قره سو از «سراب روانسر» واقع در ۵۰ کیلومتری شمال غرب کرمانشاه سرچشمه می‌گیرد و با جهت شمال غربی به جنوب شرقی جریان پیدا می‌کند به دلیل ورود پسماندهای غیرمجاز به آن، طی سال‌های اخیر به قدری آلوده شده است که گاهی میزان اکسیژن موجود در آب صفر ارزیابی می‌شود.
اگرچه در سال‌های نه چندان دور ازاین رودخانه به عنوان یک ظرفیت گردشگری یاد می‌شد، اما امروز به واسطه فضای زشت، نمای بد و بوی ناخوشایند به چشم یک تهدید نگریسته می‌شود و تغییر دولت‌ها و وعده‌های بسیار مسئولان نیز تأثیری در حال آن نداشته است.
کلنگ ساماندهی مرحله اول رودخانه قرهسو در حد فاصل میدان امام حسین(ع) تا پل ولایت، از اسفند سال ۸۸ بر زمین‌زده شد و قرار بود رستوران، پارکینگ، پیاده‌راه، پیست دوچرخه سواری، آلاچیق و مبلمان‌های شهری در این مکان ساخته شود که تاکنون عملیاتی نشده است.
طرحی که اجرایی نشد
اسفندماه ۱۳۹۷ نیز یکی از جدی‌ترین طرح‌های ساماندهی قره سو مطرح شده و معاون عمرانی وقت استانداری کرمانشاه از تعیین و در اختیار گذاشته شدن اعتبار ۶۰ میلیارد تومانی به شرکت آب و فاضلاب کرمانشاه برای جداسازی فاضلاب از این رودخانه خبر داده بود.
سالاری همچنین از ایجاد یک شبکه موازی ۹ نقطه‌ای برای جداسازی فاضلاب خبر داده و می‌افزاید: قرار است تا پایان سال ۱۳۹۸ این اقدامات انجام شده و معضل اصلی قرهسو که بحث فاضلاب است رفع شود و اگر این کار صورت نگیرد، عملاً صرف هر هزینه برای ساماندهی این رودخانه دفن پول و سرمایه است.
ورود وزیرکشور به مسئله قرهسو
اما از آن زمان پنج‌سال می‌گذرد و حال ناخوش این رودخانه آن‌قدر اوج گرفته است که حتی وزیرکشور نیز به این مسئله ورود کرده و پس از بازدید از مرادآباد یکی از مناطق حاشیه‌ای شهر کرمانشاه که در نزدیکی رودخانه قره سو است، با اشاره به مشکلات این رودخانه بر ساماندهی ورود فاضلاب شهری و روستایی به قره سو تأکید کرده است.
احمد وحیدی تصریح می‌کند: از آب آلوده قرهسو برای آبیاری برخی زمین‌های کشاورزی استفاده می‌شود؛ آب و فاضلاب هرچه سریع‌تر با پیگیری این مسئله را کنترل و ورود فاضلاب به قره سو را ساماندهی کند.
با این حال استاندار کرمانشاه نیز در نشست مدیریت منابع، ظرفیت‌ها و چالش‌های آبی این استان، به موضوع قره سو اشاره داشته و خواستار تهیه طرح جامع ساماندهی این رودخانه با مشارکت دستگاه‌های مرتبط و با مدیریت معاونت عمرانی استانداری شده است.
محمد طیب صحرایی، لایروبی و جمع‌آوری فاضلاب از رودخانه قره سو، جلوگیری از ورود فاضلاب جدید به داخل رودخانه و ساماندهی و زیباسازی رودخانه و حاشیه آن را از جمله اقدامات ضروری در طرح جامع ساماندهی
قره سو عنوان می‌کند.
چالش زیست محیطی و بهداشتی
اما مدیرکل حفاظت محیط زیست استان کرمانشاه نیز از قره سو به عنوان یک چالش زیست محیطی و بهداشتی یاد کرده است که به دلیل اهمیت موضوع در جلسات مدیریت پسماند استان مطرح شده و استاندار نیز به این مسئله ورود کرده است.
