حجت‌الاسلام والمسلمین سیدمحمد نقیب، رئیس دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم در نشست «انتخاب اصلح از منظر قرآن کریم و نهج‌البلاغه» که در جهاددانشگاهی قم برگزار شد، با اشاره به داستان نامه حضرت سلیمان به ملکه سبا مبنی بر ارزیابی یک ملکه خوب بیان کرد: این داستان در آیه ۳۴ سوره نمل آمده است که فرمود: «قَالَتْ إِنَّ الْمُلُوکَ إِذَا دَخَلُوا قَرْیَةً أَفْسَدُوهَا وَجَعَلُوا أَعِزَّةَ؛ ملکه گفت پادشاهان چون به شهری درآیند آن را تباه و عزیزانش را خوار میگردانند»، با استناد به این آیه می‌توان اولین شاخصه کاندیدای اصلح را عزیز کردن مردم و بخشیدن عزت به کشور در سطح داخلی و بین‌المللی دانست.
وی با اشاره به اینکه دوستی با خداوند دومین شاخصه کاندیدای اصلح است، افزود: خداوند در آیه ۵۴ سوره مائده فرمود: «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا مَنْ یَرْتَدَّ مِنْکُمْ عَنْ دِینِهِ فَسَوْفَ یَأْتِی اللَّهُ بِقَوْمٍ یُحِبُّهُمْ وَیُحِبُّونَهُ؛ ای گروهی که ایمان آورده‌اید، هر که از شما از دین خود مُرتد شود به‌زودی خدا قومی را که بسیار دوست دارد و آنها نیز خدا را دوست دارند»، دوستی با خداوند توأم با همراهی و اطاعت از خداوند است که حضرت علی(ع) در نامه معروف، مالک اشتر را به دوستی با خداوند و اطاعت از او امر می‌کند زیرا فرد در کنار تخصص و مهارتی که دارد اگر تقوا نداشته باشد دچار لغزش خواهد شد.
شهید جمهور؛ مجری الگوی قرآنی عزیز کردن مردم
نقیب با بیان اینکه دوستی با مؤمنان و دشمنی با کافران سومین شاخصه است، اظهار کرد: در ادامه این آیه فرمود: «َذِلَّةٍ عَلَی الْمُؤْمِنِینَ أَعِزَّةٍ عَلَی الْکَافِرِینَ؛ نسبت به مؤمنان سرافکنده و فروتن و به کافران سرافراز و مقتدرند» اشاره به این شاخصه در سوره فتح، آیه ۲۹ نیز آمده که فرمود: «أَشِدَّاءُ عَلَی الْکُفَّارِ رُحَمَاءُ بَیْنَهُمْ؛ کسانی که با اویند بر کافران سختگیر و با همدیگر مهربانند»؛ شهید جمهور، الگوی قرآنی ارتباط و همراهی و عزیز کردن مردم را به‌خوبی اجرا و پیاده‌سازی کردند.
وی با اشاره به اینکه ایجاد وحدت بین مردم از چهارمین شاخصه‌های یک کاندیدای اصلح است، ادامه داد: خداوند در آیه چهارم سوره قصص فرمود: «إِنَّ فِرْعَوْنَ عَلَا فِی الْأَرْضِ وَجَعَلَ أَهْلَهَا شِیَعًا یَسْتَضْعِفُ طَائِفَةً مِنْهُمْ یُذَبِّحُ أَبْنَاءَهُمْ وَیَسْتَحْیِی نِسَاءَهُمْ؛ همانا فرعون در سرزمین مصر برتری‌جویی و سرکشی کرد و مردمش را گروه گروه ساخت، در حالی که گروهی از آنان را ناتوان و زبون گرفت، پسرانشان را سر می‌برید، و زنانشان را برای بیگاری گرفتن زنده می‌گذاشت» با استناد به این آیه، رئیس‌جمهور نباید یک حزب و گروهی را به دیگری برتری بدهد و سبب ایجاد تفرقه بین مردم شود.
نقیب با بیان اینکه امانت‌داری و امین بودن پنجمین شاخصه انتخاب اصلح به‌شمار می‌رود، بیان کرد: امین بودن سبب اعتماد مردم به پیغمبر اکرم(ص) شد، همچنین در داستان حضرت موسی(ع) و شعیب همان‌طور که در آیه ۲۶ سوره قصص آمده است: «إِنَّ خَیْرَ مَنِ اسْتَأْجَرْتَ الْقَوِیُّ الْأَمِینُ؛ او را استخدام کن چراکه بهترین کسی است که استخدام می‌کنی هم نیرومند و در خور اعتماد است.» با استناد به این آیه کسی لایق استخدام شدن بر کاری است که توانمند و امانت‌دار باشد.
جایگاه قرآن و نهج‌البلاغه در مناظرات انتخاباتی مشخص نیست
وی با بیان اینکه نماز به‌عنوان یک فریضه الهی و نمادی از شعائر و فرهنگ دینی است، افزود: برپا داشتن نماز، پرداخت زکات و امر به معروف و نهی از منکر نیز از شاخصه‌های یک انتخاب اصلح است، همان‌طور که خداوند در آیه ۴۱ سوره حج فرمود: «الَّذِینَ إِنْ مَکَّنَّاهُمْ فِی الْأَرْضِ أَقَامُوا الصَّلَاةَ وَآتَوُا الزَّکَاةَ وَأَمَرُوا بِالْمَعْرُوفِ وَنَهَوْا عَنِ الْمُنْکَرِ؛ آنان که خدا را یاری می‌کنند آنهایی هستند که اگر در روی زمین به آنان اقتدار و تمکین دهیم نماز به پا می‌دارند و زکات می‌دهند و امر به معروف و نهی از منکر می‌کنند.»
