حسین فرشیدی افزود: بیشتر مبتلایان به بیماری تب دانگ از کشورهای امارات، عمان و پاکستان وارد ایران شده و البته تعدادی از این بیماران نیز ایرانیانی هستند که به کشورهای همسایه سفر کرده و مبتلا شده‌اند.
وی اظهار داشت: از سال ۱۳۹۵، برنامه مراقبت از پشه آئدس در کشور آغاز شد و از سال ۱۳۹۹ که مواردی از ابتلا به بیماری عفونی تب دانگ در کشور پاکستان گزارش شد و ما اقداماتی که در رابطه با شناسایی محل‌های زندگی پشه آئدس و سم‌پاشی این محل‌ها انجام می‌شد، بیماری‌یابی در مبادی ورودی کشور نیز به مراجع ذی‌ربط را ابلاغ کردیم.
معاون وزیر بهداشت ادامه داد: شیوع این بیماری در کشورهای گرمسیری و نیمه‌گرمسیری رو به گسترش است و نیمی از جمعیت جهان در معرض خطر ابتلا به این بیماری قرار دارند بطوریکه سازمان جهانی بهداشت در خصوص مراسم اربعین و حضور زائران بیش از ۴۰ کشور در این مراسم، تقویت و به‌روز بودن نظام مراقبت از بیماری‌ها را به این کشورها به منظور تشخیص زودهنگام و پیشگیری از شیوع بیماری‌های واگیردار اخطار داده است.
به گفته فرشیدی ، پشه آئدس، عامل ابتلا به بیماری تب دانگ است و شناسایی زودهنگام بیماران حایز اهمیت بوده و باید توجه داشته باشیم که کنترل این بیماری مانند مالاریا ساده نیست و نیازمند تلاش همه‌جانبه است.
بنا به این گزارش ویروس دانگ که جزء فلاوی ویروس ها هستند، چهار نوع سروتایپ دارد و این بدان معناست که امکان دارد فردی ۴ بار به ویروس آلوده شود. سروتایپ نوع دوم، سروتایپ غالب است. ویروس دانگ از طریق گزش پشه آئدس اجیپتی و آئدس آلبوپیکتوس انتقال می یابد. این پشه ها ویروس زیکا و چیکونگونیا را نیز انتقال می دهند.
بیماری دانگ فازهای عفونی مختلفی دارد که شامل فاز تب، فاز بحرانی و فاز نقاهت است.
۱- فاز تب: اغلب ۲ تا ۷ روز طول می کشد. مرحله تب دار به صورت ناگهانی شروع شده و ۲ تا ۷ روز طول می کشد و ممکن است دو مرحله ای باشد. سایر علائم بیماری شامل سردرد شدید، درد عضلانی، درد مفصلی، درد استخوانی، درد حدقه چشم، بی اشتهایی، استفراغ، بثورات جلدی ماکولر یا ماکولوپایولر و تظاهرات خونریزی خفیف مثل پتشی، اکیموز، پورپورا، خونریزی از بینی و لثه، هما چوری و تست تورنیکه مثبت است. در طول ۴۸ ساعت اول بعضی بیماران گلودرد و قرمزی حلق و صورت برافروخته دارند. تظاهرات خفیف خونریزی: بعنوان مثال ممکن است پتشی و خونریزی مخاطی(بینی و لثه) دیده شود.
کنترل علائم هشدار به منظور تشخیص پیشرفت به فاز بحرانی، حیاتی است. علائم هشدار دهنده بیماری دانگ شدید در اواخر مرحله تب دار ظاهر می شود و این زمانی است که تب بیمار به سمت قطع شدن می رود. در این مرحله بیمار دارای استفراغ های مکرر، درد شدید شکم، خونریزی از مخاط ها، اشکال در تنفس، علائم شوک هیپوولمیک، کاهش سریع پلاکت های خون و افزایش هماتوکریت هستند.
