متأسفانه نبود ساز و کار و فرایند روشن کنش سیاسی و اجتماعی به‌ویژه برای عموم مردم هم این گزاره را تقویت می‌کند و عموماً شاید خود منتخبان هم از چنین فضایی بدشان نیاید. این در حالی است که در یک نظام مردم‌سالار، رأی مردم اصالت دارد و منحصر در انتخابات نیست. به عبارت دیگر، اساساً بدون همراهی مردم، حکمرانی درست امکان ندارد و این اصل در جمهوری برآمده از اندیشه سیاسی شیعه – که در عصر غیبت به‌عنوان ولایت فقیه می‌شناسیم - از جایگاه والاتری برخوردار است؛ به شرط آنکه درست فهمیده شود.

در جمهوری اسلامی، رابطه انتخاب‌کنندگان و انتخاب‌شوندگان – در هر جایگاه و مسئولیتی که قرار بگیرند – باید مستمر و دوسویه باشد. انتخابات برگزار می‌شود و منتخب مردم عهده‌دار مسئولیت مورد نظر می‌شود. حالا از یک طرف او باید به مردم خدمت کند و پاسخگوی رفتارش در آن جایگاه باشد و از سوی دیگر، مردم هم باید به او کمک و هم از او مطالبه کنند. حالا اگر ساز و کار و بستر مناسب برای تحقق درست و کامل این رابطه فراهم نیست، باید فراهم شود؛ نخبگان، رسانه‌ها و گروه‌های خاص هم – اگر به وظیفه خود عمل کنند - می‌توانند به‌نوبه خود تسهیلگر این رابطه باشند.
تحریم‌های تحمیلی و فتنه‌انگیزی‌های خارجی در کنار بی‌تدبیری‌ها و کوتاهی‌های داخلی، سال‌های سختی را در دهه اخیر برای مردم ایران رقم زد.

یک سال پس از بلوای «زن، زندگی، آزادی»  دشمن برای کاهش مشارکت مردم در انتخابات سرمایه‌گذاری و روی آن حساب کرده بود تا گام بعدی را بردارد، اما نه تنها بیش از ۴۰درصد واجدان شرایط با هر اعتقادی، پای منافع ملی‌شان که به برکت انقلاب اسلامی با منافع دینی‌شان منطبق شده، ایستادند، بلکه با رأی خود زمینه‌ساز شکل‌گیری فصل جدیدی در ساز و کار حکمرانی و مناسبات گروه‌های سیاسی شدند. این فرصت را باید دریافت و مردم را پای کار نقش‌آفرینی جدی در حکمرانی نگه داشت؛ قابل توجه برندگان و بازندگان انتخابات و دیگران. این‌گونه، نگرانی‌های برخی برای سرمایه اجتماعی نظام هم رفع خواهد شد.

در ۴۵سال تجربه مردم‌سالاری در ایران، مردم بارها رشد سیاسی خود را به رخ مسئولان و «از ما بهتران» کشیده‌اند. برخی مدعیان فهم سیاسی که در زمین دشمن بازی می‌کنند را کنار بگذارید؛ وقتی از آن پیرمرد و پیرزن بی‌سواد در دورافتاده‌ترین و محروم‌ترین روستاها - که «قربة إلی الله» رأی خود را به صندوق می‌اندازند – تا خانمی در منطقه اعیان‌نشین پایتخت و با ظاهری خاص، به عشق ایران در انتخابات شرکت می‌کنند؛ یعنی ملت همه‌جوره پای کار این نظام و کشورشان ایستاده‌اند، حتی خیلی از آن‌هایی که به هر دلیلی رأی نداده‌اند. کافی است مسیر رابطه حکمرانان با آن‌ها دوطرفه شود؛ کافی است برخی مسئولان برج‌عاج‌نشین، مردم را قابل بدانند، پایین بیایند و با آن‌ها هم‌کلام و هم‌سفره شوند.