سارقان، جانیان، افراد خشن یا منزوی و افسرده و افرادی که گرفتار انواع و اقسام بیماری‌های جسمی و روحی هستند، از بستر خانواده‌هایی بر می‌خیزند که هرگز ماهیت «خانواده» را نداشته‌اند. کودکان خیابانی، اطفال بی‌گناهی هستند که قربانی نبود سرپناهی امن به نام «خانواده» می‌شوند.
جمعیتی که هرز می‌رود
آنها از داشتن اولین و بدیهی‌ترین امکانات یک زندگی، محروم هستند. نه خوراک مناسبی دارند، نه پوشاک و مسکنی امن. و البته نه پدر و مادری که مهر و عطوفت را از آنان دریافت کنند و آرامش بگیرند و بتوانند درست زندگی کردن را تمرین کنند.
مسأله «کودکان خیابانی» از زاویه دیگری هم محل تأمل است. کشوری که در حال روبه‌رو شدن با بحران جمعیت است، باید قدر این جمعیت موجود را که می‌توانند آینده‌ساز و نیروی کار این کشور باشند، بداند و به راحتی این نیروها را از دست ندهد و اجازه ندهد به جای اینکه سرباز جامعه شوند، سربار جامعه شوند. اما افسوس که مسؤولان در برابر این واقعیت، خاموش نشسته‌اند و کاری نمی‌کنند.
این کودکان، خانواده ندارند
دکتر «محمود حریرچی» جامعه‌شناس در گفت‌و‌گو با قدس با بیان اینکه کودکان خیابانی از چند جهت مورد آسیب قرار می‌گیرند، می‌گوید: بیشتر این کودکان خانواده مناسبی ندارند تا آنها را به ادامه تحصیل تشویق کنند؛ در عین حال محیط مدرسه نیز معمولا پذیرای این گونه کودکان نیست و آنها پس از مدتی مجبور به ترک تحصیل می‌شوند بدون اینکه هیچ حرفه و سوادی آموخته باشند. البته در این راستا گروهی از فعالان اجتماعی اقدام به راه اندازی مدارسی برای کودکان کار و خیابانی کرده‌اند که البته این آموزشها رسمی نیست و شاید تاثیر گذاری لازم را نداشته باشد.
کار اجباری کف خیابان
وی همچنین با اشاره به شیوع ایدز در کودکان خیابانی می‌گوید: اغلب کودکان خیابانی ترک تحصیل کرده‌اند و برای تامین زندگیشان مجبور به کار کردن هستند که در این مسیر به خاطر فقر مالی معمولا مورد بهره کشی قرار می‌گیرند. این در حالی است که در بسیاری موارد خانواده‌های معتاد این کودکان، آنها را براحتی می‌فروشند و باز هم از این طریق انواع بیماری‌ها از جمله ایدز بین این گروه افزایش می‌یابد. بر اساس گزارشهایی که منتشر شده شمار کودکان خیابانی مبتلا به ایدز ۳ برابر زنان خیابانی است که این موضوع بسیار نگران کننده است.
آسیب دیدگان امروز؛ آسیب رسانان فردا
این استاد دانشگاه ادامه می‌دهد: مسؤولان باید به این نکته توجه داشته باشند که آسیب دیدگان امروز آسیب رسانان فردا خواهند بود. اگر امروز به این گونه از افراد کمک نشود تا ادامه تحصیل دهند و مهارت کار کردن را یاد بگیرند، آنها به همین وضع زندگی خواهند کرد و انواع آسیبها را هم برای خودشان و هم برای جامعه به همراه خواهند داشت.
این گروه به خاطر نوع زندگیشان در دوران کودکی، در جوانی اهمیتی به خانواده‌شان نخواهند داد و تمایلی به تشکیل خانواده نخواهند داشت و به جرایم گوناگون نیز روی خواهند آورد.
دکتر حریرچی تصریح می‌کند: باید توجه داشت شمار زیادی از کودکان خیابانی، حاشیه نشین هستند و از روستا‌ها برای کار به شهر‌ها مهاجرت کرده‌اند. برای حل این موضوع باید با تدابیر خاص جلوی مهاجرتها را بگیریم و شرایط اشتغال نوجوانان و جوانان را در همان روستای محل زندگیشان فراهم کنیم.
هر سه قوه احساس مسؤولیت کنند
وی ادامه می‌دهد: همچنین باید تمام دستگاه‌های دولتی دست به دست هم دهند و برنامه ریزی‌های راهبردی فرابخشی در این باره صورت گیرد و سه قوه در این زمینه همکاری‌های لازم را داشته باشند تا نتیجه مطلوب محقق شود. نمایندگان مجلس با تصویب بودجه‌های لازم برای نهادهایی مانند بهزیستی، باید دست دولت را برای کارهای توسعه‌ای در این زمینه باز بگذارند و دولت نیز باید طرحهای کارشناسی خود را برای جذب بودجه لازم با قید ضرورتها و فوریتها در اختیار مجلس قرار دهد، زیرا هدر رفتن توان این کودکان، به معنای هدر رفتن سرمایه جامعه ایرانی است.
این استاد دانشگاه همچنین بر نقش تحقیق‌های دانشگاهی در مقابله و برخورد با این آسیب تأکید کرده و می‌گوید: سالیانه تحقیق‌ها و پایان نامه‌های بسیاری با موضوع کوکان کار و خیابان در دانشگاه‌ها گردآوری می‌شود که بهتر است مسؤولان مربوط از آنها برای رفع مشکلات اجتماعی استفاده کنند. همچنین در این راستا وزارت رفاه و سازمان بهزیستی می‌توانند از پروژه‌های دانشگاهی حمایت‌های لازم را به عمل آورند تا به نتایج مطلوب دست یابند و از ثمره آن برای حل مشکلات این کودکان بهره ببرند.
نظر شما