۲- فاز بحرانی: وضعیت بیمار رو به وخامت می گذارد و معمولا ۱ تا ۲ روز طول می کشد. فاز بحرانی با بی تب شدن شروع می شود و معمولا ۲۴ تا ۴۸ ساعت طول می کشد. اکثر بیماران در طی این فاز رو به بهبود می روند اما بعضی ها هم دچار نشت پلاسما قابل توجه می شوند که این مرحله، دانگ شدید است که دلیل اصلی آن افزایش چشمگیر تراوایی(نفوذپذیری) عروق است.
در ابتدای این مرحله(جبران فیزیولوژیک) مکانیسم اصلی، نگهداری گردش خون به اندازه کافی است. فشار نبض رفته رفته کم می شود. نبض فیلی فرم و فشارخون دیاستولیک بالا می رود. اوایل که علائم شوک ظاهر می شود، بیمار ممکن است در ظاهر وضع عمومی نگران کننده ای نداشته باشد ولی وقتی افت فشار ظاهر شد یک مرتبه فشارخون سسیتولیک پایین می افتند و به دنبال آن شوک غیرقابل برگشت شده و مرگ اتفاق می افتند و حتی احیای بیمار هم نتیجه نمی دهد. بیماران ممکن است به دلیل نشت پلاسما دچار پلورال افیوژن یا آسیب شوند، هیپوپروتئینمی و افزایش هماتوکریت رخ می دهد. بیماران همچنین ممکن است علائم خونریزی شدید، استفراغ خونی، خونریزی از مقعد، ملنا و خونریزی از واژن شوند به خصوص اگر شوک طول کشیده باشد. بیماران مبتلا به دانگ شدید ممکن است با علائم هپاتیت، میوکاردیت، پانکراتیت یا آنسفالیت مراجعه کنند.
۳- فاز نقاهت در این مرحله ایمنی در برابر سروتایپ عامل بیماری ایجاد می شود. بهبودی در حال عمومی بیمار دیده می شود. این فاز وقتی شروع می شود که نشت پلاسما فروکش می کند و مایعات خارج شده از عروق شروع به بازگشت به داخل عروق(جذب مجدد) می کنند. هماتوکریت با ثبات تر می شود و یا حتی ممکن است کاهش پیدا کند. وضعیت همودینامیک بیمار بهتر شده و ادرار مجددا برقرار می شود و گلبول های سفید هم شروع به افزایش می کنند. بیماران ممکن است در این مرحله بثورات جلدی اریتماتوز پیدا کنند که بعدا پوسته پوسته شده و خارش دارد. از خصوصیات بیماری دانگ این است که در یکی دو سال نخست بروز بیماری در یک منطقه از آنجا که آلودگی تنها با یک سروتایپ است، معمولا بیماران دارای علائم خفیفی هستند(مثلا با سندرم تب طول کشیده یا شبه آنفلوآنزا بدون عارضه تظاهر می کند) این امر سبب می شود بسیاری از بیماران به مراکز بهداشتی درمانی مراجعه نکنند. این مساله دو خطر می تواند به دنبال داشته باشد: اولا بیمار آلوده در جامعه فعالیت دارد و می تواند در معرض گزش مجدد پشه ها قرار گیرد و سبب انتقال بیماری به دیگران شود. ثانیا در زمان ورود یک سروتایپ جدید به منطقه(مثلا در سال های آینده) در صورت آلودگی با سروتایپ جدید، بیمار به فرم شدید دانگ مبتلا می شود.
علائم بالینی و نشانه ها دانگ می تواند یک بیماری شبه آنفلوآنزا شدید ایجاد کند. این بیماری در شیرخواران، کودکان و بالغین دیده می شود اما به ندرت موجب مرگ می شود. اغلب علائم از جمله تب، ۲ تا ۷ روز طول می کشد. دوره کمون، ۴ تا ۱۰ روز پس از زمان گزش پشه آلوده است.
سازمان جهانی بهداشت دانگ را به دو دسته کلی تقسیم می کند: دانگ (بدون علائم هشدار دهنده) و دانگ شدید. این تقسیم بندی به منظور کمک به کارکنان بهداشت و درمان در راستای اتخاذ تصمیم بستری و کاهش خطر تعداد موارد دانگ شدید طراحی و تنظیم شده است.
نظر شما