به گزارش قدس آنلاین به نقل از ایسنا، حجتالاسلام والمسلمین بهرام دلیر، با بیان اینکه «اصل شکلگیری بحث روشنفکری در غرب رخ داد و پیشینه تبارشناسی آن به نوعی به انقلاب رنسانس برمیگردد» اظهار کرد: اگر بخواهیم دقیقتر و مصداقیتر در مورد روشنفکری سخن بگوییم باید به مواضعی که در رابطه با کلیسا در عصر رنسانس شکل گرفت همچنین به بحثهای کاتولیک اشاره کنیم. چرا که آنها در کلیسا بر متن مقدس تأکید میکردند و در واقع هر تفسیری که بر کتب دینی میشد آن را برنمیتابید، همین مسئله سبب به وجود آمدن روشنفکری شد، بحث تفتیش عقاید نیز در آن زمان به وجود آمد.
وی یادآور شد: در آن زمان بحث روشنفکری به دلیل انتقادی که از کلیسا صورت میگرفت رونق پیدا کرد و به نوعی در مقابل، روحانیون و کاتولیکها مواضعی را اتخاذ کردند.
این مدرس فلسفه عالی و عرفان حوزه علمیه قم تأکید کرد: مسئله روشنفکری در کشورهای جهان سوم و در حال توسعه نیز به صورت چشمگیر و فراگیری به وجود آمد. در ایران متأسفانه بحث روشنفکری بد شکل گرفت. برخی میخواهند به اسم روشنفکری ادای آن را دربیاورند ما هیچ روشنفکری را ندیدهایم که پشت به مذهب و دین کند.
دلیر تصریح کرد: مسیحیت هرگز بحثهای جدید را در متن مقدس خود برنمیتابند. اما در دین اسلام و مذهب شیعه وقتی امام موسی کاظم (ع) و سایر ائمه اطهار (ع) میفرمایند: «هر کسی که دو روزش مساوی باشد از ما نیست.» همین امر نشان میدهد که ما امروزمان باید بهتر از دیروزمان باشد و فردایمان باید بهتر از امروز باشد و همیشه در حال پیشرفت باشیم. امام (ره) و شهید ثانی نیز به بحثها و دغدغههای روشنفکری پرداختهاند. اما در مسیحیت ما این موضوع را نمیبینیم.
وی گفت: بهترین مصادیق روشنفکری را باید پس از انقلاب در بحثهای شهید مطهری و شهید بهشتی دنبال کنیم اما برخی از مسلکهای شاعرانه و ادیبانه اَدای روشنفکری را در میآورند. در حقیقت معنا و مفهوم روشنفکری با گزارههای دینی ناسازگار نیست بلکه دین ما روشنفکری و شفاف سازی را همواره ستایش میکند. همچنین امام (ره) و مقام معظم رهبری بعد از انقلاب در مسیر روشنفکری بوده و هستند.
دلیر گفت: امروز بحث روشنفکری در حوزههای علمیه شکل جدیدی به خود گرفته است و کسی نسبت به این موضوع بدبین نیست و مصلحان بزرگ و حتی مراجع بزرگ در بحثهای روشنگری و روشنفکری و اصلاحاتی که در بحث آیین ما مطرح است حضور دارند. گاهی برخی هم به این موضوع سنتی نگاه کردند که در لسان امام (ره) به آنها متحجران گفته شده است و آنها هیچ قرائت جدیدی را بر نمیتابند.
این مدرس خارج فقه و اصول با بیان اینکه «سخن گفتن با جوانان به نوعی به بحثهای فرهنگی، اجتماعی و جامعهشناختی بر میگردد» یادآور شد: در سخن گفتن با جوانان باید علوم روز را مورد بحث و بررسی قرار بدهیم اگر فردی برود بالای منبر و فقط بخواهد جوک بگوید نشانه روشنفکری او نیست. اگر این فرد را روشنفکر بدانیم به خود روشنفکری هم آسیب رساندهایم و این واژه را دچار چالش کردهایم. روشنفکری شامل موضوعی میشود که بار علمی دارد و روشنفکری دینی شامل رشد علمی، دینی و معرفتی است و در دین هرگز نباید متحجر باشیم.
این مدرس فلسفه عالی و عرفان در حوزه علمیه قم گفت: امروز نسل جوان و محافل فکری ما نیازمند بحثهای روشنفکری هستند و این توقع آنها بیجا نیست. ما باید به تازههایی از تفسیر در حوزه تفسیر متن مقدس و بحث استنباطهای فقهی و خیلی از مسائل دیگر که امروزه به وجود آمده مثل فضای مجازی، معاملات مجازی، بحثهای اجاره رحم و امثال اینها بپردازیم.
نظر شما