برخی از منتقدان حوزه بهداشت، درمان و آموزش پزشکی معتقدند، اجرای «طرح تحول نظام سلامت» و همچنین به تعویق انداختن قانون «نظام ارجاع سلامت» بدون توجه به شرایط پزشکان عمومی، موجب شده تا بسیاری از پزشکانی که در استان‌های محل اجرای پزشک خانواده خدمت می‌کردند، دچار چالش‌ شده و بسیاری از مناطق محروم کشور با کمبود پزشک بویژه پزشک متخصص مواجه شوند. با این شرایط برای دست یافتن به راه‌حلی منطقی برای از میان برداشتن این چالش چه باید کرد؟

• افزایش پزشکان در مناطق محروم

قاسم جان بابایی، معاون درمان وزیر بهداشت در خصوص وضعیت توزیع پزشکان در مناطق محروم و برنامه‌های وزارت بهداشت برای ماندگاری آن‌ها در این مناطق، می‌گوید: برای رفع این مشکل وزارت بهداشت در حال انجام سه گام مهم و اساسی است. در گام نخست به دنبال گرفتن سهمیه آموزشی از نیروهای بومی برای ماندگاری دائم پزشکان در مناطق محروم کشور هستیم و این ظرفیت به گونه‌ای است که در سال‌های آینده بیش از نیاز مناطق محروم، در این مناطق پزشک خواهیم داشت.

دکتر جان‌بابایی ادامه می‌دهد: ایجاد تسهیلات مسکن برای ماندگاری پزشکان در نقاط محروم از دیگر موارد به شمار می‌رود و گام سوم ایجاد انگیزه مالی است تا به دور از فشار و اجبار، پزشکان انگیزه ارائه خدمت در این مناطق را داشته باشند.

•افزایش سه برابری پزشکان در مناطق محروم

دکتر جان‌بابایی ادامه می‌دهد: در حال حاضر بیش از 3000 پزشک متخصص در مناطق محروم مشغول به کارند. در عین حال حدود 6000 پزشک متخصص طرحی با تعهدات قانونی در این مناطق در حال فعالیت هستند که هر سال نزدیک به 2000 پزشک طرحی وارد و 2000 پزشک متعهد به خدمت با پایان مدت تعهدشان از تعهد خدمت خارج می‌شوند.

وی می‌افزاید: بیش از نیمی از این پزشکان در ۲۳۰ شهر کم برخوردار در حال خدمت هستند. پزشکان از گذشته، با سهمیه و تعهدات آزاد به مناطق محروم فرستاده می‌شدند، اما با آغاز طرح تحول سلامت به دلیل پرداخت‌هایی که در قالب ماندگاری و مقیمی انجام شد،عملاً توانستیم پزشکان بیشتری را برای ارائه خدمت در مناطق محروم ترغیب کنیم.

معاون درمان وزیر بهداشت ادامه می‌دهد: متأسفانه در این مناطق شاهد محرومیت و درآمد کمتر هستیم، اما با اجرای طرح تحول نظام سلامت قسمتی از این هزینه‌ها جبران شد و تعداد پزشکان در مناطق محروم بیش از5/2 تا سه برابر افزایش یافته است. یکی ‌دیگر از تصمیمات خوب وزارت بهداشت در چند سال گذشته، «افزایش سهمیه پزشکان در مناطق محروم» بوده است، به طوری که به دانشگاه‌های علوم پزشکی بزرگ مجوز داده است ۳۰ درصد نیروی مازادشان را برای دستیار تخصصی پزشک عمومی و دندانپزشکی پذیرش کند و خود دانشگاه نیز بتواند نیروی مورد نیاز خود را تربیت کند تا این متخصصان در همه رشته‌های پزشکی به ارائه خدمت بپردازند. به عنوان نمونه اکنون در استان سیستان و بلوچستان و شهر سراوان، متخصصان قلب، ارتوپد، جراحی زنان و زایمان و... به ارائه خدمت می‌پردازند و این طور نیست که فقط پزشکان عمومی در آنجا حضور داشته باشند چرا که وقتی تعهدات قانونی پزشکی یک متخصص تمام می‌شود و از مناطق محروم بازمی‌گردد، پزشک متخصص جدیدی جایگزین وی می‌شود.

•پزشک متخصص با سهمیه مناطق محروم ۱۲ ساله

به گفته دکتر جان بابایی، وزارت بهداشت در راستای ماندگاری پزشکان در این مناطق از چند سال پیش طرحی را آغاز کرده که براساس آن جذب پزشکان با سهمیه‌ای با عنوان «سهمیه مناطق محروم» انجام می‌شود؛ به ‌طوری که این افراد مازاد بر ظرفیت عادی دانشگاه‌ها پذیرفته می‌شوند و دوره تخصص خود را می‌گذرانند و پس از آن ۱۲ سال در مناطق محروم خواهند ماند.

وی می‌افزاید: با اجرای طرح «جذب پزشکان با سهمیه‌ مناطق محروم » تا دو سال دیگر، بیش از 4000 پزشک متخصص با سهمیه مناطق محروم ۱۲ ساله در شهرهای کم برخوردار خواهیم داشت و مشکل کمبود پزشک متخصص در این مناطق رفع خواهد شد.

• اجرای ناتمام «نظام ارجاع سلامت»

حسینعلی شهریاری، عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس می‌گوید: نباید فراموش کنیم پزشکان تنها گروه شغلی کشور هستند که قانون آن‌ها را ملزم به خدمت در مناطق محروم کرده است و در سال‌های گذشته، پیش‌ از آنکه متولیان نظام سلامت به این نتیجه برسند که با اجرای برنامه‌هایی نظیر پزشک خانواده، مردم اقصی نقاط کشور را تحت پوشش خدمات درمانی قرار دهند، گروهی از پزشکان عمومی برای ارائه خدمت به مناطق کمتر برخوردار رفتند و با قبول محرومیت خود و خانواده‌شان از امکانات رفاهی و اجتماعی شهری، خدمت در مناطق محروم را انتخاب کردند اما اجرای ناتمام «پزشک خانواده» و «نظام ارجاع سلامت»، این پزشکان را با چالش مواجه کرد.

•راهکار اصلاح نظام سلامت چیست؟

دکتر شهریاری ادامه می‌دهد: همه ما اذعان داریم که تنها راه اصلاح نظام سلامت در ایران و رفع مشکلات موجود، اجرای برنامه «پزشک خانواده» و« نظام ارجاع سلامت» است چرا که پیش‌بینی می‌شود با اجرای این قانون علاوه بر افزایش کیفیت درمان، میزان قابل توجهی از هزینه‌های درمانی کاهش می‌یابد.

دکتر شهریاری می‌افزاید: با اجرای نهایی «نظام ارجاع سلامت»، پزشک خانواده در همه مناطق کشور مستقر خواهد شد و با توجه به اینکه پزشکان عمومی می‌توانند درصد قابل توجهی از خدمات درمانی مورد نیاز جامعه را پوشش دهند، لازم نیست بیماران برای تشخیص بیماری یا جزیی‌ترین مسائل مرتبط با سلامت، به پزشکان متخصص یا فوق تخصص مراجعه کنند و بخشی از مشکل نبود پزشک در برخی از مناطق کشور رفع و با اجرای قانون «پذیرش پزشکان با سهمیه‌ مناطق محروم» از دو سال آینده به مرور این مشکل رفع خواهد شد.

انتهای پیام/