در جایی یکی از مجریان و تهیه کنندگان برنامه یادداشت تندی همراه با شماره تلفنش گذاشته بود و خواسته بود من زنگ بزنم و تأکید کرده بود حقایقی را خواهم شنید که از نوشتن آن انتقادها شرمسار خواهم شد.
زنگ زدم و مهمترین دفاع ایشان آن بود که صدا و سیما پول ندارد و آنها تمام پول تولید برنامه و هزینههای جانبی آن (شما بخوانید دستمزدهای نان و آبدار خویش) از راه جذب اسپانسر تأمین میکنند. ایشان هی مفاخره میکرد که ریالی از بیت المال صرف برنامه آنها نمیشود و... از این دلایل عوامانه حق بجانب. عرض میکنم عوامانه، زیرا برخی تهیه کنندگان رسانه ملی عموماً این سوءتفاهم برایشان پیش میآید که اسپانسرها محض گل روی آنها چکهای پر و پیمان را تقدیم ایشان میکنند، بنابراین تصور دارند چون از رسانه ملی پول نمیگیرند اجازه دارند هر چرت و پرتی را به دلخواه خویش بپزند و به خورد ملت بدهند و کسی هم نباید به آنان بگوید بالای چشمتان ابروست! اما براستی آنها ریالی از بیتالمال خرج نمیکنند؟!
در سالهای اخیر با کمال تأسف، کمبود بودجه صدا و سیما سبب شده تا چنین برنامهها و تهیه کنندهها و البته مجریان مدعی، فراوان شوند. آنها فراموش میکنند، بیتالمال همان گل سرسبد ساعات پخشی است که مدیران رسانه ملی، دست و دلبازانه در اختیار ایشان میگذارند. اگر نه هیچ اسپانسری چنانچه قرار بر پخش برنامه آن حضرات، آن هم در بهترین ساعات از رسانه ملی نباشد، یک ریال هم به آنان نخواهد داد. در یادداشت قبلی همین ستون از برنامه ماه عسل برایتان گفتم. از خوبیهای آن و البته برخی ایرادها و از جمله انتقادی در خصوص برخی میهمانان. آنجا عرض کردم این برنامه با هزینهای گزاف ساخته میشود و البته نگفتم این هزینه را رسانه ملی میپردازد، که البته در عمل میپردازد، زیرا رسانه ملی به اتکای بینندگانش، یعنی به اتکای وقت و حوصله تماشاگرانی که آن برنامه را میبینند، ساعاتی را تقدیم برخی برنامه سازان از جمله جناب احسان خان علیخانی میکند. بعد ایشان هم میرود چند تاجر زرنگ که قدر تبلیغات را در برنامهای پربیننده میدانند مییابد و پول اساسی مورد نیاز را از آنان دریافت میکند.
اما اگر بنا باشد تهیه کننده و سازنده این برنامه بخواهد به هر قیمت برنامهاش را پربیننده کند، مجاز است؟ با این استدلال که ریالی از بیت المال نگرفته؟ آیا بیت المال جز بهترین ساعات پخش و گل اوقات روزانه مردم و حوصله مخاطب است؟ درباره زمان و آنتنی حرف میزنم که رسانه ملی برای تبلیغات و برای آنها که میخواهند محصولشان و خودشان را به هر قیمتی به مردم نشان بدهند، ثانیهای صدها هزار تومان پول از آنان میگیرد. هر وقت از تلویزیون پولی نگرفتیم و پول این ثانیهها را هم دادیم، آن وقت مثل جناب علیخانی میتوانیم مدعی شویم که ما ریالی از بیت المال نگرفتهایم. تازه حتی آن وقت هنوز دین مردم و وقتی که از آنان تلف کردهایم بر گردن ما باقی است.
اینها را از آن جهت یادآوری کردم که جناب احسان علیخانی در برنامه «ماه عسل» مدعی شده ریالی از بیتالمال خرج برنامه ایشان نمیشود و این را با لحنی گفته که انگار همین که تلویزیون بودجهای به برنامهای ندهد، مجوز آن است که سازندگان آن برنامه هر سازی که خودشان حال میکنند در آن بزنند. البته مصداق همه آنچه گفتم برنامه «ماه عسل» نیست، زیرا این برنامه با وجود فراز و فرودهایش که گاه بسیار سبک و بیتدبیر به روی آنتن میرود، اما بسیاری اوقات هم سرشار از درس و آموزش و معنویت است. به گمان این قلم برآیند ماه عسل مثبت است و اگر سازندگان آن انتقادپذیرتر باشند میتواند بسیار بهتر هم بشود.
اما برای ماستمالی کردن اشتباهات محرز و پاسخگویی به ایرادات آشکار و پذیرش آنها، مفاخره به اینکه؛ «پولی از تلویزیون نمیگیریم...» و منت گذاشتن بر سر رسانه ملی و مدیریت آن به گمانم رفتاری خودپسندانه است که میتواند پیامد توهم خود مهم بینی مفرط باشد.
در پایان خوب است به مدیران رسانه ملی نخست گوشزد کرد قدر برنامههای خوب و پرمخاطب خویش از جمله همین برنامه «ماه عسل» را بدانند. اما تکلیف خود را با انبوه برنامههایی که با حمایت اسپانسرها به آنتن میرسد نیز معلوم کنند. آیا رسانه ملی به صرف اینکه این برنامهها پول و بودجهای از سازمان نمیگیرند، در تولید و پخش آنها فقط تماشاگر است؟ و سازندگان این برنامهها اجازه دارند به سلیقه و میل خود برای مردم قهرمان سازی و تعیین تکلیف کنند؟
اگر چنین است، آیا این به نوعی فروختن وقت و توجه مردم به تجار نیست؟... از آن سو اگر نظارتی هست چرا گاه شاهد کژتابیهای تأسفبار و بی سابقه در این برنامهها هستیم؟ مسؤول این ناهنجاریها کیست؟ اینکه یک مجری با غرور در پاسخ به ایرادات اجرا و برنامه سازیاش به مردم بگوید: ما ریالی از بیت المال نمیگیریم و... واقعاً مسؤولان رسانه ملی از این لحن و فیگور این جماعت (که به پول عدهای تاجر که اسپانسر او شدهاند متکی است) خجالت زده نمیشوند؟ براستی آنجا تصمیم گیرنده اصلی کیست؟
نظر شما