قدس آنلاین -  گسترش و توسعه لحظه‌ای فناوری در دنیا، سبب بروز چالش‌های جدیدی در زندگی اجتماعی و روزمره مردم شده است. پیش از ورود فناوری‌های مختلف به بطن زندگی مردم، بسیاری از امور اجتماعی و تربیتی، شکل ساده تری داشت و حل چالش‌های موجود آن دوران، آسان‌تربه نظر می‌رسید. اما امروزه، فناوری بر همه جوانب زندگی ما انسان‌ها بشدت سایه افکنده و سبب ایجاد چالش‌های مختلفی شده است.

* چالش‌های ورود فناوری به زندگی کودکان

یکی از چالش‌های مهم و نگران کننده‌ای که در اثر عمومی شدن دستگاه‌های هوشمند و سیستم‌های مختلف فناوری به وجود آمده است، مسأله کنترل، تربیت و سرگرم کردن کودکان در کنار سیستم‌های هوشمند و دستگاه‌های مختلف است.

همه ما کم و بیش با این فکر که آیا دسترسی کودکان به فناوری و دستگاه‌های هوشمند مفید است، یا سبب بروز مشکلات مختلف خواهد شد مواجه شده‌ایم، اما چه بخواهیم و چه نخواهیم، حضور سامانه‌های هوشمند در زندگی ما، روز به روز پررنگ‌ترمی‌شود و نمی‌توان نقش آن‌ها را در زندگی روزمره نادیده گرفت. با این وجود، چطور انتظار داریم که این دستگاه‌ها و سیستم‌های مرتبط با فناوری، زندگی کودکان را تحت تأثیر قرار ندهد؟

* سبقت گرفتن کودکان از والدین

هر دورانی، چالش‌های تربیتی خاص خود را برای کودکان و والدین آن‌ها دارد، شاید در دوران ما نیز فناوری و نحوه استفاده از آن توسط کودکان، یکی از بزرگ‌ترین چالش‌ها، برای والدین باشد.

والدین یک کودک، هر روز ساعت‌های زیادی را با گوشی‌های هوشمند، تبلت و یا لپ تاپ خود کار می‌کنند. کودکان نیز مانند همیشه، رفتار والدین خود را در ذهنشان اسکن می‌کنند و در ذهن خود گمان می‌کنند که چون والدینشان ساعات زیادی را با این دستگاه‌ها سپری می‌کند، پس حتماً چیز خوبی در آن‌ها وجود دارد. البته این موضوع تا پیش از زمانی است که خود کودک مزه استفاده از فناوری را چشیده باشد، زیرا پس از آن جذابیت فناوری به قدری است که دیگر برای کنکاش در دستگاه‌های هوشمند مختلف، منتظر پدر و مادر خود نمی‌ماند و به تنهایی پیش خواهد رفت و گاهی حتی از والدین خود نیز در مسیر استفاده از فناوری پیشی می‌گیرد.

* آیا استفاده از فناوری برای کودکان مفید است؟

فناوری جنبه‌های مختلفی دارد و از بازی‌های ویدیویی گرفته تا استفاده از گوشی هوشمند، تبلت، جست و جو در اینترنت و بهره گیری از برنامه‌های تلویزیون‌های هوشمند را در بر می‌گیرد.

استفاده از تبلت و گوشی‌های هوشمند، به طور استاندارد از دوازده سالگی برای کودکان مجاز است، اما در حال حاضر در تمام دنیا، سن داشتن تبلت یا گوشی هوشمند در کودکان کاهش یافته است.

استفاده از این دست فناوری‌ها برای کودکان، هم می‌تواند مضر و هم می‌تواند مفید باشد. اگر استفاده از اینگونه فناوری‌ها، توسط کودکان، کنترل نشده و بدون نظارت مستقیم والدین باشد، بخصوص اگر گوشی و یا تبلت هوشمند به اینترنت متصل باشد، قطعاً برای کودکان چیزی جز ضرر و آسیب به همراه نخواهد داشت.

البته کار کردن با فناوری‌های مختلف توسط کودکان، اگر از ابتدا با نظارت و کنترل والدین باشد، نه تنها به بهبود خلاقیت و تقویت ذهن کودکان کمک می‌کند، بلکه می‌تواند در یادگیری مهارت‌ها و علوم مختلف به کودکان کمک کند. البته باید توجه داشت که استفاده کودکان زیر سه سال از فناوری در همه شرایط و در همه جای دنیا ممنوع است و به هیچ وجه نباید به آن‌ها اجازه داد که حتی گوشی و یا تبلت هوشمند را در دست بگیرند!

* زمان مناسب برای کار با تبلت توسط کودکان

نتایج پژوهش‌های علمی دانشمندان استرالیایی که در دانشگاه کورتین انجام شده است، هشدار می‌دهد که استفاده زیاد از تبلت‌ها و گوشی‌های هوشمند می‌تواند بر سلامت کودکان در سنین بزرگسالی تأثیر منفی بگذارد.

بر اساس این گزارش، حداکثر زمانی که کودک می‌تواند برای استفاده از این فناوری‌ها صرف کند، روزانه ۳۰ دقیقه است و استفاده بیش از این مدت می‌تواند زمینه‌ساز دردهای کمر و گردن در بزرگسالی می‌شود. براساس نتایج بررسی‌ها، با وجود آنکه ۷۰ درصد کودکان می‌توانند به طور مناسب و استاندارد از تبلت و گوشی‌های هوشمند استفاده کنند، اما ۶۰ درصد آن‌ها در استفاده از این فناوری زیاده‌روی می‌کنند و ۱۰ درصدشان نیز بیش از یک ساعت از وقت خود را پای تبلت و گوشی می‌گذرانند.

* مشکلات ناشی از وابستگی کودکان به فناوری

وابستگی ناسالم اولین و مهم ترین عارضه‌ای است که می‌تواند کودکان را هنگام استفاده از فناوری دچار مشکل کند؛ منظور از وابستگی این است، که کودک وقت بسیاری را در فضای مجازی می‌گذراند و از زندگی واقعی خود غافل می‌شود.

یکی از مشکلاتی که ممکن است در زمان وابستگی کودکان به فناوری ایجاد شود، فاصله گرفتن از تفریحات سالم و پناه بردن به دنیای مجازی است. تفریحات سالم مانند دوچرخه سواری، بازی کردن با اسباب بازی و گردش، نقش بسیار مهمی در فرآیند رشد سالم روانی و فیزیکی کودکان دارد. اضافه وزن نیز یکی دیگر از نتایج نامطلوب استفاده نامناسب کودکان از فناوری و وابستگی شدید آن‌ها به گوشی‌ها و تبلت‌های هوشمند می‌باشد. طبیعی است که هر چقدر میزان استفاده از اینگونه فناوری‌ها توسط کودکان افزایش یابد، میزان فعالیت فیزیکی آن‌ها کاهش پیدا می‌کند و کودک دچار اضافه وزن می‌شود.