتظار و منجی را در این شرایط بهتر با جان و پوست خود درک می‌کنند.

معاون پژوهش و آموزش مؤسسه انقلاب اسلامی با بیان اینکه باید از این تحریفات و تاثیر آن بر زندگی مردم جلوگیری شود، تصریح کرد: یکی از مسیرهای تحقق این موضوع آن است که ما به سمت تعالیم انبیاء و ائمه از مسیر درست برویم، کما اینکه قرآن کریم فرموده است: فاسئلوا اهل الذکر. ما مامور به این هستیم که تحقیق، مطالعه و پژوهش از مسیر درست داشته باشیم و در این مسیر، راه میان‌بری که ما را به هدف می‌رساند آشنایی با اندیشه‌ها، آراء و نظرات بزرگان و علمای دین مانند امام و رهبری است که جایگاه رفیعی در روایات به عنوان امناء الرسل دارند.

اسحاقی با بیان اینکه برپایی همایش و جلسه علمی و تحقیق و نقد یکی از بهترین راه‌ها برای جلوگیری از انحراف است، گفت: مهدویت و انتظار از مفاهیمی است که در طول تاریخ دچار انحراف و برداشت نادرست شده است و باید سرمنشا آن را به خوبی مورد توجه قرار دهیم؛ در مؤسسه پژوهشی اندیشه انقلاب اسلامی گام‌های شناخت، تبیین و توسعه این مفاهیم برداشته شده است لذا امروز آثار دو همایش رونمایی خواهد شد.

معاون پژوهش و آموزش مؤسسه انقلاب اسلامی دفتر حفظ و نشر آثار رهبر انقلاب اسلامی، گفت: موضوع مهدویت و انتظار اگر به درستی شناخته شود موجب تعالی و پیشرفت و در غیر این صورت دچار تحریف خواهد شد و امت اسلامی نه تنها به نقش خود پی نبرده بلکه به مصیبت‌های فراوانی مبتلا خواهد شد کما اینکه ابتلائات امروز جوامع اسلامی به خاطر دوری از تعالیم پیامبر(ص) است.

وی افزود: شناخت درست مهدویت و انتظار در مسیر گفت‌وگو و همایش از جمله کارهایی است که در چند سال اخیر با میدان‌داری پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی انجام شده است و محصول دو همایش یعنی نظریه انتظار در اندیشه مقام معظم رهبری و مکتب انتظار و مقاومت، رونمایی و آثار در اختیار علاقه‌مندان و صاحبان خرد قرار خواهد گرفت.

وی افزود: نظریه انتظار مبتنی بر نظریات رهبر انقلاب به انتظار نجاتبخش و حرکت آفرین و امیدبخش کمک می‌کند و شناخت این مسئله برای هر فرد و جامعه‌ای لازم است.

اسحاقی بیان کرد: یکی از نتایج و خروجی‌های انتظار صحیح، شخصیت شهید سلیمانی است که بنیاد ایشان هم در برپایی این همایشات به ما یاری دادند.

امیدواریم این محصولات مقدمه برای تولید یکسری آثار برای اقشار مختلف جامعه باشد تا نظریه انتظار به درستی به جامعه شناسانده شود و ما این نوع همایشات را گامی آغازین در این عرصه می‌دانیم.  

همچنین حجت‌الاسلام والمسلمین حسین الهی‌نژاد؛ معاون پژوهشی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی و دبیر علمی همایش با بیان اینکه مهدویت دارای سه عزیمت‌گاه تاریخی است، گفت: قبل از غیبت و دوره حضور ائمه(ع)، غیبت صغری و غیبت کبری این سه نقطه عزیمت است. در طول دوران ائمه(ع) اصحاب ایشان مطالب و فرمایشات حضرات را تدوین می‌کردند و بیشتر تدوین‌ها با روش نقلی صرف است؛ اصول اربعمائه تماما با نگرش نقلی صرف نوشته شده است و تحلیل و تبیینی نداریم.

وی افزود: در دوره غیبت صغری هم همین رویه با اندک تفاوت وجود دارد و آن این است که در کنار نقل، کمی تبیین هم وجود دارد و در دوره غیبت کبری کسانی چون شیخ طوسی و شیخ مفید و سیدمرتضی روش نقلی را حفظ می‌کنند ولی در کنار آن روش تبیینی، تحلیلی و کلامی با رویکرد عقلی را مورد توجه قرار می‌دهند که کتاب الغیبه شیخ طوسی و برخی آثار سیدمرتضی با این رویکرد نوشته شده است.

الهی‌نژاد با اشاره به اینکه در مکتب سامرا کتب مهدویت بیشتر نوشته شده است ولی جامعه تشیع به روش نقلی برگشت کرده و مباحث سطحی بیشتر شد، اظهار کرد: فروعات مهدویت مانند ملاقات و ظهور در این عصر بیشتر می‌شود ولی در دوران امام خمینی(ره) روش جدیدی در عرصه مهدویت اعمال می‌شود؛ روش نقل‌محوری حفظ شده و در کنار آن رویکرد کلامی و ... هست ولی روش علمی به آن افزوده می‌شود؛ در طول ۴ دهه انقلاب، حوزه مهدویت دارای مقالات علمی  همایشات بین‌المللی و ملی زیادی می‌شود؛ رشته‌های متعددی در این زمینه ایجاد شد و پایان‌نامه تدوین شده و مهمتر اینکه درس خارج مهدویت در حوزه آغاز شده است. شکل‌گیری مراکز تخصصی علمی هم در دوره انقلاب رخ می‌دهد و پژوهشکده مهدویت و آینده‌پژوهی در برخی مراکز از جمله پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی تاسیس شد که پرداختن به اندیشه‌های علمای شیعه در عرصه مهدویت یکی از کارهای آن است.

رئیس پژوهشکده مهدویت و آینده‌پژوهی، با اشاره به اینکه ایجاد بستر علمی و رفتن به فضای کاربردی در کنار تبیین نظریات، از جمله اهداف ما بوده است، گفت: ایجاد سمت و سو برای مردم و جامعه در بحث انتظار، مهدویت و تبیین علمی و عقلانی از مهدویت از دیگر اهداف بوده است لذا اولین همایش بین‌المللی انتظار در اندیشه رهبر انقلاب از سال ۱۳۹۸ شروع شد.

الهی‌نژاد بیان کرد: این همایش با مشارکت مؤسسه فرهنگی پژوهشی انقلاب اسلامی آغاز و ۴ سال روی برنامه کار شده و نظریه انتظار در اندیشه رهبری مورد تحقیق و بررسی قرار گرفته است. در این راستا ۲۰ کرسی و نشست برگزار شد و ۳۰۰ مقاله به دبیرخانه رسید و ۴ هزار صفحه محتوای علمی تولید شده است.