پس از انتقادهای بسیار برای تأخیر انتشار آمارهای بیکاری، سرانجام مرکز آمار اطلاعات مربوط به اشتغال فصل بهار 95 را منتشر کرد؛ آماری که بیش از هر چیز افزایش نرخ بیکاری را در کنار افزایش مشارکت اقتصادی نشان می‌دهد. در این آمار، نرخ بیکاری از 8/10 درصد در بهار 94 به 2/12 درصد در بهار 95 افزایش داشته است و در این مدت نرخ مشارکت اقتصادی (شاغلان و جویندگان کار) نیز از 38 درصد به 5/39 درصد افزایش یافته است. به طور طبیعی نمی‌توان تنها به نرخ بیکاری برای شناسایی وضعیت اشتغال در کشور تکیه کرد، بلکه نرخ بیکاری در کنار نرخ مشارکت اقتصادی و اشتغال ناقص تصویر بهتری را پیش روی فعالان اقتصادی و تحلیلگران قرار می‌دهد.
افزایش نرخ مشارکت اقتصادی بدان معناست که شمار بیشتری از افرادی که به هر دلیل، در گذشته در جست‌وجوی کار نبودند، هم اکنون امیدوارانه‌تر در تلاش برای پیدا کردن شغل هستند؛ به بیان دیگر افزایش 5/1 درصدی نرخ مشارکت اقتصادی در بهار امسال به معنای تلاش بیشتر آحاد جامعه برای نقش آفرینی در اقتصاد محسوب می‌شود، اما در سمت مقابل افزایش تمایل برای پیدا کردن شغل با تأمین شغل کافی همراه نبوده و بسیاری از جویندگان کار نتوانسته‌اند شغلی پیدا کنند. بر پایه این آمار، حدود 2/1 میلیون نفر به جمعیت فعال کشور اضافه شده‌اند و تنها از این میزان 800 هزار شغل اضافه شده است (شمار شاغلان از 8/21 میلیون نفر در بهار 94 به 6/22 میلیون نفر در بهار 95 افزایش داشته است). در نتیجه نرخ بیکاری به دلیل افزایش بیشتر جمعیت فعال نسبت به افزایش شاغلان، کاهشی بوده است. بر اساس آمارگیری مرکز آمار از نیروی کار، جمعیت فعال کشور در بهار امسال حدود 7/25 میلیون نفر هستند که از این شمار 6/22 میلیون نفر شاغل و حدود 1/3 میلیون نفر بیکار هستند. از سوی دیگر حدود 5/2 میلیون نفر (8/9 درصد) از جمعیت فعال دارای اشتغال ناقص (اشتغالی کمتر از 44 ساعت در هفته) هستند؛ بنابراین حدود 6/5 میلیون نفر از جمعیت فعال کشور بیکار یا شغل ناقص دارند.
در آمار گزارش شده از سوی مرکز آمار دو موضوع نرخ بیکاری جوانان و کاهش اشتغال در بخش صنعت نسبت به سایر آمارها بیشتر جلب توجه می‌کند. نرخ بیکاری گروه سنی جوانان-15 تا 29 سال- در بهار امسال حدود 25 درصد بوده است که نسبت به بهار سال گذشته حدود 5/2 درصد افزایش داشته و حتی در شهرها این نرخ به بالای 27 درصد افزایش یافته است؛ حال اگر به این نرخ، اشتغال ناقص و همین طور جوانانی که به علت ناامیدی در جست‌وجوی کار نیستند را اضافه کنیم، فاجعه بیکاری جوانان بیش از پیش آشکار خواهد شد. به طور طبیعی سهم اشتغال ناقص جوانان نیز بیش از سایر گروه‌هاست.
نکته دیگر کاهش 100 هزار نفری اشتغال در صنعت طی یک سال منتهی به بهار 95 است که با رشد 8/8 درصدی این بخش در بهار امسال همخوانی ندارد؛ زیرا به طور معمول رشد یک بخش با اشتغال همان بخش رابطه مستقیم دارد. از سوی دیگر 200 هزار شغل جدید در بخش کشاورزی و 700 هزار شغل در بخش خدمات اضافه شده است؛ رشد اشتغال بخش خدمات در مقابل کاهش اشتغال بخش صنعت بخوبی این مدعا را تقویت می‌کند که هنوز سیگنال‌های اقتصادی نتوانسته بخش تولید را تحریک کند و بخش خدماتی به عنوان مهم‌ترین امکان برای اشتغال و درآمد هر روز در حال گسترش است. بر همین اساس سهم بخش خدمات در اشتغال حدود 50 درصد و بخش‌های کشاورزی و صنعت به ترتیب 19 و 31 درصد است.