به گزارش قدس آنلاین به نقل از خراسان، ایرانیان وقتی نام دماوند را می شنوند بیش از هر چیز ذهنشان به سمت بلندترین قله ای که در فلات ایران جای گرفته می رود اما دو سالی است که قله ای دیگر همنام دماوند در آبهای زیبای شمال ایران عزیز جولان می دهد و موج های خروشان دریای پرتلاطم خزر را به تسخیر خویش درآورده است، این قله با شکوه ناوشکن پیشرفته دماوند نام دارد که دومین از نوع خود در تاریخ دریانوردی ایران به شمار می رود و چون تماما ساخته شده به دست متخصصین این مرز و بوم است به واقع قله ای در صنایع دریایی کشورمان محسوب می شود. اما این دو قله رفیع ایرانی یک نقطه مشترک هم دارند و آن حسی از غرور و بزرگی است که با شنیدن نام هر دو و با مرور مشخصاتشان به ایرانیان دست می دهد و نمادی از بزرگی برای ملت بزرگمان هستند. برای بنده فرصت و شانس مغتنمی بود که توانستم با فاصله 2 سال از حضور در اولین ناوشکن ایرانی به نام جماران، بازدیدی نیز از ناوشکن ایرانی ساخت دماوند داشته باشم و از نزدیک جلوه هایی از توان و ایمان ایرانی را به مشاهده بنشینم. حدود 2 ساعت حضور در این شناور سنگین ایرانی که این روزها وزن حضور جمهوری اسلامی را در خزر افزایش داده فرصت مناسبی شد تا ضمن عرض خداقوت به سربازان جان برکف این ملت از گوشه گوشه این شناور پرارزش دیدن کرده و ناگفته ها و نادیده هایی از این امکان راهبردی در نیروی دریایی ارتش را به مخاطبان عزیز روزنامه خراسان عرضه کنم و گفتگویی صمیمی با فرمانده این ناوشکن داشته باشم.هرچند سعی مان این بود تا هر آنچه دیدیم و شنیدیم را بازگو کنیم اما مسائل امنیتی و حفاظتی تا حدودی امکان ارائه برخی جزییات و تصاویر را از ما گرفت که آن هم در حوزه نظامی کاملا قابل درک است.

بازدید در روز پاییزی

در یک روز سرد و پر باران در یکی از پرباران ترین شهرهای ایران از اسکله بندرانزلی وارد ناوشکن دماوند شدیم. در همان ابتدا علاوه بر استقبال ناخدا دوم عرشه عباس رییسی فرمانده ناوشکن دماوند و افسران ارشد آن، همچون همه اماکن نظامی روی خشکی اینجا هم نام نویسی کرده و تلفن همراه خود را تحویل دادیم. خدمه ناوشکن در حال جنب و جوش عجیبی بودند و این مطلب نظر ما را به خود جلب کرد علت را که جویا شدیم ناخدا رییسی پاسخ داد که تازه از دومین مأموریت برون مرزی خود به جمهوری آذربایجان بازگشته ایم و افراد مشغول نظافت و آماده سازی یگان شناور برای ماموریت های بعدی هستند. سال گذشته نیز اولین ماموریت ناوشکن دماوند به سمت روسیه انجام شده بود و به گفته ناخدا رییسی، دماوند در آبهای خروشان و وضعیت نامساعد جوی خزر، فاصله 1300کیلومتری یا 650 مایل دریایی تا بندر آستاراخان روسیه را پیموده بود تا پیام صلح و دوستی را به همسایه روسی ما در شمال خزر برساند.

آنچه از دماوند باید بدانید

جماران 2 یا موج 2 یا دماوند دومین کشتی جنگی کلاس موج است که در بخش صنایع دریایی شهید تمجیدی سازمان صنایع دریایی ایران تولید شده و در تاریخ 18 اسفند 93 به ناوگان شمال نیروی دریایی جمهوری اسلامی ایران پیوسته است. ناوشکن دماوند حدود 100 متر طول و بیش از 1300 تن وزن دارد، 60 کیلومتر کابل در آن به کار رفته، می تواند 30 گره دریایی سرعت داشته باشد و شرکت صنایع الکترونیک وزارت دفاع (صاایران) نیز بیش از 25 سامانه الکترونیکی و مخابراتی بومی را در آن طراحی، اجرا و نصب کرده است. ضمن اینکه از نظر مشخصات فنی شبیه به ناوهای سرگروه ناوگان روسیه در دریای خزر است.

