قدس آنلاین- اباذر نجمی کارشناس مسائل ارزی در گفت و گو با قدس آنلاین به بررسی موضوع توقف عرضه ارز مسافرتی توسط بانک مرکزی پرداخته است. وی معتقد است: ارز مسافرتی همان ارزی است که بانک مرکزی به کسانی که قصد مسافرت خارجی داشتند، تا سقف ۲۰۰۰ دلار به عنوان کمک هزینه سفر می داد و این اتفاق تا سال ۱۳۹۱ ادامه داشت. نجمی افزود: سال ۹۱ به دلیل نوسانات ارزی رخ داده، تفاوت قیمت ارز دولتی و ارز آزاد به گونه ای بود که سفر خارجی برای مسافرات ارزان و حتی به نوعی رایگان به حساب می آمد. بنابراین بانک مرکزی این تصمیم را گرفت که میزان ارز مسافرتی را تا میزان ۳۰۰ دلار در سال به ازای هر نفر کاهش دهد و اکنون نیز با تصمیم بانک مرکزی فروش این ارز مسافرتی لغو شده است. این کارشناس بازار ارز تصریح کرد: البته بانک ها مجاز هستند ارز را به مسافران با نرخ آزاد به فروش برسانند که به دلیل وجود تشریفات بیشتر در بانک ها، خریداران ترجیح می دهند ارز مورد نیاز خود را از صرافی ها تهیه کنند.

وی به میزان این ارز مسافرتی اشاره و خاطرنشان کرد: به طور متوسط هر ایرانی در هر سفر خارجی حدود ۱۵۰۰ دلار با خود به خارج می برد. با توجه به اینکه تفاوت ریالی ارز مسافرتی با ارز آزاد چیزی حدود ۱۵۰ تا ۲۰۰ تومان بود، این نرخ در واقع نوعی کمک هزینه برای مسافران خارجی به شمار می رفت. به علاوه اینکه تشکیلات و بازرسی و توزیع این ارز برای سیستم بانکی هزینه هایی داشت و به طور کلی ارائه این نوع ارز به صرفه نبود.

نجمی به موضوع تاثیرات این تصمیم اشاره کرده و می گوید: لغو عرضه ارز مسافرتی تاثیری جدی بر میزان سفرهای خارجی و یا ارزش نرخ ارز در بازار نخواهد داشت. بنده با اظهارات معاون بانک مرکزی مبنی بر این که تصمیم در راستای ایجاد ارز تک نرخی صورت گرفته شده است، موافق نیستم. زیرا همانطور که پیشتر گفتم این ارز چندان تاثیری بر بازار نخواهد گذاشت. وی ادامه داد: من این موضوع را بیشتر از این زاویه تحلیل میکنم که اگر این کار به صورت کارشناسی و مطالعه ای انجام شده باشد، می خواهند سنجشی از بازار به دست بیاورند و اینکه بازار به این موضوع چه واکنشی نشان می دهد.

این کارشناس مسائل ارزی اظهار داشت: به نظر من، در دوران مدیریت آقای کامیاب به عنوان معاون ارزی رییس کل بانک مرکزی، یک نوع بی برنامگی خاص در حوزه ارز حاکم شد. همینطور این که مسئله ارز در کشور ما تبدیل به مسئله ای سیاسی شده است.

وی همچنین در خصوص تک نرخی شدن ارز و قیمت احتمالی آن به قدس آنلاین گفت: واقعیت این است که همین ارزی را هم که بانک مرکزی در بازار می فروشد به نرخ آزاد می فروشد. ولی بحث دیگری وجود دارد که آن هم این است که تک نرخی شدن ارز یک موضوع بحث است و واقعی شدن نرخ ارز موضوع دیگری است. یعنی بازیگران حوزه ارز یعنی صرافان، صادرکنندگان و وارد کنندگان ما به رقمی در حدود ۴۵۰۰ تومان امید دارند. بانک مرکزی نیز انتظار دارد، ارز تک نرخی به این رقم نزدیک شود که بتواند پاسخگو باشد.

نجمی خاطرنشان کرد: کما اینکه در دو مرتبه قبلی نیز که بحث تک نرخی شدن ارز مطرح شد، همین افزایش قیمت را داشتیم. یک بار در زمان مرحوم هاشمی که رقم آن از ۱۷۰ تومان به ۴۰۰ تومان رسید و دیگری دولت اصلاحات در سال ۱۳۸۰ که رقم آن از ۴۵۰ تومان به ۶۷۰ تومان افزایش یافت. یعنی این تمایل بازار به افزایش قیمت وجود دارد، اما تبعاتی هم خواهد داشت. اینکه هنوز روابط سیستم بانکی ما با خارج به اندازه کافی تسهیل نشده است و ما نمی توانیم نقل و انتقال پول را حتی در بانک های کشورهای شرکای تجاری مان مانند چین، کره، هند و روسیه به راحتی انجام دهیم. پس بانک مرکزی از این موضوع که ممکن است نقل و انتقال پول در  کشورهای دیگر ممکن نباشد نگران است زیرا این موضوع می تواند باعث شکست طرح تک نرخی شدن ارز بشود.

وی ادامه داد: متاسفانه بانک مرکزی شفافیتی در خصوص سیاست های خود ندارد. مشابه این شرایط را فقط در سال ۱۳۹۱ و ملتهب شدن بازار ارز و بسته شدن صرافی داشتیم. باتوجه به ثبات نرخ ارز در چند ماه گذشته و همچنین رشد اقتصادی کشور، اکنون سرمایه گذاران و تولیدکنندگان و فعالان اقتصادی ما نیاز دارند تا برای کسب و کار خود سرمایه گذاری کنند. اما آن ها برای این کار سردرگمند زیرا سیاست های بانک مرکزی مشخص نیست و آن ها نمی داند در آینده چه اتفاقی خواهد افتاد.

نجمی گفت: تقریبا همه منتظر افزایش نرخ ارز هستند، اما مشخص نیست که این افزایش در کجا خواهد ایستاد و یا اراده بانک مرکزی به چه صورت است.

وی در پایان خاطرنشان کرد: افرادی که در حوزه ثبت سفارشات فعال هستند اشاره داشتند که ثبت سفارشات یورو در چند روز اخیر سخت شده است و این نشان می دهد که بانک مرکزی محدودیت منابع یورویی دارد. همینطور یورو افزایش ارزش داشته است، یعنی از چیزی در حدود ۴۱۰۰ تومان در اوایل سال به ۴۷۰۰ تومان رسیده است که به معنای وجود تقاضا برای یورو است.