پیروزی نخست وزیر مودی و متحدانش در این انتخابات کاملاً قابل پیشبینی بود اما آنچه نتایج انتخابات را غیرمترقبه و حتی تا حدی شگفتانگیز جلوه داده، مقایسه آرای ائتلاف حاکم در برابر رقیبان سیاسی است؛ موضوعی که سبب شده آنها این پیروزی را با تلخکامی جشن بگیرند. بر این اساس نتایج انتخابات اخیر را از چند جهت میتوان برای حزب حاکم بیجیپی و متحدان آن یک ناکامی بزرگ تلقی کرد.
در وهله نخست ائتلاف حاکم و در رأس آنها شخص مودی در دوران تبلیغات انتخاباتی، کسب دستکم ۴۰۰ کرسی مجلس را به عنوان نقطه هدفگذاری خود در این انتخابات اعلام کرده بودند. بنابراین کسب تنها ۲۹۳ کرسی پارلمانی در انتخابات اخیر، با برنامهها و اهداف اعلام شده از جانب آنها فاصله زیادی داشته و در واقع نوعی ناکامی تلقی میشود.
مورد دوم و شاید مهمتر این است که حزب بیجیپی با کسب ۲۴۰ کرسی مجلس، برای نخستین بار از زمان به قدرت رسیدنش در سال ۲۰۱۴، اکثریت مطلق پارلمانی خود را از دست داده است. در دو انتخابات پیشین در سالهای ۲۰۱۴ و ۲۰۱۹ این حزب به ترتیب
۲۸۲ و ۳۰۴ کرسی مجلس را بدست آورده و بدون نیاز به ائتلاف با دیگر احزاب قادر به تشکیل دولتی مستقل بود اما در شرایط کنونی نارندرا مودی و بیجیپی ناچار به تقسیم قدرت و دادن امتیازات برجستهتر به احزاب متحد خواهند بود؛ کما اینکه از هم اکنون زمرمههایی از درخواست احزاب متحد برای به دستگیری ریاست مجلس به گوش میرسد.
اما مورد سوم اخلالی است که این نتایج میتواند در برنامههای بزرگ و جاهطلبانه مودی و حزب بیجیپی ایجاد کند. در این راستا اگرچه مودی پس از اعلام نتایج انتخابات و در جمع هوادارانش گفت هند وارد فصل جدیدی از تصمیمهای بزرگ خواهد شد، اما روشن است در شرایط تشکیل یک دولت ائتلافی و وجود یک اپوزیسیون قوی، گرفتن چنین تصمیماتی دیگر به راحتی قبل نخواهد بود.
سرانجام باید اذعان کرد این نتایج میتواند به وجهه شخصی و کاریزماتیک شخص نارندرا مودی هم آسیب جدی وارد کند. مودی از ابتدای روی کار آمدنش تاکنون، در مسیری گام برداشته که خود را نه در جایگاه یک سیاستمدار و یا رئیس دولت، بلکه در موقعیتی فراتر و در مقام یک رهبر و پیشوای مردم هند و به خصوص هندوها نشان دهد. اما به تعبیر یکی از تحلیلگران هندی این انتخابات حباب قدرت مودی را ترکانده و تجسم خداگونهاش برای مردم را از بین برد و او را تا حد سیاستمداری که توسط مردم بر سر جایش نشانده شد، تنزل داد.
در هر حال اگرچه مودی و متحدانش در سایه همین موفقیت نه چندان پررنگ نیز میتوانند یک بار دیگر دولت جدید هند را تشکیل دهند، اما به قول رائول گاندی این انتخابات را باید در حکم تنبیه آنها از جانب مردم تلقی کرد؛ مردمی که نسبت به تأثیرات و پیامدهای اقدامهای دولت مودی و حزب بیجیپی بر آینده نظام سیاسی و دموکراسی هند عمیقاً نگران بودند. در واقع آنها نگران بودند هدفگذاری دولت مودی و متحدانش برای کسب دستکم ۴۰۰ کرسی مجلس، نوعی مهیاسازی شرایط برای ایجاد تغییرات در قانون اساسی و اضمحلال تدریجی دموکراسی هند باشد و یا تبلیغات اسلام هراسانهای که حزب بیجیپی در اواخر کارزار انتخاباتی به راه انداخت، زمینهسازی برای هندوستان تحت سلطه هندوهای افراطی و قانون «هندوتوا» باشد. در سایه چنین نگرانیهایی بود که مردم هند و به ویژه اقلیتهای دینی همچون مسلمانان یک بار دیگر دست به دامان صندوقهای رأی شده و قدرت خود و دموکراسی هند را به رخ مودی و حزب بیجیپی کشیدند.
نظر شما