سامانه جامع مدیریت نبرد در دماوند

این شناور با قابلیت تدافع، تهاجم و رهگیری همزمان اهداف هوایی، سطحی و زیرسطحی مجهز به سامانه جامع مدیریت نبرد و جنگ الکترونیک بوده و به کارگیری رادار کنترل آتش با قابلیت ردیابی جنگنده ها و موشک های کروز، به کارگیری سامانه کنترل مانیتورینگ به منظور کنترل و هماهنگی عملیاتی فیمابین موتور، شافت، پروانه و ناوبری و به کارگیری سیستم رانش با توان بالا جهت تامین سرعت بهینه شناور از نقاط برجسته این شناور به شمار می رود که نسبت به پروژه جماران ارتقا یافته و بهینه سازی شده است. همچنین بومی سازی تجهیزاتی مانند رادار هوایی، سونار فعال و غیرفعال، رادار کنترل آتش، سامانه های مخابرات داخلی و... از دیگر ویژگی های ناوشکن دماوند است که مجموعه این تجهیزات به صورت بومی و با یک چهارم قیمت مشابه خارجی در صنایع دفاعی کشورمان تولید شده اند.

آزمون دماوند در دهانه کم عمق رود ولگا

سخنان ناخدا رییسی نیز موید این توانایی های ارزشمند است، او با انرژی بالایی از کیفیت خوب دماوند دفاع می کند و برای این نظر خود به 2 ماموریت موفق برون مرزی ناوشکن به روسیه و آذربایجان اشاره کرده و می افزاید: در ماموریت روسیه به علت عمق کم آب در ابتدای رود ولگا ناوشکن نتوانست در کنار اسکله آستاراخان پهلو بگیرد، در آن زمان وضعیت جوی بسیار نامساعد بود و سرعت باد بیش از 100کیلومتر و ارتفاع موج بیش از 5 متر، اما به لطف خدا دماوند امتحان خود را پس داد و با تمام قوا به ماموریت رفت و برگشت. در ماموریت اخیر به بندر باکو نیز یکی از مهمانان ما فرمانده نیروی دریایی آذربایجان بود که اقرارکرد علی رغم تحریم های گسترده علیه ایران توانست با این ناوشکن پیشرفته اقتدار خود را ثابت کند.

مغز ناوشکن

برای شروع بازدید ابتدا به مغز ناوشکن در پل فرماندهی رفتیم.پل فرماندهی در واقع جایی است شبیه کابین خلبان در هواپیما. آن جا ناخدا برای ما توضیح داد که هدایت ناوشکن از پل فرماندهی انجام می شود و با ارتباطی که با تمام نقاط شناور دارد می تواند در لحظه ضمن گرفتن اطلاعات از بخش های مختلف، دستورات لازم را از سوی فرمانده ناوشکن به همه قسمت ها برساند. نکته جالب این است که پل فرماندهی علاوه بر ارتباطات داخلی باید ارتباطات خارجی نیز داشته باشد و بنابراین نیاز است افسران پل فرماندهی با زبان انگلیسی با کشتی های دیگر هم ارتباط بگیرند. در این بخش وجود مانیتورهای مختلف و رادارهای رنگارنگ جلب توجه می کند همه نوع دستگاه های آنالوگ و دیجیتال وجود دارد تا در زمان جنگ الکترونیک ، دستگاه های پشتیبان بتوانند در مواقع ضروری جایگزین شده تا خللی در ماموریت یگان ایجاد نشود زیرا یکی از مهمترین اهداف ناوشکن بر خلاف شناورهای تجاری این است که در هیچ صورتی ماموریتش دچار خدشه نشود.

