محمدحسین مروج کاشانی/ یکی از آثار هنری و معماری نفیس در بارگاه مطهر حضرت رضا(ع) وجود کاشی‌های زرین‌فام مزین به کتیبه،گره هندسی و نقوش گیاهی است که در ازاره دیوارهای پیرامونی روضه منوره رضوی به کار رفته است. این کاشی‌های زرین‌فام مانند کاشی‌های قرون اولیه اسلامی، به دست سفالگران ساخته شد و در اوایل سده 6 هجری قمری، ازاره‌های بقعه مبارک حضرت امام هشتم(ع) نیز مزین به کاشی زرین‌فام شد.
در راستای حفاظت و حراست از این آثار نفیس، چندی پیش طرح نصب شیشه‌های حفاظ بر روی این کاشی‌های ارزشمند تاریخی از سوی سازمان عمران و توسعه حریم حرم حضرت رضا(ع) اجرا شد.
مدیرعامل این سازمان در این باره می‌گوید: سده‌هاست که کاشی‌های نفیس موسوم به سلطان سنجری با تنوع رنگ، شکل و نقش و با کثرتی بی‌مثال از آن همه گونا‌گونی، لطف و صفای روضه منوره را دو صد چندان کرده است.
«مهندس محمدکاظم ملازم الحسینی» ادامه می‌دهد: گوشه‌های 6 یا هشت تایی نقوش، کتیبه‌های متبرک به آیات قرآن کریم، اسمای الهی و احادیث حضرات معصومین(ع) را با خط خوش استادان ثلث و رقاع پدید آورده است.
وی توضیح می‌دهد: در اثر رنگ‌های زیبا و چشمنواز و ترکیب به قاعده و روح‌انگیز، نقش‌های هندسی و اسلیمی و... یکی از درخشان‌ترین و شکوهمندترین گنجینه‌های هنری لطیف و پرمضمون در حرم مطهر رضوی به وجود آمده است.
این مقام مسئول خاطرنشان می‌کند: حفظ این گنجینه بی‌بدیل، سال‌ها دغدغه دست‌اندرکاران بود تا سرانجام پس از بررسی‌های فنی و ارائه جزئیات اجرایی مناسب که تضمین‌کننده پاسداری از این میراث معنوی و تاریخی بدون آسیب مشهود بصری و معماری می‌باشد و در راستای بند پنجم منشور هفت‌گانه رهبر معظم انقلاب اسلامی و پس از تأیید و دریافت امریه تولیت معزز آستان قدس رضوی در بهمن ماه گذشته تصمیم به نصب حفاظ لازم بر روی این کاشی‌های ارزشمند در پیرامون روضه منوره گرفته شد.
مهندس ملازم‌الحسینی اضافه می‌کند: این حفاظ مناسب شامل صفحات شیشه‌ای شفاف و باکیفیت با اتصالات ظریف و ایستا است که در مقابل ازاره‌های کاشی سلطان سنجری واقع در اطراف روضه منوره حضرت رضا(ع) نصب شد.
وی اظهار می‌دارد: با این اقدام، هم کاشی‌های مزبور از فرسایش و آسیب‌دیدگی محافظت می‌شود و هم حرمت معنوی این کاشی‌های گرانبها که مزین به آیات قرآن کریم، اسمای الهی و احادیث ائمه اطهار(ع) است، رعایت می‌گردد.
مدیر عامل این سازمان متذکر می‌شود: ظرافت اجرا، موقعیت مناسب، اتصال به کف و کیفیت بالای این شیشه‌های دوجداره بدون آنکه خودنمایی کند سعی در حفظ یکی از کهن‌ترین آثار حرم مطهر رضوی دارد.
مدیر امور رفاه زائران آستان قدس رضوی خبر داد
تأمین 500 لیتر عطر طبیعی ایرانی
جهت عطرافشانی حرم مطهر رضوی
قدس/ حسین کاشانی: مدیر امور رفاه زائران آستان قدس رضوی از تأمین 500 لیتر عطر طبیعی ایرانی جهت عطرافشانی بارگاه منور امام رضا(ع) در نوروز 98 خبر داد.حمید حبیبی‌پور در این باره به خبرنگار قدس گفت: بخش نخست این عطر به میزان حدود 260 لیتر روز گذشته با همکاری و هماهنگی بخش بهداشت این مدیریت و هماهنگی حراست سازمان حرم مطهر رضوی و همکاری سازمان عمران و توسعه حریم حرم حضرت رضا(ع) در دستگاه‌های عطرافشان مستقر در هواساز‌های حرم مطهر امام هشتم(ع) ریخته شد.