نقیب بیان کرد: در تمام ادوار گذشته مناظرات کاندیداهای ریاست جمهوری که برگزار شده است، جای خالی فرهنگ دینی و قرآنی در سخنان کاندیداها به چشم می‌آید و متأسفانه این آسیب همچنان ادامه دارد و جایگاه قرآن و نهج‌البلاغه در مناظرات مشخص نیست، این آسیب تنها شامل حال کاندیداها نمی‌شود و بلکه مجریان و کارشناسان حاضر در مناظرات هم در مورد فرهنگ قرآنی و مسئولیت رئیس‌جمهور در برابر قرآن کریم و ترویج فرهنگ دینی در جامعه پرسشی مطرح نمی‌کنند؛ در حالی که فرهنگ نباید در موسیقی، سینما و تئاتر خلاصه شود و در کشور اسلامی باید فرهنگ را عام دیده و قرآن و دین را در قالب برنامه‌های فرهنگی کاندیداهای ریاست جمهوری مشاهده کنیم.
وی با بیان اینکه مسائل اقتصادی از اولویت‌های کشورمان است، اما این مسئله به معنای کنار گذاشتن فرهنگ دینی و قرآن نیست، تصریح کرد: امر به معروف و نهی از منکر امری فردی و اجتماعی است و به همین منظور برای امر به معروف و نهی از منکر باید نظام و دولت وارد شده و به فرموده قرآن کریم امت‌سازی کند تا تأثیرات اجتماعی داشته باشد.
رئیس دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم با اشاره به آیه پایانی سوره آل عمران مبنی بر«یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اصْبِرُوا وَصَابِرُوا وَرَابِطُوا وَاتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُونَ» گفت: صبر فردی و اجتماعی و محور قرار دادن امام امت از دیگر شاخصه‌های انتخاب اصلح است، در واقع کسی که به‌عنوان رئیس‌جمهور مردم انتخاب می‌شود باید تابع ولی فقیه باشد تا به پیروزی کشورمان منتج شود.
کاندیدای اصلح را چگونه تشخیص بدهیم
نقیب در پاسخ به اینکه کاندیدای اصلح را چگونه تشخیص بدهیم؟ بیان کرد: بررسی سوابق فردی، اجرایی، سلامت فردی، خانوادگی، فکری و سیاسی، بررسی مطیع بودن نسبت به امر ولایت فقیه، بررسی دلسوزی برای مردم و انقلاب، تلاشگری، صداقت، مشورت با صاحب‌نظران و آشنا با کاندیداها، توجه به وعده‌های مطرح‌شده و مشاهده دقیق مناظرات انتخاباتی از راه‌های تشخیص یک کاندیدای اصلح است؛ همچنین باید به‌طور هوشمندانه ملاحظه کنیم دشمنان از چه نوع گفتمانی حمایت می‌کنند.
وی با اشاره به اینکه هر کسی یک نامه عمل فردی و جمعی دارد، ادامه داد: نامه عمل جمعی هر فرد همان‌طور که خداوند در سوره جاثیه، آیه ۲۸ فرمود: «وَتَرَی کُلَّ أُمَّةٍ جَاثِیَةً کُلُّ أُمَّةٍ تُدْعَی إِلَی کِتَابِهَا» در روز قیامت هر امتی را با کتاب عمل او می‌سنجند و به همین‌خاطر همگی نسبت به جامعه و اتفاقات آن مسئولیت داریم و شرکت در انتخابات هم از مسئولیت‌های اجتماعی هر شخص به‌شمار می‌رود و شاهد دوم این مدعا هم خطبه سوم نهج‌البلاغه است که حضرت فرمود: «اگر پشتوانه‌های مردمی نبود این جایگاه را نمی‌پذیرفتم»، در واقع امیرالمؤمنین(ع) هم برای عهده‌دار شدن مسئولیت به مقبولیت اجتماعی اهمیت می‌دهد.
برخورد با خواص در سیره امیرالمؤمنین(ع)
نقیب با اشاره به اینکه نامه امیرالمؤمنین(ع) به مالک اشتر سرشار از شاخصه‌های یک حاکم اصلح است، اظهار کرد: امیرالمؤمنین(ع) خطاب به مالک اشتر فرمود: «مردمی که همراه تو هستند یا برادران دینی تو، هم‌کیش و هم‌مرام تو هستند و یا انسان‌اند و از باب انسان بودن باید مشکلات آنان را مرتفع کنی» همچنین در بخش دیگری از نامه فرمود: «ای مالک مهربانی به مردم و دوست داشتن آنها و لطف در حق ایشان را شعار دل خود کن.»
رئیس دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم گفت: زمانی که امیرالمؤمنین(ع) کمیل را که آن‌چنان مقام بالایی دارد که دعایی به او آموزش می‌دهد، والی یک منطقه می‌کند و نمی‌تواند به‌خوبی از عهده این مسئولیت برآید در نامه‌ای خطاب به کمیل شدیداً او را توبیخ می‌کند، همچنین حضرت(ع) در نامه‌ای به ابن عباس از مفسران بزرگ زمان خویش، بابت شبهه مالی به‌وجود آمده، شدیداً با او برخورد کرده است. برخورد امام علی(ع) با دو شخصیت معتبر تاریخی گواه این مطلب است که حاکم زمان باید نسبت به خواص سخت‌گیرانه‌تر عمل کند تا نسبت به مردم.
گفت‌وگو از محدثه نعیمی‌فرد
نظر شما