باشگاهی برای افسران

از پل فرماندهی به باشگاه افسران می رویم جایی برای گپ و گفت ها و استراحتی کوتاه تا افسران حاضر در ناوشکن که روزها و ساعات سختی را در شرایط مختلف آب و هوایی و دور از خانواده تحمل می کنند بتوانند لحظاتی را با آرامش بگذرانند. قوری و سماوری دلنشین، مبلمانی راحت ، میزی برای جلسات و تلویزیونی که در دیوار باشگاه نصب شده و البته کتاب هایی که کتابخوان ها را به سوی خود دعوت می کنند همه آن چیزی است که در نمای اول این باشگاه به چشم می خورند. هرچند دماوند برخلاف جماران ماموریت های برون مرزی زیادی انجام نداده اما اینجا هم یکی دو تا قاب و یادگاری از ناوهای دیگر خارجی به چشم می خورند که بر دیوار نصب شده اند. از پل فرماندهی به سمت عرشه ناوشکن دماوندمی رویم. ناوشکن شامل سه قسمت است که سینه ، میانی و پاشنه نامیده می شوند. در سینه ناو توپ 76 میلی متری ساخت صنایع دفاعی کشورمان و طناب های اتصال شناور به اسکله و لنگر قرار دارند و در قسمت میانی نیز بخش های اداری و خوابگاهی و در بخش سوم نیز که پاشنه نامیده می شود دک پرواز (باند پرواز) بالگرد تعبیه شده است. عکسبرداری در بخش عرشه کمی سخت شده و باران شدید وباد سرد بر کیفیت کار تاثیر منفی دارد اما ناخدا رییسی تاکید می کند تصاویری از این دستاورد عظیم ملی ثبت کنید که در تراز ملت بزرگ ایران باشد. پس از سینه ناو به بخش میانی و جایی که موشک ها و لانچرها و ادوات راداری و ارتباطی ناوشکن قرار دارد می رویم که در سه طبقه از سقف پل فرماندهی و به نام های دک 01 تا 03 قرار گرفته اند.

جدیدترین تجهیزات و تسلیحات ایرانی در دماوند

در این بخش شاهد آخرین تجهیزات و تسلیحات رزمی و ارتباطی دریایی هستیم که در کشورمان ساخته شده و به لحاظ انطباق با نیازهای بومی ایران و دریای خزر از کیفیت بسیار بالا و پیشرفت خوبی برخوردار هستند. سامانه منحرف کننده موشک ها(چَف) از جمله این تجهیزات پیشرفته است که پوشاله هایی از جنس آلومینیوم هستند که با رهاسازی آنها سطح مقطع راداری کاذب ایجاد شده و با این کار امواج تابانده شده از سوی موشک، توسط چف جذب و بازتابش داده می شود تا موشک، از هدف اصلی خود غافل شود .سامانه مدیریت نبرد دیگر ویژگی این ناوشکن است به شکلی که در اتاق عملیات این شناور کل منطقه از زیر سطح و اعماق دریا، در آسمان حوزه مأموریت و محیط سطح آب و شعاع عملیاتی آن قابل مشاهده است؛ این سیستم نرم افزاری و سخت افزاری کاملاً پیشرفته به سیستم فرماندهی ناو کمک می کند تا بتواند اهداف مشخصی را شناسایی و در مواردی که نیاز باشد از آن استفاده کند، سیستم سلاح و مراقبت دیده بانی به صورت تجمیعی نمایش داده می شود و به فرمانده کمک می کند تا بتواند بهترین تصمیم را برای اقدام در آن واحد اتخاذ کند.

قدرت نمایی رادار عصر بر عرشه دماوند

یکی از مهم ترین تجهیزات راداری نصب شده روی این ناوشکن، رادار عصر نامیده می شود که نخستین رادار سه بُعدی آرایه فازی ایران است و می تواند اهداف را تا شعاع 200 کیلومتری کشف کند. از مهمترین ویژگی های این رادار، قابلیت کشف و رهگیری اهداف هوایی و سطحی، توانایی رهگیری 100 هدف به صورت همزمان و مقابله با جنگ الکترونیک است. به گفته فرمانده ناوشکن دماوند رادار عصر که توسط متخصصان کشورمان و به صورت کاملاً بومی تولید شده در تمرینات گروهی و با استفاده از هواپیماهای شکاری یا بالگرد و حتی هواپیماهای تجاری امتحان خود را پس داده و نیاز ما را تامین می کند.

امکان الحاق پهپاد به دماوند

ما در بازدید خود پهپادی در دماوند ندیدیم اما ناخدا رییسی تصریح داشت: ما انواع پهپادها را  داریم که بنا بر نیاز روی ناو نصب و متناسب با ماموریت دماوند به شناور الحاق می شود و ما امکانات سخت افزاری و نرم افزاری پرواز و دریافت این پهپادها را داریم. دریادار حبیب ا... سیاری فرمانده نیروی دریایی ارتش نیز در گفتگویی اشاره کرده بود که موفق شده ایم ناوشکن دماوند را به پهپادهای شناسایی و رزمی مجهز کنیم.