احد جلیلیان تصریح کرده است: از طریق آبفا، آب منطقه‌ای و شهرداری تفاهم‌نامه‌ای با واحدهای شهرک صنعتی، نیروگاه حرارتی و پلیمر منعقد شده که براساس آن قرار است فاضلاب و پساب از طریق کانال‌هایی بازچرخانی شود.
وی افزوده است: با این اقدام و تفاهم‌نامه همین پسابی که معضلی برای رودخانه قره سو شده و به صورت خام به رودخانه سرازیر می‌شود، پس از بازچرخانی برای آبیاری فضای سبز و خنک کنندگی صنایع مورد استفاده قرار می‌گیرد و در استفاده از آب‌های زیرزمینی صرفه‌جویی می‌شود.
ورود ۷۰ میلیون مترمکعب فاضلاب
وی با بیان اینکه روزانه ۷۰ میلیون مترمکعب فاضلاب و پساب وارد رودخانه قرهسو می‌شود که تهدیدی برای ساکنان و سلامت غذایی است، امید دارد با تفاهم انجام شده دیگر پساب خامی به رودخانه وارد نشود.
اما یکی از پژوهشگران کرمانشاهی حوزه آب از رودخانه قره سو با تعبیر جریان فاضلابی یاد کرده و ادامه می‌دهد: اکسیژن محلول در آب این رودخانه در برخی بازه‌های زمانی صفر است.
خلیل جلیلی می‌افزاید: یکی از منابع اصلی آب مصرفی در بخش کشاورزی و صنعتی در دنیا استفاده مجدد از پساب‌هاست که در ایران انجام نمی‌شود.
وی با بیان اینکه در منطقه پایین‌دستی حریم این رودخانه صنایعی وجود دارد که با حفر چاه اقدام به بهره‌برداری آب برای استفاده در موارد صنعتی می‌کنند، تصریح کرد: این مسئله تهدید بزرگی برای منابع آب زیرزمینی محسوب می‌شود.
مطالبه شهرداری از آب منطقه‌ای
معاون خدمات شهری شهرداری کرمانشاه نیز مسئولیت و مالکیت قره سو را در اختیار وزارت نیرو و آب منطقه‌ای دانسته و حفاظت از حریم و بستر این رودخانه و همچنین لایروبی آن را نیز بر عهده این دستگاه می‌داند.
برومند نامداری تصریح می‌کند: شهرداری در جایگاه خود نسبت به ورود فاضلاب به رودخانه قره سو گلایه دارد و خواهان آن است این رودخانه که ظرفیتی جذاب می‌تواند باشد از چرخه ظرفیت‌های طبیعی خارج نشود.
وی در مورد تخلیه نخاله در حریم و بستر این رودخانه نیز بیان می‌کند: ساماندهی این مسئله نیازمند همراهی و هماهنگی شهرداری، آب منطقه‌ای و پلیس راهنمایی و رانندگی است که باید شهرداری محل تخلیه نخاله را مشخص کرده و محدودیت تردد ماشین آلات در حاشیه رودخانه اعمال کند، آب منطقه‌ای با نصب تابلو اخطار و ممنوعیت تخلیه کنترل مستمر داشته باشد و راهنمایی و رانندگی نیز خودروهای متخلف را
اعمال قانون کند.
توافق صوری
با این حال مدیرکل بحران استانداری کرمانشاه مهرماه سال گذشته از توافق و آغاز به کار متولیان ساماندهی این رودخانه خبر داده و شرکت آب و فاضلاب را متولی لایروبی و شهرداری کرمانشاه را مسئول زیباسازی قرهسو معرفی کرده است.
افشین یگانه با بیان اینکه رودخانه قرهسو یکی از معضلات اصلی شهر کرمانشاه محسوب می‌شود، اظهار کرده است: براساس برنامه‌ریزی‌ها و جلسات مکرری که
در خصوص ساماندهی رودخانه قره سو انجام شد مراحل اولیه آن از جمله جداسازی بخشی از فاضلاب وارد شده به این رودخانه توسط آب و فاضلاب استان صورت گرفت.
