محمد تربت‌زاده/

نه فقط عراقی‌ها، حتی خودمان هم وقتی خبرش در رسانه‌ها منتشر شد، گذاشتیمش به پای غلوهای رسانه‌ای. مگر می‌شود اصلاً کسی باور کند در قرن 21، معترضان عراقی یک نوجوان 16 ساله را وسط میدان الوثبه بغداد اعدام و بعد هم جنازه‌اش را از تیر چراغ برق آویزان کرده‌اند تا عبرتی باشد برای سایر مخالفانشان؟ هیچ‌کس نمی‌توانست چنین خبری را باور کند، اما پای عکس و فیلم‌های آویزان کردن پسر 16 ساله در میدان الوثبه بغداد، فقط چند ساعت بعد از انتشار خبرش به فضای مجازی باز شد. عکس و فیلم‌های منزجرکننده‌ای که در عرض چند ساعت، نه تنها عراق، بلکه دنیا را هم تکان داد. آن‌قدر که فعالان حقوق بشری، سازمان ملل، نخست وزیر سابق عراق و... هم مجبور شدند به آن واکنش نشان دهند.

شلیک هوایی

حتی همین الان که بیش از دو روز از ماجرا می‌گذرد، روایتی که 100 درصد مورد تأیید باشد، منتشر نشده اما بر اساس گفته‌ «عبدالکریم خلف، سخنگوی نیروهای مسلح عراق ماجرای درگیری مسلحانه «هیثم اسماعیل» نوجوان 16 ساله با معترضان عراقی یا عضویت این نوجوان در حشدالشعبی صحت ندارد و ساخته رسانه‌های خارجی و آشوبگران است. آن‌طور که آقای سخنگو گفته، ماجرا از این قرار بوده که «هیثم اسماعیل» از معترضانی که جلو خانه‌اش سر و صدا راه انداخته بودند، درخواست می‌کند پراکنده شوند اما هیچ‌کس به حرف او اهمیت نمی‌دهد. این نوجوان به همین خاطر با چند معترض عراقی درگیر می‌شود و آخر سر برای ترساندن آن‌ها، چند تیر هوایی شلیک می‌کند تا معترضان پراکنده شوند. معترضان هم در پاسخ به این اقدام «هیثم» خانه‌اش را با کوکتل مولوتف به آتش می‌کشند و زمانی که این نوجوان 16 ساله برای فرار از آتش به خیابان می‌آید، دست و پایش را می‌گیرند، او را برهنه می‌کنند و به شکل دردناکی به قتل می‌رسانند. پس از آن هم جنازه‌اش را با چند طناب از بلندترین تیرچراغ برق میدان، آویزان می‌کنند.

نفوذی و تک تیرانداز!

از آن‌طرف البته روایت‌های جور واجور دیگری هم از ماجرا نقل می‌شود که تقریباً هیچ‌کدامش پشتوانه محکمی ندارد. یکی از روایت‌هایی که کاربران فضای مجازی خیلی روی آن تأکید دارند، ماجرای مصرف مواد مخدر توسط نوجوان 16 ساله است. برخی از کاربران می‌گویند هیثم، تحت تأثیر مواد مخدر به سوی معترضان شلیک کرده و چهار نفر را به قتل رسانده و بعد از آن هم به یکی از کوچه‌های اطراف فرار کرده است. معترضان هم او را در یک کوچه بن‌بست دستگیر کرده و به قتل رسانده‌اند.

دومین روایت پرطرفدار در فضای مجازی ادعا می‌کند هیثم مجهز به اسلحه و نارنجک بوده به همین خاطر معترضان شعار «نفوذی نفوذی» علیه او سر داده و در نهایت اعدامش کرده‌اند!

روایت دیگری هم وجود دارد که می‌گوید هیثم تک‌تیرانداز نیروهای امنیتی بوده که باتوجه به سن پایین او و اینکه نیروهای امنیتی هیچ دخالتی در ماجرا نداشته‌اند، بیش از اندازه غیرقابل باور است!

اعلام برائت

هرچند بعضی از رسانه‌های غربی و بخشی از آشوبگران همچنان به روایت‌های عجیب و غریب فضای مجازی تأکید می‌کنند اما روایتی که سخنگوی نیروهای مسلح عراق ارائه داده، تقریباً مورد قبول بخش وسیعی از جامعه جهانی و حتی معترضان عراقی قرار گرفته است. به همین خاطر حتی نهادهای حقوق بشری و بسیاری از رسانه‌های آن‌طرفی که از زمان شروع اعتراض‌ها، معترضان عراقی را حسابی حمایت می‌کردند، سرانجام مجبور شدند اعتراف کنند بخش بزرگی از تظاهرات عراق توسط آشوبگران و نیروهای سازمان یافته و آموزش‌دیده هدایت می‌شود. حالا گروهی از معترضان، چون بدجوری زیر فشار رسانه‌ها قرار گرفته‌اند در بیانیه‌ای مدعی شده‌اند ماجرای میدان الوثبه برنامه‌ای است که برای تخریب چهره‌ آن‌ها طراحی شده است!

