به گزارش قدس آنلاین، آیین اختتامیه آخرین دوره از این جشنواره عصر جمعه ۱۸ اسفند ۱۴۰۲ در مرکز آفرینش‌های فرهنگی هنری کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان برگزار شد. به جرات می‌توان گفت این جشنواره نه تنها در میان جشنواره‌های پویانمایی جهانی جایگاه خود را پیدا کرده، بلکه توانسته به بخشی از اهدافش که ایجاد زمینه‌ای موثر و بستری شایسته برای هنر پویانمایی است، دست پیدا کند. جشنواره‌ی بین‌المللی پویانمایی تهران در دو بخش مسابقه‌ی ایران و مسابقه‌ی بین‌الملل (چشم‌انداز و نمایش ویژه) برگزار می‌شود.

 درباره کیفیت و کمیت جشنواره امسال و تاثیر چنین جشنواره‌هایی در بهبود فضای انیمیشن کشورمان با ناهید صمدی امین کارگردان، تهیه‌کننده انیمیشن و داور هیئت انتخاب سیزدهمین جشنواره پویانمایی تهران به گفت‌وگو نشستیم که در ادامه می‌خوانید.

رشد چشمگیر جشنواره پویانمایی در زمینه کیفیت و کمیت

صمدی امین با اشاره به این موضوع که جشنواره پویانمایی با ۲۲ سال فعالیت تاکنون دستخوش تغییرات چشمگیری در کیفیت و کمیت آثار ارسالی بوده است، گفت: در سال‌های شروع جشنواره تعداد آثار ارسالی بسیار محدود بود و کارهای ایرانی به ندرت در میان آن‌ها دیده می‌شد اما امسال بالغ بر ۱۵۰ اثر داشتیم. همچنین در طول جشنواره حدود ۱۵۰۰ اثر اعم از خارجی و ایرانی را مشاهده کردیم. هرکدام از آثار در بخش دینی و ارزش‌های انقلاب اسلامی،بخش دانشجویی،بخش پایان‌نامه‌های برتر،بخش مسابقه ایران،بخش سیفژ(انجمن بین‌المللی فیلمسازان کودک و نوجوان)،بخش بین‌الملل،بخش آسیفا(انجمن فیلمسازان انیمیشن ایران) بررسی شد و از میان آن‌ها آثاری که از لحاظ کیفیت در سطح قابل قبولی بودند، به جشنواره راه یافتند. بنابراین در طی این سال‌ها از لحاظ کمی رشد چشمگیری داشتیم و هرساله فارغ التحصیلان زیادی به جامعه انیمیشن اضافه می‌شوند.

ذات انیمیشن کودک است

این تهیه‌کننده انیمیشن درباره اینکه جشنواره پویانمایی مخاطب کودک و نوجوان را هدف خود قرار داده است، بیان کرد: آثاری که به جشنواره ارسال می‌شود نیز جنبه حمایت از کودکان و شناخت هنر کودکان را دارد. مثلا در بخش کودک و نوجوان این جشنواره، صرفا کارهایی به نمایش درمی‌آید که جزء علایق کودکان و نوجوانان است. همچنین این جشنواره برای ارتقای کودک و نوجوان، کارگاه‌هایی برگزار می‌کند که سطح فرهنگی و هنری آن‌ها را بالا می‌بَرد و به شناخت و تجربه کودکان در این زمینه‌های مختلف هنری کمک می‌کند.

صمدی امین قابلیت و خصوصیت انیمیشن را خلاقیت، فانتزی و تخیل دانست و افزود: در تمام دنیا این تصورسازی و خیال سازی برای کودک جزء اهداف انیمیشن است. بنابراین ذات انیمیشن فقط کودک است. اگر توجه داشته باشید می‌بینید انیمیشن‌هایی که در مکتب پویانمایی زاگرب یا جشنواره هیروشیما به نمایش درمی‌آید، به موضوعاتی می‌پردازد که قابل بیان در فضای رئال نیست. یعنی در این مکتب از زبان ایجاز برای بیان مسائل سیاسی استفاده می‌شود.

وی درباره حضور همیشگی اش از اولین دوره جشنواره پویانمایی از سال ۷۷ تا کنون صحبت کرد و افزود: بنده در طول این سال‌ها سعی کردم در مراسمات افتتاحیه، اختتامیه،کنفرانس‌ها و... شرکت کنم و شاهد سیر صعودی این جشنواره بوده‌ام. قطعا برگزاری گردهمایی‌های سالانه یا دوسالانه انیمیشن می‌تواند در سطح ارتقای جامعه فرهنگی و هنری انیمیشن تاثیرگذار باشد. در حاشیه برگزاری این جشنواره‌ها همیشه معضلات انیمیشن و موانعی که وجود دارد، بررسی می‌شود و وجود این نقد و بررسی‌ها برای قشر دانشجو و قشری که به صورت حرفه‌ای کار انیمیشن را دنبال می‌کنند بسیار مفید است. جشنواره پویانمایی راه خودش را در طول این سال‌ها پیدا کرده و مخاطب خودش را دارد.

