قدس آنلاین- در بین خبرهای غم‌انگیز در حوزه حیات وحش کشور در چند روز گذشته، خبر شیوع بیماری طاعون نشخوارکنندگان کوچک، در پارک ملی سالوک واقع در شمال غربی اسفراین در استان خراسان شمالی باعث شد توجه سازمان محیط زیست و دوستداران حیات وحش به این منطقه جلب شود. این منطقه زیستگاه پرندگان و حیوانات بسیاری همچون آهو، قوچ، میش و... است و انتشار این خبرِ نگران کننده باعث شد در تماسی با سید اصغر مطهری مدیر کل حفاظت محیط زیست خراسان شمالی درباره چند و چون این اتفاق و اقدامات انجام شده گفت‌وگویی انجام شود که می‌خوانید.
* برای شروع بفرمایید گویا بیماری بر خلاف آنچه در ابتدا تصور می‌شد بیماری طاعون نشخوارکنندگان نبوده است؟
** بله؛ طبق بررسی‌ها این بیماری بیماری‌ای که در ابتدا گمان می‌رفت طاعون نشخوار کنندگان است نبوده و بیماری دیگری است با نام «اکتیمای واگیر» که علایم ظاهری این بیماری شبیه به طاعون است. این بیماری هم، واگیر و مسریِ بین حیات وحش است و بین انسان و دام هم مشترک است هر چند در انسان به صورت خفیف بروز پیدا می‌کند و حاد نمی‌شود اما قابل انتقال به انسان می‌باشد. این بیماری ویروسی باعث ضایعات شدید پوستی بخصوص در نواحی دهان و پوزه حیوان و دام می‌شود. اما در بحث تلفات گرفتن، به اندازه طاعون تلفات فراوانی در حیات وحش نمی‌گیرد.
* با این توضیحات در حال حاضر برنامه شما تغییر می‌کند، چون خبرهای اولیه حکایت از شیوع طاعون داشت؟
** شرایط ایمن سازی و کنترل منطقه به همان شیوه‌ای است که برای طاعون انجام می‌شد، یعنی انجام اقداماتی از قبیل دفن لاشه‌ها با آهک، ضدعفونی کردن محلی که لاشه در آنجا پیدا می‌شود، ضد عفونی کردن آبشخورها و دیگر اقدامات. از طرفی برای محیط‌بانان هم باید شرایط ایمنی فراهم شود تا دچار این بیماری نشوند.
* شیوع بیماری از کِی بود؟
** مشاهده اولین لاشه هشتم مهرماه اتفاق افتاد که محیط‌بانان در حال گشت در منطقه با آن برخورد کردند. در روز اول ۹ لاشه پیدا شد و از آن روز اکیپ‌های مختلفی در حال رصد و پایش منطقه هستند. انجام پایش منطقه ساده نیست چون منطقه سخت و صعب العبور است و تا امروز ۲۶ لاشه پیدا و معدوم شده‌اند و همچنان دو گروه از اداره کل دامپزشکی استان و اداره شهرستان با ما همکاری می‌کنند و کارها پیش می‌رود و پیگیری‌ها و اقدامات تا رفع بیماری همچنان ادامه دارد.
* از صاحبان دام‌های اهلی هم گزارشی درباره شیوع این بیماری در بین دام‌ها داشته اید؟
** دامپزشکی کنترل وضعیت دام‌های اهلی را که در حاشیه منطقه هستند، آغار کرده است و تا امروز که با شما صحبت می‌کنم گزارشی در این خصوص از دامپزشکی استان نداشته‌ایم؛ اما اگر این بیماری در دام به صورت نهفته وجود داشته باشد می‌تواند منطقه‌ای را درگیر کند.
* برای آگاه‌سازی دامداران هم برنامه‌ای دارید؟
* با مدیر کل دامپزشکی استان نشست‌هایی داشته‌ایم و یکی از مباحث مطرح شده همین بحث آموزش و آگاهی دادن است. قرار بر این شد امسال بر بحث آموزش دامداران مناطق حاشیه تحت مدیریت تمرکز کنیم و آن‌ها آموزش‌های لازم را دریافت کنند، چون یکی از مشکلات ورود دام‌ها به مناطق در زمانی است که مدت پروانه چرای دام آن‌ها تمام شده است و چرا در این هنگام ممنوع است، اما متأسفانه در برخی مواقع دامداران با دور دیدن چشم محیط‌بانان وارد منطقه می‌شوند که در مواقع شیوع بیماری در بین گونه‌های حیات وحش این مسئله ممکن است وضعیت را حادتر کند و یا برعکس ممکن است دامی با ورود به منطقه حیات وحش، درگیر بیماری واگیری بشود.
* یک مسئله در شیوع این بیماری و دیگر بیماری‌های مشابه، حفظ سلامت محیط‌بانان است. در حال حاضر محیط‌بانان ما تا چه اندازه به ابزارهای لازم برای جلوگیری از ابتلا به بیماری مجهز هستند؟
** لباس‌های حفاظتی در اختیار محیط‌بانان قرار می‌گیرد که از قبل خریداری شده است. از طرفی محیط‌بانان طبق دستورعمل ابلاغی در برخورد با هر لاشه‌ای باید موارد تذکر داده شده و ایمنی را رعایت کنند و خوشبختانه رعایت هم می‌کنند.
* پرسش آخر اینکه سازمان محیط زیست ما چقدر آمادگی لازم را دارد که در مواجهه با این گونه بیماری‌ها بهتر آن را مدیریت کند؟
** در چند سال گذشته در کشور شیوع بیماری همچون طاعون را داشته‌ایم. موضوعی که باید به آن توجه کرد، این است که برخورد با بیماری واگیر در حیات وحش با بیماری در بین دام‌های اهلی خیلی متفاوت است. اینجا به علت در دسترس نبودن حیات وحش، کار خیلی مشکل می‌شود و باید مشقت بسیاری کشید؛ پس بهترین اقدام پیشگیری از شیوع بیماری در بین حیات وحش است.
نظر شما