کاظم وطن‌خواه در آستانه روز علوم آزمایشگاهی درباره وضعیت شبکه آزمایشگاهی کشور اظهار کرد: بیش از ۷۵۰۰ آزمایشگاه در حوزه بهداشت و درمان در بخش‌های دولتی، خصوصی، سازمان‌ها و نهادهای مختلف به ارئه خدمت مشغول هستند. آزمایشگاه مرجع سلامت در ساختار نظام سطح‌بندی و برنامه‌ریزی شبکه ملی آزمایشگاهی کشور در راس قرار گرفته است. همچنین آزمایشگاه‌های دولتی و خصوصی و آزمایشگاه‌های بهداشتی در حوزه درمان و بهداشت در سطوح مختلف دیگر قرار می‌گیرند.

گسترش شبکه آزمایشگاهی کشور در دستور کار

وی با بیان اینکه آزمایشگاه مرجع سلامت وزارت بهداشت، برنامه گسترش شبکه آزمایشگاهی کشور را بر مبنای اسناد بالادستی در دستور کار قرار داده، افزود: در حال حاضر،  برنامه راه‌اندازی و تاسیس شبکه‌های آزمایشگاه‌های پزشکی در بخش دولتی در دستور کار آزمایشگاه مرجع سلامت قرار گرفته است.

وی ادامه داد: لحاظ کردن برنامه شبکه‌های آزمایشگاهی در برنامه‌های ارتقای بهره‌وری وزارت بهداشت در سازمان ملی بهره‌وری ایران و همچنین لحاظ کردن برنامه « ایجاد شبکه آزمایشگاهی بهداشت طبق شیوه‌نامه آزمایشگاه مرجع» در برنامه عملیاتی و ابلاغ  آن به دانشگاه های علوم پزشکی  منتخب برای استقرار شبکه آزمایشگاهی جزو اقدماتی است که به منظور گسترش شبکه آزمایشگاهی کشور انجام شده است.

رئیس آزمایشگاه مرجع سلامت وزارت بهداشت با بیان اینکه استقرار شبکه آزمایشگاهی در سیستم دولتی  در سال ۱۴۰۲ در دانشگاه‌های منتخب به نحو مطلوبی انجام شده، اظهار کرد: طبق اسناد بالادستی، استقرار شبکه آزمایشگاهی در سایر دانشگاه‌های علوم‌پزشکی تا پایان سال ۱۴۰۲ به میزان حداقل ۸۵ درصد به سرانجام رسیده است.

وطن‌خواه با بیان اینکه آزمایشگاه‌های مرجع و همکار کشوری بیشتر در دانشکده بهداشت و انستیتو پاستور ایران مستقر و پاسخگوی نیازهای آزمایشگاهی کشور هستند، خاطرنشان کرد: به دلیل اینکه  تشخیص بسیاری از بیماری‌های تحت مراقبت به تخصص علمی ویژه، صرف هزینه زیاد برای راه‌اندازی آزمایش‌های فوق‌تخصصی و در نتیجه تجهیز آزمایشگاه نیاز دارد که در مواردی به‌دلیل عدم بروز و شیوع کم یا مقطعی بودن بیماری، تاسیس آزمایشگاه تخصصی در همه دانشگاه‌های علوم‌پزشکی مقرون به صرفه نیست، به همین دلیل برای این بیماری‌ها، آزمایشگاه‌های مرجع کشوری بیماری و آزمایشگاه‌های همکار آزمایشگاه مرجع سلامت، انتخاب و اعتبار بخشی شده‌اند.

رئیس آزمایشگاه مرجع سلامت وزارت بهداشت ادامه داد: آزمایشگاه‌های مرجع کشوری بیماری و آزمایشگاه‌های همکار آزمایشگاه مرجع سلامت علاوه بر شرح وظایف مشترک، درارتباط با بیماری‌های مختلف شرح وظایف خاصی نیز بر عهده دارند. آزمایشگاه‌های مرجع و همکار کشوری عمدتا در دانشکده بهداشت و انستیتو پاستور ایران مستقر و پاسخگوی نیازهای آزمایشگاهی کشور هستند که تعداد آزمایشگاه‌های از این دست، ۲۱ مورد است.

وطن‌خواه با اشاره به ارتقای ظرفیت تشخیص شبکه آزمایشگاهی کشور برای بیماری‌های نوپدید خاطرنشان کرد: ارتقای ظرفیت تشخیص شبکه آزمایشگاهی تشخیص مولکولی و افزایش دامنه آزمایش‌های تشخیصی حوزه معاونت بهداشت از کووید-۱۹ به سایر عوامل بیماری‌زا که منشاء بالقوه تهدیدات زیستی هستند، از جمله CCHF، «تب دانگ»، «چیکن‌گونیا»، «سیاه زخم» و «لپتوسپیروز» در دانشگاه‌های منتخب ظرفیتی را برای تشخیص این گروه از بیماری‌های نوپدید و باز پدید ایجاد کرده که در حال توسعه است.

رئیس آزمایشگاه مرجع سلامت وزارت بهداشت درباره هزینه آزمایش‌ بیماری‌های نوپدید گفت: هزینه انجام آزمایش کووید-۱۹ بر اساس تعرفه مصوب گرفته می‌شود و در دیگر موارد براساس محاسبات دقیق و کارشناسی تعیین شده و پس از طی مراحل قانونی به تصویب می‌رسد. در صورت لزوم، تمام این موارد حسب مورد قابل بازنگری است.

وطن‌خواه با اشاره به ضرورت به‌روزرسانی تجهیزات آزمایشگاه‌ها گفت: با توجه به پاندمی کووید-۱۹، حجم زیادی از آزمایش‌های مختلف در شبکه آزمایشگاهی کشور به خصوص در بخش دولتی انجام شد که سبب فرسوده شدن ناوگان تجهیزات آزمایشگاهی شد. تا کنون در دو مرحله و با استفاده از وام بانک جهانی، بخشی از تجهیزات اصلی آزمایشگاهی شامل سل کانتر، اتوآنالایزر، ایمونواسی آنالایزر، میکروسکوپ، کشت خون خودکار، تعیین هویت و آنتی بیوگرام خودکار و همچنین دستگاه RT PCR تامین شده که حدود ۳۰ درصد از نیاز بخش دولتی را برطرف کرده است.

تجهیزات آزمایشگاهی بخش خصوصی نیازمند نوسازی

وی ادامه داد: در بخش خصوصی نیز نیاز به نوسازی تجهیزات آزمایشگاهی به خصوص سیستم‌های بسته وجود دارد که امیدواریم در تعامل با اداره کل تجهیزات و ملزومات پزشکی نسبت به بهبود وضعیت تجهیزات آزمایشگاهی گام‌های موثری برداریم.