با وجود صراحت قانون در این زمینه، دولتیها همچنان درگیر آزمون و خطا و اجرای طرحهایی هستند که به اذعان مردم و کارشناسان، ناکارا، ناموفق و شکست خورده اند و یا حداقل توفیق را در تحقق رؤیای خانهدار کردن مردم داشتهاند.
شاید بتوان مسکن مهر را گل سرسبد طرحهای مسکنی دانست که در سالهای اخیر کشتیاش بدجور به گل نشست؛ پروژهای که سال 85 به تصویب رسید و جزئی از برنامه عملیاتی جامع مسکن بود. سند ششدانگ مسکن مهر به نام دولتهای نهم و دهم ثبت شد و بنا بود کمدرآمدان را سایه سری باشد، اما این برنامه که در قالب زمینهای 99 ساله شروع شد و باید سالی 50 هزار واحد را به متقاضیان تحویل میداد، از سوی دولت یازدهم، برچسب تورمزایی، مردم فریبی و... خورد.
ناگفته نماند دولتهای نهم و دهم طرحهایی مانند نوسازی بافتهای روستایی و احیای بافتهای فرسوده و افزایش وام مسکن را هم حمایت و اجرا کرد، اما تمام این طرحها متقاضیان واقعی را به خانه نزدیکتر نکرد!
طرح مسکن اجتماعی
با آمدن دولت یازدهم و تشدید رکود، مسکن مهر با بیمهری مواجه و قرار شد، اتمام مسکنهای نیمه تمام پایانی باشد بر این پرونده. جایگزینی که در این دولت برای مسکن ناموفق مهر ارایه شد، مسکن اجتماعی بود که گفته میشود، با بهرهگیری از تجارب بینالمللی آمده تا نواقص مسکن مهر را مرتفع و سالی 125 هزار نفر را خانهدار کند. منابع مالی در نظر گرفته شده برای این طرح که از سال آینده اجرایی میشود، از یارانههای مسکن، مابهالتفاوت نرخ تسهیلات، منابع داخلی وزارتخانههای راه و شهرسازی و تعاون، کار و رفاه اجتماعی، تسهیلات بانکی، آورده متقاضیان و خیران مسکنساز تأمین خواهد شد. افزایش وام خرید مسکن به 80 میلیون تومان، فروش اقساطی مسکن با وام 100 میلیون تومانی و با اقساط 5/3 تا هفت میلیون تومانی که با استقبال سرد مردم روبهرو شد، بورس مسکن، طرح «شرکتهای اجارهدار» و «نجاتسرمایههای محبوس در املاک» و... دیگر طرحهایی است که در دو، سه سال اخیر چه از سوی دولت و چه از سوی انبوهسازان روی میز گذاشته شد تا هم رؤیای خانهدار شدن مردم به مرگ تدریجی دچار نشود و هم رکود از بازار مسکن رخت بربندد، اما مردم و تحلیلگران این طرحها را هم ناکام توصیف میکنند و معتقدند، متقاضیان واقعی دیگر توانی برای خرید خانه ندارند و این طرحها هیجانی به بازار نمیدهد.
از دید کارشناسان مسکن باید پذیرفت، وامدرمانی صرفاً تحرکاتی کوتاهمدت در بازار ایجاد میکند و این دولت در تأمین مسکن مردم به اندازه دولتهای دیگر ناموفق عمل کرده است.
عضو هیأت مدیره انجمن صنعت ساختمان معتقد است، این دولت با وجود انتقادات شدیدی که به مسکن مهر داشته، نتوانسته طرحی موفق را عملیاتی کند.
محمدعلی پورشیرازی اضافه میکند: طرحهایی نظیر مسکن اجتماعی با واقعیت جامعه و فضای بازار مسکن همخوانی ندارد و نمیتواند، نیازهای متقاضیان و منافع آنها را تأمین کند.
