قدس آنلاین-  از لحاظ دستاوردهای فنی و همچنین هنری در سینمای انیمیشن، «فهرست مقدس» را باید بهترین عملکرد جوانان و متخصصان انیمیشن کشور دانست که به‌حق می‌تواند در مقابل انیمیشن‌های باکیفیت شرکت‌های «دریم‌ورکز»، «دیزنی» و «پیکسار» قد علم کند.
فیلم انیمیشن سینمایی «فهرست مقدس» با طرحی از مرحوم فرج‌الله سلحشور و فیلمنامه هومان فاضل و کارگردانی محمدامین همدانی از بهترین تولیدات سال گذشته در مدیوم سینماست. فیلم، داستان اولین آدم‌سوزی تاریخ را روایت می‌کند که نصرانی‌هایی را که به نام نو کیشان دست از دین آبا و اجدادیشان برداشته‌اند، در دره‌ای موسوم به اخدود به آتش کشیده‌اند. به انگیزه اکران این فیلم سینمایی  با این کارگردان جوان به گفت‌وگو نشسته‌ایم که مشروح آن را می‌خوانید.

از انگیزه ساخت و ایده شگل‌گیری انیمیشن «فهرست مقدس» بگویید.

به نظر من، در دوره‌ای که انیمیشن کشورمان برای اثبات خودش و برای ورود به عرصه سینما دارد پشت سر می‌گذارد، ساخت این فیلم گام مهمی محسوب می‌شود. اگر در این گام‌های نخست فیلمنامه ما به فیلم‌های زنده پهلو می‌زند و فیلمنامه مختص انیمیشن نداریم، به این علت است که تاکنون سینمای انیمیشن در کشور ما از اصالت برخوردار نبوده و همیشه به تبع فیلم زنده دیده می‌شده است. لذا فیلمنامه انیمیشن‌هایی که ساخته شده‌اند، بیشتر، فیلمنامه‌هایی بوده‌اند که برای فیلم‌های زنده نوشته شده بود ولی بنا بر دلایلی (مانند فیلم ما) در قالب انیمیشن تولید شده‌اند.

من از این بابت خدا را شاکرم چون این فیلم‌ها آینده خیلی خوبی خواهند داشت. در مورد «فهرست مقدس» هم باید بگویم که این فیلمنامه با طرح ابتدایی مرحوم فرج‌الله سلحشور ساخته شد و بنا بود که یک فیلم زنده از آن تولید شود. اما برآورد یک‌بیستم هزینه که انیمیشن نسبت به فیلم زنده داشت، باعث شد که این فیلم به‌صورت انیمیشن تولید شود. همچنین وجود جلوه‌های بصری که انیمیشن می‌تواند داشته باشد، سفارش‌دهنده را قانع کرد که این فیلم می‌تواند در قالب انیمیشن تولید شود. از طرفی هم، اصل داستان فوق العاده گیرا و جذاب بود و به همین دلیل زمانی که پیشنهاد شد، من از جنس داستان استقبال کردم.

»فهرست مقدس» روایت قرآنی دارد. از جذابیت‌های این داستان قرآنی بگویید.

من ترجیح می‌دهم این قضیه که «فهرست مقدس» یک روایت قرآنی دارد، در انتهای اکران فیلم مطرح شود و ما الآن و در روزهای نخست اکران چیزی در این مورد نگوییم. پس من فقط می‌گویم که «فهرست مقدس» یک فیلم تاریخی است. چون نمی‌خواهم مخاطب با موضع‌گیری به دیدن آن برود و نمی‌خواهم مخاطب فکر کند که قرار است فیلمی را ببیند که باز می‌خواهد نصیحتش کند. من می‌خواهم او همة آن چیزی را که در این فیلم هست؛ از جذابیت گرفته تا قاب‌بندی، تکنیک و...؛ را ببینند.