وی افزوده است: پس از عدم توافقاتی که میان شهرداری کرمانشاه و آب و فاضلاب وجود داشت، در جلسه‌ای با توافق میان این دو دستگاه مقرر شد شرکت آب و فاضلاب استان به عنوان متولی اصلی لایروبی رودخانه قرهسو مسئولیت پاک‌سازی این رودخانه را برعهده بگیرد.
مدیرکل بحران استانداری کرمانشاه تصریح کرده است: در این راستا شهرداری کرمانشاه همزمان با آغاز پاک‌سازی و ساماندهی رودخانه قرهسو با همکاری شرکت آب و فاضلاب عملیات لایروبی را انجام می‌دهند.
بلاتکلیفی ادامه‌دار
اما مدیرکل بحران استانداری کرمانشاه اردیبهشت امسال، از عدم انجام تکالیف دستگاه‌های مرتبط با ساماندهی قرهسو انتقاد کرده و افزوده است: ساماندهی رودخانه قرهسو همچنان بلاتکلیف است و تاکنون متولی اصلی این موضوع مشخص نیست.
وی با بیان اینکه مدیریت بحران استانداری کرمانشاه طی تصمیم اتخاذ شده نامه‌نگاری پرشماری را با شهرداری، آب منطقه‌ای و آب و فاضلاب انجام داده و تکالیف و وظایف هر دستگاه را به آن‌ها ابلاغ کرده است، اظهار کرد: اما موضوع ساماندهی رودخانه قرهسو متأسفانه از سوی شهرداری و آب منطقه‌ای کرمانشاه هنوز به مراحل پایانی نرسیده و به جمع‌بندی نرسیده‌اند.
مدیرکل مدیریت بحران استانداری کرمانشاه افزوده است: در سفر رئیس سازمان مدیریت بحران کشور از رودخانه قرهسو بازدید صورت گرفت و بنا شد اعتباری از ردیف بودجه بحران سال جاری مبلغی برای آبشوران و رودخانه قرهسو اختصاص پیدا کند و به محل اعتبارات آب منطقه‌ای افزوده شود.
اگرچه در سال‌های نه چندان دور ازاین رودخانه به عنوان یک ظرفیت گردشگری یاد می‌شد، اما امروز به واسطه فضای زشت، نمای بد و بوی ناخوشایند به چشم یک تهدید نگریسته می‌شود و تغییر دولت‌ها و وعده‌های بسیار مسئولان نیز تأثیری در حال آن نداشته است.
کلنگ ساماندهی مرحله اول رودخانه قرهسو در حد فاصل میدان امام حسین(ع) تا پل ولایت، از اسفند سال ۸۸ بر زمین‌زده شد و قرار بود رستوران، پارکینگ، پیاده‌راه، پیست دوچرخه سواری، آلاچیق و مبلمان‌های شهری در این مکان ساخته شود که تاکنون عملیاتی نشده است.
طرحی که اجرایی نشد
اسفندماه ۱۳۹۷ نیز یکی از جدی‌ترین طرح‌های ساماندهی قره سو مطرح شده و معاون عمرانی وقت استانداری کرمانشاه از تعیین و در اختیار گذاشته شدن اعتبار ۶۰ میلیارد تومانی به شرکت آب و فاضلاب کرمانشاه برای جداسازی فاضلاب از این رودخانه خبر داده بود.
سالاری همچنین از ایجاد یک شبکه موازی ۹ نقطه‌ای برای جداسازی فاضلاب خبر داده و می‌افزاید: قرار است تا پایان سال ۱۳۹۸ این اقدامات انجام شده و معضل اصلی قرهسو که بحث فاضلاب است رفع شود و اگر این کار صورت نگیرد، عملاً صرف هر هزینه برای ساماندهی این رودخانه دفن پول و سرمایه است.
