از این رو به مناسبت فرا رسیدن سال جدید تحصیلی با کارشناسان درباره ضرورت توجه نظام آموزشی به مهدویت و ناکامی‌های این نظام در این پرداخت، گفت‌وگو کرده‌ایم که به حضورتان تقدیم می‌شود:
حجت‌الاسلام والمسلمین خدامراد سلیمیان، عضو هیأت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، درباره کارکردهای نظام آموزش و پرورش در تربیت مهدویِ نسل آینده می‌گوید: بنابر آموزه‌های دینی که مورد تأیید خرد انسانی نیز هست، بهترین سن برای آموزش، کودکی و نوجوانی است، چنانکه در روایت تصریح شده: «العلم فی صغره کالنّقش علی الحجر».
وی می‌افزاید: بنابر اعتقاد ما، دستورالعمل‌های الهی که توسط پیشوایان دین به ما رسیده، مایه سعادت است. البته میزان پایبندی به فراگیری و عمل به این آموزه‌ها در افراد مختلف متفاوت است، اما درباره مهدویت، نظام آموزشی که بی‌تردید در آینده تأثیر خود را در دیگر نظام‌ها نیز نشان می‌دهد، رسالتی مهم دارد تا جایی که اگر نظام آموزش و پرورش یک کشور متعالی باشد، خروجی آن در آینده مشکل خاصی نخواهد داشت.
کوتاهی کرده‌ایم...
حجت‌الاسلام سلیمیان تصریح می‌کند: هر آنچه امروز بر جامعه انسانی از جمله ناهنجاری‌ها، مشکلات و بزه‌ها عارض می‌شود، نظام آموزشی نیز مقصر است؛ زیرا می‌تواند با سرمایه گذاری روی افرادی که به عنوان امانت در اختیار دارد، آینده نظام و کشور را تأمین کند. اینکه 5/13 میلیون نفر جمعیت در بهترین سن در اختیار نظام آموزشی ماست، چنان مسؤولیتی را به همراه دارد که خواب را با چشم دغدغه مندان بیگانه می‌کند.
مؤلف کتاب «بازگشت به دنیا در پایان تاریخ(تحلیل و بررسی مسأله رجعت)» با اشاره به پرسش خداوند از چگونگی گذران دوران نوجوانی و جوانی در قیامت بیان می‌کند: به نظر می‌رسد، از مسؤولانی که در این دوران زندگی انسان‌ها را به عنوان امانت در اختیار دارند نیز باید پرسیده شود که جوانی انسان‌ها را به کدام مسیر سوق داده‌اند؟!
بنابر گفته این کارشناس مهدوی، متأسفانه به رغم گذشت نزدیک به چهار دهه از عمر انقلاب اسلامی، در القای بخشی از معارف دین بویژه مهدویت کوتاهی کرده‌ایم، به گونه‌ای که طی 12 سال مدرسه که بهترین سن دانش‌آموزان در اختیار آموزش و پرورش است، مفاهیم و موضوعات مهدویت در کنار دیگر دروس عرضه نکرده‌ایم، به گونه‌ای که تحلیل محتوای کتاب‌ها، ما را شرمنده می‌کند و فقط به دروسی پرداخته شده که به اعتراف اغلب افراد، سودی برای دنیا و آخرت بچه‌های ما ندارد! پس تا کی و کجا باید منتظر بود که اصول و معارف دینی و اهل بیت(علیهم السلام) عرضه نشود؟
جریان‌های انحرافی به مهدویت آسیب می‌زند
حجت‌الاسلام سلیمیان تأکید کرد: بخش قابل توجهی از دلایل بروز جریان‌های انحرافی و... که امروز بلای جان مهدویت شده، متوجه نظام آموزشی کشور بویژه آموزش و پرورش است که نتوانسته بنیان‌های معرفتیِ امانت‌های دراختیارِ خود را تقویت کند، بنابراین نه تنها ذهن جوانان خالی از معارف مهدوی است، بلکه گاهی وقتی آنان جذب جریان‌های انحرافی شدند، درصدد چاره برمی‌آییم. از این رو، تا آموزش معارف دینی اولویت نباشد و باورهای دینی در اختیار نسل جوان قرار نگیرد، حتی اگر ظاهراً خود را علاقه‌مند به نشر این معارف نشان دهیم،37 سال که هیچ 300 سال هم بگذرد، هدف اهل بیت(علیهم السلام) محقق نمی‌شود.
