ما مدتی است در پی پاسخ به این پرسش به سراغ کسانی رفتهایم که در عرصه اجرای تلویزیونی تجربه طولانی دارند. از آنان درباره آسیبشناسی اجراهای مجریان نسل بعد از خودشان پرسیدهایم و دیدگاهشان را درباره مسائل خاص این حوزه، نظیر اجراهای بیش از اندازه صمیمی برخی مجریان جوان و تب ورود هنرپیشههای سینمایی به عرصه اجرا جویا شدهایم. امروز هم در این صفحه به سراغ چهره آشنایی رفتهایم که همه از اجراهای موقر و مؤدبانهاش خاطره دارند.
«هرمز شجاعیمهر» گوینده و مجری قدیمی تلویزیون و رادیو کسی است که در این شماره با او به گفتوگو پرداختهایم. شجاعیمهر سالهاست در تلویزیون و بعدها در عرصه رسانههای مکتوب در یک حوزه خاص و تخصصی یعنی مسائل و موضوعات تخصصی به اجرا و نویسندگی پرداخته است. پاسخهای او به پرسشهای خبرنگار ما را میخوانید:
به نظر شما مهمترین مسألهای که دراجرای تلویزیون باید مورد توجه باشد، چیست؟
گوینده خوب باید سواد داشته باشد، باید خوش صدا باشد، باید در زمینه کاری که انجام میدهد ازاطلاعات خوبی برخوردار باشد و از همه اینها مهمتر، شخصیت اجرا و شخصیت مجری است که ظرفیت خیلی از برخوردها و کارها را هم باید داشته باشد.
این سوادی که گفتید، دقیقاً چیست؟
منظور من از سواد، فهم و شعور اجتماعی است، یعنی روابط و تعاملات اجتماعی را بشناسد و خیلی از آداب اجتماعی برایش مهم باشد و در برخوردهایش به اجرا در بیاورد.
مجری در مقابل دوربین و میکروفونی صحبت میکند که میلیونها نفر شنونده آن هستند، او باید از یک شخصیت محکم و قوی هم برخوردار باشد که خودش را شایسته این جایگاه بداند وگرنه صرفاً چهره یا صدای خوب نمیتواند او را در این جایگاه نگه دارد. منظور من سواد اجتماعی و رسانهای است، البته باید اطلاعات و دانش روز را هم داشته باشد؛ یک مجری خوب باید اقیانوسی باشد به عمق ده سانت.
در طی سالهای گذشته همانطور که تلویزیون دست به تولید یکسری برنامههای تقلیدی زده، مجریهایی هم وارد این حیطه شدهاند که اجراهای کاملاً تقلیدی دارند، نه حتی اقتباسی.
اجازه بدهید در پاسخ به این سؤال شما خاطرهای تعریف کنم. من در برنامهای افتخار این را داشتم که همراه با استاد جمشید مشایخی خدمت ارهام صدر بازیگر پیشکسوت و کهنهکار برسم. آنجا جملهای از این هنرمند شنیدم که آویزه گوشم شد. او به من گفت یک هنرمند میتواند تا اوج آسمانها پرواز کند ولی به شرطی که با بال خودش بپرد. آدمــی کــه از دیگـــــران تقلیـــد میکند هیچ جایی در قلب مردم ندارد. اصلیتریـــن موضـوعی کـه یـک مجــری در رسانه به آن نیاز دارد صداقت و سلامت در کار است و این نمیشود مگر اینکه تو خودت باشی و همانی را که هستی نشان بدهی.
شیوه اجرا در این سالها نسبت به گذشته خیلی تغییر کرده است و برخی مجریان جوان این تغییرات را به یک اجرای بیپروا و مثلاً راحت تبدیل کردهاند و گاهی این اجراهای بیپروا به یک اجرای دور از ادبیات رسانهای میانجامد. این مردمی که ما را با حضور در یک برنامه به خانههاشان راه میدهند و ما را تماشا میکنند، قابل احترامند.
من با اجرای صمیمی مشکلی ندارم، ولی میگویم صمیمیت در اجرا با بیادبی فرق دارد. شما زمانی میتوانید صمیمی باشید که دانش لازم رسانه را داشته باشید. صمیمیت زمانی باید باشد که واژگان خوب و سنگینی که استفاده میکنید هر روز بیشتر شما را به مردم نزدیک کند وگرنه مسخره کردن و بیادبی کردن آنهم جلو چشم میلیونها مخاطبی که نشستهاند و تو را تماشا میکنند، اصلاً کار درستی نیست.
جای خالی چه مواردی در اجراهای امروزی احساس میشود؟
صداقت و حفظ حرمت مخاطب.
نظرتان درخصوص حضور بازیگران چهره به عنوان مجری تلویزیونی چیست؟ حضوربازیگران به عنوان مجری چه معایبی میتواند به همراه داشته باشد؟
بسیاری از فراد هستند که میتوانند کارهای دیگری را انجام دهند، ولی وقتی شما مجری یک برنامه میشوید میخواهید یک باوری را در قلب مردم ایجاد کنید. نمیتوانید قبلاً به جای بسیاری از افراد دیگر بازی کرده باشید و حالا بیایید و در قالب شخصیتی که باور مردم است حضور پیدا کنید.
یک هنرپیشه میتواند خواننده شود، یک فوتبالیست میتواند هنرپیشه شود، ولی یک بازیگر نمیتواند یک مجری شود و نباید بشود، چون حساب این آدم از دیگران جداست. مردم او را با شخصیت دیگری پذیرفتهاند. من با جابهجایی آدمها درحیطه اجرا اصلاً موافق نیستم.
اینکه اجرای برنامهای مثلاً برنامه خانواده را که شما سالهاست در آن مشغول هستید به یک مجری دیگر واگذار کنیم چقدر درست است؟ اصلاً موافق تخصص مجری در حوزهای خاص هستید؟
به من هم اجرای خیلی از برنامهها و مسابقات پیشنهاد شد، ولی از همان ابتدا دلم میخواست صدایم و اجرایم هویت داشته باشد. دلم میخواست وقتی مردم صدای من را میشنوند بدانند که الان ساعت دوازده است و این برنامه، برنامه خانواده است.
این که یک مجری در یک وادی خاصی متخصص شود، مردم او را خیلی بهتـــر میپذیریند و حتی اجرا برای خود او هم لذت بخشتر میشود.
ضعف مجریهای قدیمی و تفاوت آنها با اجرای مجریهای جدید چیست؟
متأسفانه شاید خیلی از مجریهای قدیمی نتوانستهاند خودشان را بروز کنند. کار اجرا به ثانیه بستگی دارد. مجری باید مرتب خودش را آزمایش کند و ضعفها و اشکالاتش را بررسی کرده و از بین ببرد.
نظر شما