ورود وزیرکشور به مسئله قرهسو
اما از آن زمان پنج‌سال می‌گذرد و حال ناخوش این رودخانه آن‌قدر اوج گرفته است که حتی وزیرکشور نیز به این مسئله ورود کرده و پس از بازدید از مرادآباد یکی از مناطق حاشیه‌ای شهر کرمانشاه که در نزدیکی رودخانه قره سو است، با اشاره به مشکلات این رودخانه بر ساماندهی ورود فاضلاب شهری و روستایی به قره سو تأکید کرده است.
احمد وحیدی تصریح می‌کند: از آب آلوده قرهسو برای آبیاری برخی زمین‌های کشاورزی استفاده می‌شود؛ آب و فاضلاب هرچه سریع‌تر با پیگیری این مسئله را کنترل و ورود فاضلاب به قره سو را ساماندهی کند.
با این حال استاندار کرمانشاه نیز در نشست مدیریت منابع، ظرفیت‌ها و چالش‌های آبی این استان، به موضوع قره سو اشاره داشته و خواستار تهیه طرح جامع ساماندهی این رودخانه با مشارکت دستگاه‌های مرتبط و با مدیریت معاونت عمرانی استانداری شده است.
محمد طیب صحرایی، لایروبی و جمع‌آوری فاضلاب از رودخانه قره سو، جلوگیری از ورود فاضلاب جدید به داخل رودخانه و ساماندهی و زیباسازی رودخانه و حاشیه آن را از جمله اقدامات ضروری در طرح جامع ساماندهی
قره سو عنوان می‌کند.
چالش زیست محیطی و بهداشتی
اما مدیرکل حفاظت محیط زیست استان کرمانشاه نیز از قره سو به عنوان یک چالش زیست محیطی و بهداشتی یاد کرده است که به دلیل اهمیت موضوع در جلسات مدیریت پسماند استان مطرح شده و استاندار نیز به این مسئله ورود کرده است.
احد جلیلیان تصریح کرده است: از طریق آبفا، آب منطقه‌ای و شهرداری تفاهم‌نامه‌ای با واحدهای شهرک صنعتی، نیروگاه حرارتی و پلیمر منعقد شده که براساس آن قرار است فاضلاب و پساب از طریق کانال‌هایی بازچرخانی شود.
وی افزوده است: با این اقدام و تفاهم‌نامه همین پسابی که معضلی برای رودخانه قره سو شده و به صورت خام به رودخانه سرازیر می‌شود، پس از بازچرخانی برای آبیاری فضای سبز و خنک کنندگی صنایع مورد استفاده قرار می‌گیرد و در استفاده از آب‌های زیرزمینی صرفه‌جویی می‌شود.
ورود ۷۰ میلیون مترمکعب فاضلاب
وی با بیان اینکه روزانه ۷۰ میلیون مترمکعب فاضلاب و پساب وارد رودخانه قرهسو می‌شود که تهدیدی برای ساکنان و سلامت غذایی است، امید دارد با تفاهم انجام شده دیگر پساب خامی به رودخانه وارد نشود.
اما یکی از پژوهشگران کرمانشاهی حوزه آب از رودخانه قره سو با تعبیر جریان فاضلابی یاد کرده و ادامه می‌دهد: اکسیژن محلول در آب این رودخانه در برخی بازه‌های زمانی صفر است.
خلیل جلیلی می‌افزاید: یکی از منابع اصلی آب مصرفی در بخش کشاورزی و صنعتی در دنیا استفاده مجدد از پساب‌هاست که در ایران انجام نمی‌شود.
وی با بیان اینکه در منطقه پایین‌دستی حریم این رودخانه صنایعی وجود دارد که با حفر چاه اقدام به بهره‌برداری آب برای استفاده در موارد صنعتی می‌کنند، تصریح کرد: این مسئله تهدید بزرگی برای منابع آب زیرزمینی محسوب می‌شود.
مطالبه شهرداری از آب منطقه‌ای
معاون خدمات شهری شهرداری کرمانشاه نیز مسئولیت و مالکیت قره سو را در اختیار وزارت نیرو و آب منطقه‌ای دانسته و حفاظت از حریم و بستر این رودخانه و همچنین لایروبی آن را نیز بر عهده این دستگاه می‌داند.