وی با بیان اینکه نظام آموزشی شرمنده امام زمان(عجل الله تعالی فرجه) و علاقه‌مندان به معرفت آن حضرت است، ابراز می‌کند: هرچند طرح این مسایل، ناقض خدمت زحمتکشان و دغدغه‌مندان دین و اهل بیت(علیهم السلام) نیست، اما انتظار است انقلابی با عمر نزدیک به 40 سال خروجی مطلوب داشته باشد.
مؤلف «درسنامه مهدویت» درباره واکسیناسیون فکری دانش‌آموزان مقابل تهاجم فرهنگی از طریق تعمیق باورهای مهدوی آنان، می‌گوید: دشمنی‌های دشمنان اهل بیت(علیهم السلام) بر تشنگی جهان به معارف ائمه(علیهم السلام) دلالت دارد، امروز مشتاقان سخنان ایشان رو به افزایش هستند، بنابراین مقابل آن اخلال گری می‌کنند.
فرصت سوزی کرده‌ایم
وی با اشاره به همخوانی مهدویت با فطرت انسانی و عدالت جهانی می‌افزاید: مهدویت، ظرفیت جهانی سازی دارد، در حالی که جهانی شدن غربی فقط در پی تأمین منافع طراحانش است؛ پس باید با فرصت تکرارناپذیر نظام آموزشی، نسل آینده را به شایستگی با آموزه‌های مهدوی آشنا کرده و صدایمان را به گوش مستضعفان برسانیم؛ زیرا امروز کم نیستند شیفتگان کلام و مکتب اهل بیت(علیهم السلام) که می‌توان با فرایند جهانی سازی اسلام آن‌ها را سیراب کرد، به شرط آنکه با بی‌توجهی فرصت سوزی نکنیم که این گناهی نابخشودنی است.
حجت‌الاسلام سلیمیان، مکتب اهل بیت(علیهم السلام) را تنها مدعی صادق در رساندن بشر به سعادت در میان مکاتب گوناگون معرفی و تأکید می‌کند: راه نجات اسلام و مکتب ائمه(علیهم السلام) از چالش‌های امروزی و جنایت‌هایی که اسلام را سرافکنده می‌کند، آموزش و تلاش مضاعف و تحول اساسی در ارایه معارف دینی است.
مشروعیت انقلاب از مهدویت است
حجت‌الاسلام والمسلمین حسین الهی نژاد، مدیر پژوهشکده مهدویت و آینده پژوهی نیز در ادامه با اشاره به کارکرد و جایگاه مهم مهدویت می‌گوید: مهدویت به اندازه‌ای اهمیت دارد که انقلاب اسلامی و حرکت امام خمینی(ره) در ایجاد حکومت اسلامی با آن مشروعیت می‌یابد؛ این یعنی تأثیر مهدویت در جامعه منحصر و بی‌بدیل است.
وی ادامه می‌دهد: اما متأسفانه و به رغم این دامنه و عمق اثرگذاری، به مهدویت در ساختار جامعه چه در آموزش و پرورش و چه آموزش عالی، آن طور که شایسته و بایسته است، پرداخته نشده تا جایی که با رصدی مختصر در می‌یابیم که در مقاطع تحصیلی مختلف، مهدویت با این ظرفیت اثرگذاری حتی به صورت کمرنگ هم مورد توجه قرار نگرفته است. از این رو، باید متولیان امر آموزش و پرورش و نیز آموزش عالی برای مهدویت در مقاطع تحصیلی و نیز کتاب‌های درسی جایگاهی را در نظر بگیرند.
