پیشکسوت قرآنی و استاد دانشگاه در گفت‌وگو با ایکنا از خوزستان به بیان ویژگی‌های مؤمن براساس آیات نخست سوره انفال پرداخت و گفت: کلمه «انفال» از ریشه نَفل به معنی زیادی هر چیزی است. از همین رو است که به نمازهای مستحبی «نافله» گفته می‌شود، یعنی اضافه بر واجبات خوانده می‌شود.

وی ادامه داد: تمام آنچه در هستی وجود دارد، اما صاحب شخصی ندارد، انفال است، مثل کوه‌ها، دریاها، ساحل ها صحراها، غنایم جنگی و ارثی که موروث ندارد. سوره انفال بعد از جنگ بدر نازل شده است. در این جنگ انفال زیادی به دست مسلمانان رسید و پیامبر آن را به تساوی بین همه آن را تقسیم کردند. بعد طبق آیه خمس، یک پنجم آنها را از مردم گرفتند و آن را برای موارد معین شده تقسیم کردند. 

معلمی گفت: خداوند سه صفت از صفات اهل ایمان را در آیه دوم این سوره بیان کرده است و بعد از آن، دو صفت، از صفات عملی مؤمنان را که می‌توان گفت آثار عملی ایمان است را در آیات بعدی مطرح کرده است. 

این معلم قرآن با بیان اینکه باید خود را با این آیات بسنجیم و ضعف خود را جبران کنیم، توضیح داد: اولین صفت این است که وقتی ذکر خدا می‌شود، خضوع و خشوع در دل مؤمن ایجاد می‌شود: «إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ الَّذِینَ إِذَا ذُکِرَ اللَّهُ وَجِلَتْ قُلُوبُهُمْ»(انفال، ۲) خداترسی که از ویژگی‌های بسیار مهم مؤمنان است در صدر همه صفات است. کسی که ایمان به وجود خدا دارد، دلش می‌تپد: «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اذْکُرُوا اللَّهَ ذِکْرًا کَثِیرًا، وَسَبِّحُوهُ بُکْرَةً وَأَصِیلًا» (احزاب، ۴۱ و ۴۲): ای کسانی که ایمان آورده‏‌اید خدا را یاد کنید یادی بسیار و صبح و شام او را به پاکی بستایید. انسان از آغاز تا پایان روز باید به یاد خدا باشد.

معلمی گفت: دومین صفت مؤمن این است که وقتی آیات قرآن را می‌شنود، بر ایمانش افزوده می‌شود: «وَإِذَا تُلِیَتْ عَلَیْهِمْ آیَاتُهُ زَادَتْهُمْ إِیمَانًا» استماع آیات ثواب عظیم دارد و کلینی در جلد دوم کتاب «اصول کافی» بابی را به نام باب القرآن اختصاص داده و روایات زیبایی در آن آورده است که بر ثواب استماع قرآن دلالت می‌کنند. خداوند فرمود: «فَاقْرَءُوا مَا تَیَسَّرَ مِنَ الْقُرْآنِ» (مزمل، ۲۰) خواندن قرآن نعمت بزرگی است و برای قرائت هرحرف آن ثواب بزرگی است.

این پیشکسوت قرآن افزود: سومین صفت از صفات قلبی مؤمن، توکل به خدا است: «وَعَلَی رَبِّهِمْ یَتَوَکَّلُونَ» کسی که بر خدا توکل کند، خدا برایش کافی است. این سه صفت قلبی مؤمن است.

معلمی در ادامه درباره آثار عملی این صفات در زندگی انسان گفت: طبق آیات نخست سوره انفال، اولین اثر عملی این صفات، اقامه نماز است: «الَّذِینَ یُقِیمُونَ الصَّلَاةَ» نماز، ذکر خداست. اگر خدایی نکرده کسی بی‌اعتنا باشد: «وَمَنْ أَعْرَضَ عَنْ ذِکْرِی فَإِنَّ لَهُ مَعِیشَةً ضَنْکًا» (طه، ۱۲۴) کسی که در ذکر خدا سستی بکند، زندگی را بر او سخت می‌کنم؛ یعنی از زندگی لذت نمی‌برد.

وی ادامه داد: طبق ادامه آیه «وَمِمَّا رَزَقْنَاهُمْ یُنْفِقُونَ» دومین ویژگی عملی انسان مؤمن، انفاق کردن است. خداوند در آیه دیگری فرمود: «الَّذِینَ یُنْفِقُونَ فِی السَّرَّاءِ وَالضَّرَّاءِ» (آل عمران، ۱۳۴). در فراخی و تنگی، پنهان و آشکار در راه خدا انفاق کنید. آنچه انسان از راه حلال به‌دست می‌آورد، در حد توان به افراد ضعیف کمک کند. اینها صفات اهل ایمان، در عمل است.