در بخشی از بیانیه معترضان آمده است: «ما برای تظاهرات‌ مسالمت‌آمیز و اصلاح امور و توقف خونریزی و تحویل جنایتکاران به نهاد قضایی کشور و بازگرداندن همه امور به حالت طبیعی، در خیابان‌ها حاضر شده‌ایم. ما برای زندگی در صلح و آرامش و با شعار اعتراض مسالمت‌آمیز تظاهرات کرده‌ایم. شرکت‌کنندگان در تظاهرات مسالمت‌آمیز با تمام این اقدامات مخالفند و آن را رد می‌کنند. بنابراین ما ازهرگونه اقدام خارج از چارچوب اعتراضات مسالمت‌آمیز اعلام برائت می‌کنیم و مسالمت‌آمیز بودن اعتراضات خود را حفظ خواهیم کرد تا به مطالبات و حقوق واقعی خود برسیم».

پایانِ اغتشاش‌ها؟

معترضان اگرچه سعی کرده‌اند از طریق این بیانیه، از ماجرای اعدام وحشتناک نوجوان 16 ساله اعلام برائت کنند، اما این ماجرا حسابی بین آن‌ها اختلاف انداخته است. مثلاً «صالح محمد العراقی» از منابع رسانه‌ای نزدیک به جریان «الصدر عراق» در توییترش نوشته است: «اگر در ۴۸ ساعت آینده، عاملان این اقدام تروریستی دستگیر نشوند، کلاه آبی‌ها (اشاره به نیروهای امنیتی وابسته به این جریان که وظیفه تأمین امنیت معترضان را به عهده دارند) باید از میدان‌های تظاهرات در بغداد خارج شوند».

«عزت‌الشابندر» سیاستمدار معروف عراقی هم در توییتر نوشته است: «انقلاب علیه ارکان تقسیم قدرت و فساد، روی کار آمدن افراد پست و قاتل و دزد و نیز جنایت در میدان الوثبه را توجیه نمی‌کند».

شیخ «قیس الخزعلی» دبیرکل «عصائب اهل حق عراق» هم در اعتراض به این اعدام دلخراش، در صفحه توییترش نوشته است:«هرج و مرج، بی‌قانونی، ضعف نیروهای امنیتی، انتشار سلاح و شبه‌نظامیان کثیف تاکی؟»

علاوه بر این‌ها، بخش زیادی از کاربران و فعالان مجازی و همچنین نهادهای حقوق بشری و سازمان ملل، از دولت عراق خواسته‌اند  به طور جدی به ماجرا ورود کند و جلو تکرار این دست از اتفاق‌ها را بگیرد. مرکز اطلاع‌رسانی شورای عالی قضایی عراق هم در واکنش به درخواست‌های مکرر برای پیگیری ماجرا، با صدور بیانیه‌ای اعلام کرده قاضی تحقیقات ویژه پرونده‌های مربوط به امنیت ملی، تحقیقات درباره جنایت قتل هیثم در میدان الوثبه بغداد را آغاز کرده است. از آن طرف سرتیپ خالد محنا، سخنگوی وزارت کشور عراق هم در گفت‌وگو با شبکه العراقیه گفته است: «وزارت کشور اطلاعات کاملی را درباره عوامل حادثه الوثبه جمع‌آوری کرده و به دستگاه قضایی تحویل داده است. یک اجماع نظر ملی وجود دارد که خواهان مداخله نیروهای امنیتی برای اعمال امنیت است و در روزهای آینده شاهد نقش برجسته‌تر نیروهای امنیتی در میدان‌های تظاهرات خواهیم بود».

کارشناس‌های سیاسی باتوجه به این صحبت‌ها و موج اعتراض‌های جهانی، می‌گویند اعدام یک نوجوان بی‌گناه در بغداد هرچند احساسات عمومی را حسابی تحت تأثیر قرار داده اما احتمالاً تلنگری می‌شود برای نهادهای امنیتی عراق تا هرچه زودتر جلو افزایش ناامنی و هرج و مرج در این کشور را بگیرند.

حالا باید منتظر بمانیم تا ببینیم آیا پیش‌بینی کارشناس‌ها درست از آب در می‌آید و اعدام این نوجوان مقدمه‌ای می‌شود برای پایان یافتن جولان‌دهی آشوبگران و اغتشاشگرها در عراق؟