در یک جامعه انقلابی که آرمان‍‌های مردم و مسئولان آن جامعه با نهضت های آزادیبخش و گروه های مقاومت در گوشه و کنار جهان پیوند ناگسستنی دارد، ترویج و توسعه فرهنگ مقاومت، یکی از ارکان و وظایف اصلی نهادهای فرهنگی در آن جامعه است تا این نگرش در جامعه تبیین و نهادینه شود. در این راستا، نگاهی به جریان های فکری، فرهنگی و ادبی در جامعه امروز ایران اسلامی نشان می دهد، ادبیات مقاومت در بین ژانرهای ادبی رایج در کشور ما جایگاه شایسته ای دارد و توانسته  با تاثیرگذاری در افکار عمومی جامعه، فرهنگ مقاومت را در لایه های مختلف اجتماعی جاری و نهادینه کند. با آن که در دوران دفاع مقدس، نمونه های اولیه آثار ادبی در این حوزه تولید و منتشر می شد، اما با پایان جنگ تحمیلی حکومت بعثی عراق علیه نظام نوپای جمهوری اسلامی، ادبیات مقاومت به شکل حرفه ای و منسجم به کار خود ادامه داد و در سال های بعد شاهد شکوفایی این رویکرد ادبی الهام گرفته از فرهنگ مقاومت بودیم که با تولید و انتشار نمونه آثار شاخص و ماندگار تحقق یافت. به بیان دیگر،  با پایان جنگ تحمیلی، وقتی صدای گلوله‌ها و توپ‌ها در میادین جنگی به مرور فروکش کرد، کم‌کم صدای قلم‌ها برای ثبت خاطرات این جنگ نابرابر استکبار جهانی علیه نظام نوپای جمهوری اسلامی ایران بلندتر شد، تا جایی که خاطره نویسی به یکی از ژانرهای پر طرفدار در بین اهالی قلم تبدیل شد. هر چند در بحبوحه سال‌های جنگ هم خاطره‌نویسی بخشی از ادبیات دفاع مقدس را تشکیل می‌داد که بیشتر جنبه‌های حماسی و شعاری آن مد نظر بود که با پایان جنگ رویکرد راویان و همچنین نویسندگان خاطرات تا حدودی تغییر کرد. با این حال، ماجرای اصلی از آن جا آغاز شد که پس از پایان جنگ، «دفتر ادبیات و هنر مقاومت» برای ترویج فرهنگ دفاع مقدس پایه‌گذاری شد. اهمیت شروع به کار این دفتر در آن زمان برای خیلی‌ها چندان روشن نبود، چرا که در آن مقطع زمانی کمتر کسی به این نوع فعالیت‌های فرهنگی، آن هم در حوزه ادبیات مقاومت بها می‌داد، اما نویسندگان این دفتر که اغلب آنها فعالیت‌های فرهنگی و به ویژه نویسندگی در حوزه ادبیات مقاومت را از خطوط مقدم جبهه‌ها شروع کرده بودند، با جدیت تلاش کردند به فعالیت های خود شکل و رویکرد حرفه ای ببخشند. تلاش‌های نویسندگان این حوزه خیلی زود ثمر داد و به مرور کتاب‌های مرتبط با موضوع ادبیات مقاومت یکی پس از دیگری در دفتر ادبیات و هنر مقاومت تولید و منتشر شد. استقبال جامعه از این آثار باعث شد مراکز فرهنگی دیگر هم وارد این عرصه شوند و تولید و انتشار کتاب های ادبیات مقاومت به یک روند مستمر در بین مراکز و نهادها و سازمان فرهنگی و هنری تبدیل شود. علاوه بر مراکز تولید و نشر، راویان و نویسندگان متعددی به کمک این جریان ادبی آمدند و ادبیات مقاومت خیلی زود در بین جامعه کتابخوان ایرانی به یک حوزه فرهنگی آشنا و صمیمی تبدیل شد، چرا که بسیاری از این خوانندگان، ادبیات مقاومت را آینه ای در برابر خود می دیدند که آرمان های انقلابی و اسلامی آنها را بازتاب می داد. راویان این ادبیات از  بین توده های اجتماعی و قشرهای مختلف جامعه ایران اسلامی بودند که در دوران دفاع مقدس برای پاسداری از دین و میهن عازم جبهه های جنگ شده بودند و صحبت ها و خاطرات آنها، همان حرف های آشنا بود که به دل می نشست. بنابر این، راز محبوبیت، توسعه و ماندگاری ادبیات مقاومت در کشور ما، وجه مردمی آن است که همواره به آن تکیه کرده است. مرحله تازه ای از شکوفایی ادبیات مقاومت در سال های اخیر با حماسه های مدافعان حرم شکل گرفت که در این زمینه هم کتاب های متعددی تالیف و منتشر شده است. به ویژه نگارش زندگینامه شهدای مدافع حرم که رویکرد تازه ای در ادبیات مقاومت است و در آینده نزدیک شاهد شکوفایی بیشتر آن خواهیم بود.