حمایت آموزش و پرورش نسبت به انیمیشن

وی در خصوص زمان اکران نامناسب انیمیشن ها اظهار کرد: وقتی که یک فیلم سینمایی در کته‌گوری(دسته) پخش قرار می‌گیرد، ساعتی که سینماها باید فیلم را به نمایش بگذارند، مشخص است. یعنی اگر فیلمی مانند فسیل در یک زمان مشخص پخش می‌شود، در زمانی که تایم خالی وجود دارد یک انیمیشن قرار می‌دهند و دیگر به این موضوع توجه ندارند که مخاطب انیمیشن در مدرسه حضور دارد. برای اینکه علت این تصمیم را متوجه شویم باید سینماداران پاسخگو باشند. البته حمایت‌هایی هم از جانب وزارت آموزش و پروش نسبت به انیمیشن می‌شود و معمولا بچه‌ها را به صورت گروهی به سینماها می‌برند که این حرکت بازتاب بسیار خوبی در رفتار کودکان دارد. از طرفی بنده معتقدم حمایت‌های دولتی موجب ساخت انیمیشن در کشورمان می‌شود و تهیه کننده‌های خصوصی به ندرت سراغ ساخت انیمیشن می‌روند. ۴ ارگان صدا و سیما، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، حوزه هنری و مرکز سینمای مستند تجربی به صورت اختصاصی انیمیشن تولید می‌کنند و از تولیدکنندگان انیمیشن نیز حمایت می‌کنند.

طرح و فیلمنامه؛ معضل اصلی ساخت انیمیشن

داور هیئت انتخاب سیزدهمین جشنواره پویانمایی با اشاره به این موضوع که اکثر تولیدکنندگان انیمیشن معضل اصلی خود را طرح و فیلمنامه می‌دانند، بیان کرد: این طرح های انیمیشن یا برای مخاطب است و یا سیاست‌های خاصی را دنبال می‌کند. کارگردانان معمولا مجبورند که خودشان را سانسور کنند. آن‌ها به این باور رسیده‌اند که چگونه اثر خود را بسازند تا دچار ممیزی و حذف نشود. مثلا در جشنواره امسال کارگردانان برای اینکه روابط خانوادگی و رابطه بین دو زوج را نشان دهند از وسایلی مانند کفش،کیف ،دستکش و... استفاده می‌کردند. قطعا این موضوع که کارگردانان چارچوب‌های این چنینی را برای خود تعریف کرده‌اند، اتفاق خوبی نیست زیرا خلاقیت آن‌ها کاهش می‌یابد و به سمت ساخت موضوعات کلیشه‌ای می‌روند. ما در زمینه تولید انیمیشن در ایران، در مسائل اقتصادی، بازگشت و تامین بودجه با مشکلاتی مواجه هستیم. از طرفی قشر جامعه انیمیشن بسیار آسیب‌پذیر هستند. اغلب نیروهای انیمیشن به دلیل علاقه, عشق و وابستگی که به این هنر دارند،مشغول به فعالیت‌اند. از طرفی با توجه به اینکه تلویزیون سریال سازی انیمیشن را به صورت جدی شروع کرده و دنبال می‌کند، بخشی از مشکلات مرتفع شده است.

این تهیه کننده با توجه به اینکه اساس سینمای اقتباسی نداریم، خاطرنشان کرد: کار اقتباسی نیازمند خرید تالیف یک اثر است. اگر قرار باشد برای تولید انیمیشن یک سوم بودجه را صرف خرید یک اثر کنند، عملا با باقیمانده بودجه تولید بسیار سخت می‌شود. مثلا برای اقتباس از کاری مانند «خمره» اثر آقای مرادی کرمانی که در سال‌های قبل ساخته شده، امتیاز این اثر را خریداری و آن را به یک اثر سینمایی تبدیل کردند. اصولا اقتباس از کارهایی مانند شاهنامه،منطق الطیر و... بسیار راحت‌تر و مقرون به صرفه‌تر است.

تاثیر اکران‌های بین المللی انیمیشن در رشد فرهنگ

وی در پاسخ به این سوال که اکران های بین المللی پویانمایی مانند بچه زرنگ یا پسر دلفینی چه تاثیری در بهبود فضای انیمیشن کشورمان دارد، گفت: زمانی که این فیلم‌ها برای اکران‌های بین المللی می‌روند، علاوه بر اینکه هویت ایرانی را به دیگر کشورها معرفی می‌کنند، از لحاظ بازگشت سرمایه به گروه‌های تولیدمان نیز تاثیرگذار هستند. وقتی سرمایه گذاران دولتی می‌بینند که کارهای تولیدی‌اشان می‌تواند جامعه جهانی را تحت تاثیر قرار دهد, علاقه‌مند به تولید و سرمایه گذاری می‌شوند. کارهای انیمیشن ما نباید صرفا محدود به مرزهای آسیاسی و خاورمیانه باشد و باید آن طرف مرزها هم دیده شود. ارتباط هنرمندان خارج از کشور با هنرمندانی که داخل کشور هستند، موجب ارتقای سطح هنری و فرهنگی جامعه می شود. از اینکه نسل جدیدی که وارد انیمیشن می‌شوند بسیار پویا و خلاق هستند، خوشحالم. همه‌ی ما به این نسل امیدوار هستیم و می‌دانیم آینده‌ایی که پیش رو دارند به بالندگی و هنر انیمیشن کمک می‌کند.