برومند نامداری تصریح می‌کند: شهرداری در جایگاه خود نسبت به ورود فاضلاب به رودخانه قره سو گلایه دارد و خواهان آن است این رودخانه که ظرفیتی جذاب می‌تواند باشد از چرخه ظرفیت‌های طبیعی خارج نشود.
وی در مورد تخلیه نخاله در حریم و بستر این رودخانه نیز بیان می‌کند: ساماندهی این مسئله نیازمند همراهی و هماهنگی شهرداری، آب منطقه‌ای و پلیس راهنمایی و رانندگی است که باید شهرداری محل تخلیه نخاله را مشخص کرده و محدودیت تردد ماشین آلات در حاشیه رودخانه اعمال کند، آب منطقه‌ای با نصب تابلو اخطار و ممنوعیت تخلیه کنترل مستمر داشته باشد و راهنمایی و رانندگی نیز خودروهای متخلف را
اعمال قانون کند.
توافق صوری
با این حال مدیرکل بحران استانداری کرمانشاه مهرماه سال گذشته از توافق و آغاز به کار متولیان ساماندهی این رودخانه خبر داده و شرکت آب و فاضلاب را متولی لایروبی و شهرداری کرمانشاه را مسئول زیباسازی قرهسو معرفی کرده است.
افشین یگانه با بیان اینکه رودخانه قرهسو یکی از معضلات اصلی شهر کرمانشاه محسوب می‌شود، اظهار کرده است: براساس برنامه‌ریزی‌ها و جلسات مکرری که
در خصوص ساماندهی رودخانه قره سو انجام شد مراحل اولیه آن از جمله جداسازی بخشی از فاضلاب وارد شده به این رودخانه توسط آب و فاضلاب استان صورت گرفت.
وی افزوده است: پس از عدم توافقاتی که میان شهرداری کرمانشاه و آب و فاضلاب وجود داشت، در جلسه‌ای با توافق میان این دو دستگاه مقرر شد شرکت آب و فاضلاب استان به عنوان متولی اصلی لایروبی رودخانه قرهسو مسئولیت پاک‌سازی این رودخانه را برعهده بگیرد.
مدیرکل بحران استانداری کرمانشاه تصریح کرده است: در این راستا شهرداری کرمانشاه همزمان با آغاز پاک‌سازی و ساماندهی رودخانه قرهسو با همکاری شرکت آب و فاضلاب عملیات لایروبی را انجام می‌دهند.
بلاتکلیفی ادامه‌دار
اما مدیرکل بحران استانداری کرمانشاه اردیبهشت امسال، از عدم انجام تکالیف دستگاه‌های مرتبط با ساماندهی قرهسو انتقاد کرده و افزوده است: ساماندهی رودخانه قرهسو همچنان بلاتکلیف است و تاکنون متولی اصلی این موضوع مشخص نیست.
وی با بیان اینکه مدیریت بحران استانداری کرمانشاه طی تصمیم اتخاذ شده نامه‌نگاری پرشماری را با شهرداری، آب منطقه‌ای و آب و فاضلاب انجام داده و تکالیف و وظایف هر دستگاه را به آن‌ها ابلاغ کرده است، اظهار کرد: اما موضوع ساماندهی رودخانه قرهسو متأسفانه از سوی شهرداری و آب منطقه‌ای کرمانشاه هنوز به مراحل پایانی نرسیده و به جمع‌بندی نرسیده‌اند.
مدیرکل مدیریت بحران استانداری کرمانشاه افزوده است: در سفر رئیس سازمان مدیریت بحران کشور از رودخانه قرهسو بازدید صورت گرفت و بنا شد اعتباری از ردیف بودجه بحران سال جاری مبلغی برای آبشوران و رودخانه قرهسو اختصاص پیدا کند و به محل اعتبارات آب منطقه‌ای افزوده شود.
نظر شما