موشک های ضد کشتی نور

دماوند در عرصه موشک های تهاجمی نیز پیشرفته و به روز است؛ موشک های ضد کشتی نور با 4 لانچر(سکوی پرتاب موشک) و یک رادار اصلی و با دقت بسیار بالا از آن جمله است. همچنین دماوند به سیستم سلاح ضدزیر دریایی(اژدر) مجهز شده که دو لانچر دارد و دو توپ 76 میلی متری در سینه و 40میلی متری در میانه ناوشکن توان دفاعی و تهاجمی آن را بالا برده است.

بهره گیری در موشک های برد متوسط صیاد2

نکته دیگر اینکه، ناوشکن دماوند به سامانه موشکی صیاد2 نیز مجهز است. صیاد2، یک سامانه موشکی پدافند هوایی است که به منظور دفاع در برابر تهاجمات هوایی روی این ناوشکن نصب شده است. موشک صیاد 2 یک موشک پدافند هوایی برد متوسط و ارتفاع بلند است که براساس فناوری های روز دنیا طراحی شده و قادر است انواع بالگردها، هواپیماهای بدون سرنشین و اهداف با سطح مقطع راداری کوچک و دارای سرعت و مانور بالا را در محدوده عملیاتی خود منهدم کند. این موشک دارای موتور سوخت جامد، با سیستم هدایت ترکیبی و قابلیت های عملیاتی بالاست که از قابلیت بالای ضد جنگ الکترونیک و ردیابی خودکار و مستقل بهره می گیرد.

قدرت آفندی و پدافندی لایه به لایه

فرمانده ناوشکن دماوند قدرت آفندی و پدافندی لایه به لایه دماوند را جزو ویژگی های بارز این ناوشکن می داند و می گوید: دماوند پدافند دور و نزدیک دارد به این شکل که اگر موشک ما با یک هواپیما درگیر بود و هواپیمای دیگری نزدیک شد توپ هایی داریم که با هواپیمای جدید درگیر شوند و در لایه های نزدیک تر هم سلاح هایی داریم که می تواند از شناور ما دفاع نماید.

قابلیت نشست و برخاست بالگرد در شبانه روز

بخش سوم پاشنه ناو است که دک پرواز را در خود جای داد که از جمله ویژگی های این ناوشکن نسبت به ناوشکن های دیگر کشورمان به شمار می رود و می تواند شاهد نشست و پرواز انواع بالگرد در شبانه روز باشد. البته در هنگام بازدید ما بالگردی بر روی عرشه وجود نداشت و وقتی علت را جویا شدیم گفتند که بر اساس استانداردهای بین المللی در زمان حضور ناوشکن در اسکله نباید بالگرد روی کشتی باشد و پس از اینکه ناوشکن به دریا رفت و همزمان با وزش باد مناسب بالگرد به شناور ملحق می شود.  یک رستوران جمع و جور نیز از دیگر قسمت های جالب توجه ناوشکن دماوند است که با آشپزخانه ای تمیز با دیگ هایی بزرگ تجهیز شده و میزهای غذاخوری که به صورتی به دیواره متصل شده اند که در برابر امواج سنگین دریا کمترین تکان را داشته باشند هرچند با این وجود هم غذاخوردن در آن شرایط نباید کار آسانی باشد؛ اینجا آشپز با تجربه ای هم حضور دارد که می گوید برای سفرهای بلند مدت با شرکت هایی در سواحل کشورهای دیگر قرارداد داریم تا نیازهای غذایی ما را در آنجا تامین کنند. جالب است در آشپزخانه ناوشکن نیز حیوانات موذی وجود دارند و برای مبارزه با آنها از حشره کش های مناسب استفاده می شود. سرویس های بهداشتی و حمام ، نماز خانه، اتاق هایی که برای ورزش، استراحت و خواب پرسنل با تخت خواب های چند طبقه پر شده اند، دفاتر تعمیر و نگهداری و دفاتر فنی از جمله دیگر قسمت های بخش میانی به شمار می روند . همچنین در تمامی ماموریت های داخلی و برون مرزی پزشک و پرستار با شناور همراه می شود تا در صورت نیاز بتواند کمک های پیشرفته پزشکی را ارائه نماید.

