به گزارش قدس آنلاین به نقل از تبیان ، ارتباط با خدا مشروط به زمان و مکان خاصی نیست، بلکه آنچه در ارتباط با خدا مهم است، این است که دعا از صمیم قلب بوده و همراه با اخلاص کامل و احساس نیاز شخص به درگاه خدای مهربان باشد. با این وجود، به جهت فضیلت و عظمت برخی زمان ها و مکان ها، در روایات اشاره شده است که دعا در آن محدوده های زمانی و مکانی، بیشتر در معرض اجابت خواهد بود.
به عبارت دیگر برخی از مکانها و زمانها با توجه به اهمیت آنها، جهت استجاب دعا تأثیر خاصی دارند و خداوند برخی از زمانها و مکانها را نسبت به دیگر مکانها و زمانها فضیلت و برتری داده است؛ مانند برتری شهر مکه نسبت به دیگر سرزمینها و فضیلت شب قدر نسبت به هزار ماه. خداوند این فضیلتها را برای آن قرار داده تا انسان بتواند با استفاده از آنها هرچه بهتر و بیشتر به خداوند تقرب جوید.
در این نوشتار، اول به برخی مکان های مقدسی که دعا در آن اوقات سفارش شده است، اشاره می کنیم سپس به بیان برخی از مهمترین زمان های خاص دعا می پردازیم:

مکانهای دعا

 انسان معمولا انسان در وقت راحتی خدا را فراموش می کند و در حال سختی و ناچاری به یاد او می افتد در حالیکه در راحتی ها به یاد خدا بودن، باعث جلب توجه خداوند در سختی ها می شود

1 مسجد: امام باقر (علیه السلام) وقتی حاجتی داشت به مسجد می رفت و دعا می کرد.
2   مسجد کوفه
3   مکه
4   مسجد النبی: از امام صادق علیه السّلام  روایت است که: «رسول اکرم فرمود نماز در مسجد من برابر است با هزار نماز در مساجد دیگر غیر از مسجد الحرام. (شیخ کلینی، کافی، ج 4. ص 556)
5   حرم امام حسین    علیه السّلام   : امام صادق    علیه السّلام    می فرمایند: «خداوند در روی زمین مکانهایی دارد که دعا در آنها مستجاب می شود و حرم امام حسین    علیه السّلام    یکی از این اماکن است. (ابن فهد حلی، عده الداعی، ص 57)
6   سرزمین عرفات

زمانهای دعا

زمانهای دعا به دو نوع تقسیم می شوند: نوع اول زمانهای نامتعین و نسبی که در هر ساعت از شبانه روز می تواند پیش بیاید و بستگی به اعمال خود شخص یا حوادث پیرامون دارد. دوم زمانهای متعین و خاص که از طرف شارع معین شده است.

اول-  زمانهای نامتعین:

1   بعد از نماز: بهترین وسیله تقرب به خدا، نماز است که پیامبر آن را محراج مومن نامیده است و این از بهترین اوقات دعاست. امام باقر می فرمایند: «دعا بعد از نماز از نماز مستحبی بهتر است. (شیخ حر عاملی، وسائل الشیعه، ج 6، ص 437)
2   هنگام قرائت قرآن: تلاوت قرآن، گوش دادن به سخنان خداوند متعال است و خداوند کریم تر از آن است که در مقابل به سخن بنده خود توجه نکند.
3   دعا قبل از بلا: انسان معمولا انسان در وقت راحتی خدا را فراموش می کند و در حال سختی و ناچاری به یاد او می افتد در حالیکه در راحتی ها به یاد خدا بودن، باعث جلب توجه خداوند در سختی ها می شود. 
4    هنگام نزول باران: باران، نشانی از رحمت پروردگار است و اکنون که در رحمت خدا باز شده، امید بیشتری برای استجابت دعا هست.

دوم- زمانهای متعین:

حضرت علی  علیه السّلام می فرمایند: «روز جمعه بر درگاه خدا تضرع و بسیار دعا کنید و از خداوند طلب بخشش و رحمت کنید. خداوند در این روز دعای هر مومنی را اجابت می کند

1   چهار وقت روز: امام صادق    علیه السّلام    می فرمایند: دعا در چهار وقت به اجابت می رسد: قبل از اذان صبح، بعد از طلوع فجر، بعدازظهر و بعد از مغرب. (کافی، ج 2، ص 477)
2   روز جمعه: حضرت علی    علیه السّلام    می فرمایند: «روز جمعه بر درگاه خدا تضرع و بسیار دعا کنید و از خداوند طلب بخشش و رحمت کنید. خداوند در این روز دعای هر مومنی را اجابت می کند.» (قطب راوندی، الدعوات، ص 36)
3   شب عید قربان و اول رجب
4   روز عرفه
5   نیمه شعبان: شب نیمه شعبان از شبهای بافضیلت سال است که با ولادت امام زمان (علیه السلام) بر فضل و برکت آن افزوده شد. سیره معصومین علیهم السلام نیز  شب زنده داری و مناجات در این شب بوده است.
6   شب عید فطر: یک ماه مهمانی خدا و دوری انسان از بسیاری از گناهان و تابیدن نور الهی بر دل بندگان در شبهای قدر انسان را به خالق خود نزدیک می کند و این از بهترین اوقات دعاست.
7   ماه مبارک رمضان: ماه مبارک رمضان، ماه رحمت خداست که درهای بهشت باز و درهای جهنم بسته است. ماهی است که خداوند برکات خود را بر بندگان نازل می کند و همه آنان را مهمان سفره فضل و کرم خویش می نماید.

                     
منابع: 
سایت اسلام کوئیست
سایت اندیشه قم
محمد حسین باقری - مرکز مطالعات و پژوهش های فرهنگی حوزه

تبیان