به گفته وی، عملکرد دولت نشان میدهد، هیچ برنامه مشخص و مدونی برای رونق بازار مسکن و ساخت خانههای ارزانقیمت ندارد.
اثر منفی سیاست های نادرست
یک کارشناس مسکن هم به خبرنگار ما میگوید: تردیدی نیست که مسکن مهر و سیاستهای نادرست دولت قبلی رکود را در بازار تشدید کرد و نقدینگی را به دیگر بازارها کشاند تا امروز با کمبود تقاضا، ناتوانی مردم در خرید و انباشت واحدهای خالی مواجه باشیم.
احمدرضا سرحدی با تأکید بر لزوم تقویت طرف عرضه ادامه میدهد: برنامههایی مانند بورس مسکن نیازمند شفافیت و نبود رانت است که اقتصاد ما امروز فاقد این دو عنصر است.
وی اضافه میکند: با توجه به اینکه بازار ما نظم و نسق خاصی ندارد، طرحهایی مانند فروش متری مسکن هم ناموفق است و در شرایطی که مردم توان پرداخت قسط ندارند، نباید رویاپردازی کرد و بر تزریق وام به جامعه اصرار داشت، بلکه لازم است برای جذب سرمایه داخلی و خارجی بویژه با رفع تحریمها برنامهریزی شود. سرحدی همچنین به اصلاح طرح مسکن مهر و حذف قیمت زمین به عنوان روشی موثر در خانهدار کردن اقشار کم درآمد جامعه اشاره میکند.
درخواست مردم
سال گذشته نزدیک به 60 درصد شرکتکنندگان در یک نظرسنجی زنده تلویزیونی مسکن مهر را ناموفق دانستند و امروز برخی از این شهروندان در خصوص روشهای خانهدار شدن دیدگاههایی دارند که چیزی کم از دیدگاههای کارشناسان خبره ندارد.
به گفته شهروندان، حسرت خانهدار شدن شاید تا ابد بر دل برخی ایرانیها بماند؛ زیرا با رشد شدید قیمت مصالح ساختمانی، برهم خوردن تعادل بازار و رکود عمیق، حتی امکان خرید آپارتمانی کوچک در مناطق فرودست شهرهای بزرگ برایشان وجود ندارد.
تقوی، کارمند یک مؤسسه فرهنگی به خبرنگار ما میگوید: انتظار نداریم فقط به ما وام بدهند و تولیدکننده را رها کنند بلکه باید به انبوهساز و سرمایهگذار میدان داد تا وارد شود و با اعطای مشوق، بازار را از رکود خارج کرد.
وی عقیده دارد: باید تسهیلات بیشتری برای طرف عرضه قائل شد و امکان برنامهریزی برای آینده را برایش ایجاد کرد.
فراهانی هم شهروند دیگری است که با وجود داشتن مسکن مهر، امکان سکونت در آن را ندارد. وی میگوید: به خاطر نبود امکانات برای آمد و رفت خودم و فرزندانم به تهران و همچنین نبود امکانات رفاهی، مسکن مهر را خالی رها کردهام و ترجیح میدهم در تهران مستاجر باشم.
فراهانی معتقد است، اگر بازار مسکن رونق بگیرد، تمام بخشهای اقتصاد کشور فعال میشود.
سروریان هم تأکید دارد: دولتها نباید صرفاً به دنبال اتخاذ سیاستهایی متناقض با دولت قبل باشند. لازم است هدف اصلی که خانهدار کردن مردم است، مدنظر باشد و نباید با سیاستهای غلط حباب بازار را بیشتر و مصرفکننده و تولیدکننده را متضرر کنند. وی ادامه میدهد: مردم توان خرید مسکنهای ساختهشده را ندارند، چون گرانقیمت و دور از دسترس هستند، اما با تشویق سرمایهگذاران برای ساخت هرچه بیشتر خانه، میتوان قیمتها و شرایط فروش را تعدیل کرد.
نظر شما