تبدیل آب شور به شیرین

ناوشکن دماوند حتی در تامین آب شرب خود نیز خودکفاست و با دستگاه هایی که در اختیار دارد می تواند آب شور دریا را شیرین ساخته و به مصرف برساند ، اینجا زباله ها نیز سرنوشت خاصی دارند و آن قسمت از زباله ها که خوردنی نیستند انباشته می شوند تا در ساحل تخلیه گردند.

دماوند بهتر از جماران

فرمانده معظم کل قوا در سخنانی فرموده بودند که "یقینا موج 2 (دماوند) از موج 1 ( جماران) بهتر و موج 3 و 4 از اینها بهتر خواهند شد شاید با یک ابعاد کیفی بسیار با ارزش تری که قطعا همین طور خواهد بود" ؛ به نظر می رسد این پروژه به خوبی این سخن یا فرمان رهبر انقلاب را عملی کرده باشد و انجام دو ماموریت برون مرزی دماوند در همین زمان کوتاه الحاق ( کمتر از دو سال ) آن هم در دریای بسیار مواج و به عبارتی وحشی خزر به گونه ای تایید این نظر است ضمن اینکه این ناوشکن نسبت به نمونه مشابهش طول بیشتر ولی در عین حال وزن کمتر و قابلیت های بیشتری در حوزه تجهیزات و تسلیحات، حمل نفرات و قدرت مانور و چالاکی   دارد. روند ساخت این ناوشکن تقریباً نصف مدت زمان ساخت ناوشکن جماران بوده و هزینه کمتری نیز داشته و در طراحی و جنس بدنه نیز تغییراتی وجود دارد که باعث افزایش قابلیت های دماوند نسبت به جماران شده است.

نیاز به شناور سنگین در دریای پرتلاطم خزر

روز به میانه نزدیک می شود و باران همچنان ناوشکن زیبای دماوند را می نوازد که ما به همراه ناخدا دوم عرشه عباس رییسی فرمانده ناوشکن دماوند در اتاق فرمانده یگان به چای دعوت می شویم تا آخرین سوالات خود را از این فرمانده نسبتا جوان که با ته لهجه ای اصفهانی خود را اهل شهرکرد معرفی می کند بپرسیم. ناخدا هدف اصلی ساخته شدن و حضور ناوشکن دماوند در خزر را نیاز نیروی دریایی در دریای متلاطم خزر به شناورهای سنگین عنوان می کند و می افزاید: برای انجام ماموریت های متنوع در خزر نیاز به یگان های سنگین داشتیم که ماندگاری آنها در دریا طولانی مدت باشد و دماوند نیز در این مدت توانسته از پس این ماموریت های متنوع که شامل گشت و شناسایی، شرکت در ماموریت های گروهی با یگان های دیگر، شرکت در ماموریت های برون مرزی، شرکت در مراسم دانش آموختگی، آمادگی برای رزم و... است را به خوبی انجام دهد. از ناخدا رییسی در مورد برخورد با ناوهای دیگر کشورهای حاشیه خزر می پرسم که پاسخ می دهد: در مناطق گشت و شناسایی که در خزر داریم تاکنون برخوردی نداشته ایم زیرا اینجا بیشتر کشتی های تجاری عبور می کنند که آن هم با سوال و جواب نظارت می کنیم. ضمن اینکه ما آمادگی صددرصد داریم تا با استفاده از امکانات و تجهیزات با حداکثر سرعت به کمک کشتی که مورد تعرض دزدان دریایی قرار گرفته برویم و تمریناتی هم همه روزه داریم هرچند تاکنون از این موارد در خزر دیده نشده است.

حس افتخار در ناوشکن ایرانی

در پایان از حسش در مورد اینکه فرمانده دومین ناوشکن ساخت ایران است می پرسم و او با چشمانی که برق افتخار و غرور را می توان در آنها دید می گوید اول اینکه خدا راشاکریم و دوم اینکه با غرور و افتخار در این شناور خدمت می کنیم زیرا یگانی است که تماما به دست عزیزان ایرانی ساخته شده و هرچند فرماندهی بیش از صد نفر پرسنل ناوشکن و مسئولیت اینها سخت است اما نباید فراموش کرد که با توکل به خدا ماموریت های سخت و سنگین هم آسان می شود.