حجت الاسلام والمسلمین الهی نژاد با ابراز تأسف از تصویرسازی غلط در ذهن کودکان و نوجوانان از امام مهدی(عجل الله تعالی فرجه) بیان می‌کند: با یک نظرسنجی از یک کلاس سی چهل نفره به تعاریف گوناگونی از امام عصر(عجل الله تعالی فرجه) دست می‌یابیم که متأسفانه به ظهور امام(عجل الله تعالی فرجه) با اسب و شمشیر خلاصه می‌شود؛ این یعنی تصویرسازی خشن از امامی که قرار است با ظهور خود جهان را پُر از عدل و داد و مودت و محبت کند. در واقع ما در نهادینه کردن جایگاه حضرت حجت(عجل الله تعالی فرجه) به عنوان حاکم کننده دین رحمت قصور و کوتاهی کرده‌ایم.
کودکان ما امام عصر(عجل الله تعالی فرجه) را با شمشیر می‌شناسند
عضو هیأت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی تأکید می‌کند: این در حالی است که بنابر روایات، امام عصر(عجل الله تعالی فرجه) به اندازه‌ای مهربان هستند که گویی با انگشتان خود در دهان مردم عسل می‌گذارند، اما به جای تصویرسازی از چنین امامی برای کودکان و نوجوانان با استفاده از نظام آموزشی، کودکان ما امام عصر(عجل الله تعالی فرجه) را با شمشیر می‌شناسند؛ به عبارت بهتر به جای تمرکز بر جاذبه‌های حضرت بر مسایل دافعه ای تمرکز کرده‌ایم.
وی در تشریح دلایل بروز این کاستی در نظام آموزشی ما ابراز می‌کند: ما کتاب، منبع درسی و نیروی انسانی متخصص در این زمینه نداریم تا چهره رأفت امام زمان (عجل الله تعالی فرجه) را برای نسل آینده ترسیم کنیم.
حجت الاسلام والمسلمین الهی نژاد درباره چرایی تمایل والدین و جامعه به مشغولیت دانش آموزان به دروسی که فواید مادی و عینی دارد، در مقایسه با مباحثی مانند مهدویت می‌گوید: وقتی با نگاه پراگماتیسم و عمل گرایانه به موضوعی بنگریم، تنها به کارکردهای آن در جامعه توجه می‌کنیم و هر چه این نقش بیشتر باشد، ما نیز زمان و توان بیشتری را به آن‌ها اختصاص می‌دهیم؛ این در حالی است که وقتی مهدویت و آموزه‌های تعالی بخش انتظار را بررسی کنیم، به ظرفیت تحول آفرین و حرکت زای آن پی می‌بریم؛ زیرا همه حرکت‌های جنبش خیز عصر غیبت بر اساس این باور اصلی توجیه می‌شود و هیچ خیزشی در جهان اسلام بدون این انگیزه و باور شکل نگرفته و نمی‌گیرد. از این رو، اگر کودکان و نوجوانان ما یاد بگیرند امام زمان(عجل الله تعالی فرجه) ناظر بر اعمال و رفتار آنان است، مراقب بوده و به نوعی مصون می‌شوند.
وی در پایان خاطرنشان می‌کند: مهدویت به نوعی تعدیل کننده و بازدارنده از حرکت‌های مادی و شهوانی است. در جهان مادی و سکولار که دام‌هایی مانند عرفان‌های دروغین و معنویت‌های غیرخدایی باب شده، این مهدویت است که می‌تواند نجاتبخش باشد، پس باید دغدغه اجرای آن را از طریق تمرکز نظام آموزشی داشته باشیم و منابع مناسب با مقاطع تحصیلی گوناگون را تدوین و عرضه کنیم.
نظر شما