اگر قرار نیست که این فیلم تاریخی قرآنی نصیحت کند، پس حرف اصلی آن چیست؟

ببینید! سینمای شرقی معمولاً جدا از بحث سرگرمی به بحث انتقال پیام فیلم هم خیلی جدی نگاه می‌کند. «فهرست مقدس» هم از این قاعده مستثنی نیست. این کار هم حاوی پیام‌های چند لایه‌ای است اما همه این پیام‌ها در پس یک سرگرمی یا شاید یک هیجان و تفریح سالم بیان می‌شود. ژانر تولید این کار به این شکل است که شما در ابتدا شاهد یک فیلم اکشن جنایی خواهید بود و تا انتها با تحول شخصیت اصلی داستان که اصلاً هم مثبت نیست، همراه خواهید بود. همه این اتفاقات کاملاً دراماتیزه شده و سعی گشته که همه چیز در قالب داستان باشد. 

گفتید که فیلمنامه اولیه از مرحوم سلحشور بود. هومان فاصل چقدر در این فیلمنامه دخل و تصرف داشت؟

فیلمنامه مرحوم سلحشور یک فیلمنامه کاملاً تاریخی بود. ما  حدود یک ماه روی طرح این انیمیشن کار کردیم و ریل دیگری را برای آن ترسیم کردیم که کاملاً تخیلی است. این تخیل در انتهای فیلم به آن ریل تاریخی می‌رسد که هرچند انتهای تراژیکی را رقم می‌زند ولی برای مخاطب جذابیت زیادی خواهد داشت. داستان ما کاملاً یک داستان ذهنی و انتزاعی است و مخاطب در تمام طول داستان با یک قهرمان تخیلی مواجه است ولی در انتهای قصه به همان داستان تاریخی برمی‌خوریم؛ هرچند ما در تمام طول داستان اصلاً آن را به‌صورت تاریخی روایت نمی‌کنیم ولی به هر شکل، انتهای و نتیجه فیلم برگرفته از تاریخ است.

چرا گفته‌اید این فیلم در مقابل سینمای صهیونیسیم قرار دارد؟

«فهرست مقدس» یک واقعیت تکان‌دهندة پنهان‌شده تاریخی را روایت می‌کند و مخاطبان این کار هم نوجوانان به بالا  در نظر گرفته شده‌اند. اما شاید آن مثال معروف که می‌گوید «چوب را که برداری گربه‌دزده فرار می‌کند» با کارشکنی عربستانی‌ها در اکران‌های بین‌المللی این فیلم مصداق پیدا کرد و از آنجایی که اتفاق «فهرست مقدس» در یمن می‌افتد، خیلی برای آقایان گران تمام شده بود. از طرف دیگر، ما با مخالفت‌هایی از سمت آمریکایی‌ها در اکران «فهرست مقدس» مواجه شدیم. ولی این کار بیانگر یک اتفاق واقعی تاریخ است که ما می‌خواستیم با آن صدای خود را به همه دنیا برسانیم، در عین اینکه می‌توانم به‌جرئت بگویم که جذابیت‌های بصری «فهرست مقدس» با آثار روز دنیا پهلو می‌زند.

چرا شخصیت‌های داستان شما بین انسان و حیوان تعریف شده‌اند؟

ما در تعاریف خودمان هم چیزی به نام «صورت باطنی» داریم که معنی آن است که نفسانیات به شکل حیوانی در چهره افراد بروز می‌کند. برای اینکه کار را انیمیشنی‌تر کنیم، یکی از ایده‌هایی که به نظرمان رسید همین خلاقیتی بود که می‌توانست باعث بروز صفات درونی کاراکترها در چهره‌شان شود. در این حالت، بیننده خیلی سریع‌تر متوجه نفسانیات و ویژگی‌های کاراکترها می‌شود. من حس می‌کنم این خلاقیت و اغراقِ مبتنی بر خلاقیت می‌تواند برای مخاطب نوجوان ما جذاب باشد.