وی ادامه داد: این عطر که توسط پژوهشکده گیاهان دارویی دانشگاه شهید بهشتی تهران تولید شده، مورد تأیید معاونت علمی آستان قدس رضوی بوده و ترکیبی از گل‌های شمعدانی عطری، گل محمدی و... با رایحه دلپذیر و مطبوع است.این مقام مسئول تصریح کرد: این اقدام پس از اجرای طرح آزمایشی استفاده از عطرهای طبیعی ایرانی و با توجه به تأیید معاونت علمی آستان قدس رضوی، پیرو تأکیدات و منویات مقام معظم رهبری در راستای حمایت از تولیدات ایرانی، صرفه‌جویی اقتصادی و عدم استفاده از اسانس‌های خارجی صورت گرفته است.
در مراسم رونمایی از اسناد نقاره‌خانه حرم مطهر رضوی عنوان شد
تنها زمان تعطیلی نقاره‌خانه دوره پهلوی بوده است
آستان نیوز: کارشناس مسئول نمایه‌سازی و طبقه‌بندی اسناد در مراسم رونمایی از اسناد نقاره‌خانه حرم مطهر رضوی، نقاره‌خانه حرم امام رضا(ع) را قدیمی‌ترین نقاره‌خانه مذهبی ایران معرفی کرد که سایر اماکن مذهبی به تبعیت از این مکان مقدس شروع به نقاره‌نوازی کردند. زهرا فاطمی مقدم در این مراسم، آیین نقاره‌زنی را از جمله میراث آیینی مذهبی عنوان کرد که قدمت بسیار طولانی در تاریخ ایران زمین دارد.وی قدمت نقاره‌زنی و یا به تعبیری نوبت‌نوازی را به روزگار گذشته دانست که طلوع و غروب آفتاب، آغاز نوروز، جنگ‌ها و مواردی از این دست به وسیله آن اعلام می‌شده و بتدریج با نواختن آن در بارگاه منور رضوی به رسمی غیر قابل تغییر در حرم امام رضا(ع) بدل و بُعد مذهبی آن پررنگ‌تر شده است.
فاطمی مقدم با بیان اینکه در خصوص تاریخ دقیق ایجاد نقاره‌خانه در حرم رضوی و آغاز نقاره‌نوازی در آن مستندات روشنی وجود ندارد، گفت: قدیمی‌ترین و مستندترین خبر پیرامون نقاره‌نوازی در حرم رضوی در کتاب مهمان‌نامه بخارا، در اوایل قرن دهم ذکر شده است.
وی با اشاره به سیر تاریخی این رسم در حرم مطهر رضوی گفت: با روی کار آمدن سلسله صفویه و شکل‌گیری تشکیلات اداری آستان قدس رضوی نقاره‌خانه هم دارای تشکیلات اداری منظم و مدونی شد و به عنوان یکی از بیوتات مستقل در تشکیلات اداری آستان قدس رضوی و زیر نظر مستقیم متولی با 13 نفر فعالیت می‌کرد. وی به تعطیلی برگزاری این سنت در دوره پهلوی اشاره داشت و قیام مسجد گوهرشاد و سیاست‌های خاص مذهبی رضاشاه را در این خصوص تأثیر‌گذار دانست.کارشناس مسئول نمایه‌سازی و طبقه‌بندی اسناد با تشریح سیر تاریخی این مراسم گفت: به هر ترتیب این سنت تاکنون ادامه پیدا کرده به گونه‌ای که امروز نقاره‌خانه و بنای باشکوه آن یکی از اجزای اصلی حرم امام رضا(ع) محسوب می‌شود.
وی همچنین به اسناد مربوط به تشکیلات اداری آستان قدس رضوی اشاره داشت و گفت: از اسناد دوره صفویه تاکنون که در مرکز اسناد نگهداری می‌شود بیش از 2000 صفحه سند به مسائل نقاره‌خانه می‌‌پردازد که از این تعداد 200 صفحه دوره صفویه، 450 صفحه افشاریه، 950 صفحه دوره قاجاریه و بقیه مربوط به دوره پهلوی و معاصر است. فاطمی مقدم تصریح کرد: به طور کلی این اسناد اوراق اداری مالی آستان قدس رضوی و در برگیرنده هزینه‌های این تشکیلات در دوره‌های مختلف هستند.
نظر شما