قدرت حاکم در افغانستان دچار دودستگی و شکاف بی‌سابقه‌ای در دو دهه اخیر شده است و هم اکنون دو رئیس جمهور دارد! پس از کش و قوس‌های زیاد، سرانجام کمیسیون انتخابات اشرف غنی را برنده اعلام کرد، اما عبدالله عبدالله رئیس اجرائیه نتایج را نپذیرفته و صبح دوشنبه گذشته مراسم تحلیف جداگانه‌ای برگزار و سه شنبه شب در توییتی خود را رئیس جمهور افغانستان اعلام کرد.
در حال حاضر مشخص نیست این بحران به کجا ختم می‌شود، اما چهار احتمال قابل تصور است. نخست اینکه عبدالله عبدالله پس از میانجیگری‌های متعدد کوتاه آمده و کنار بکشد که این اتفاق بعید است. احتمال دوم برگزاری مجدد انتخابات است که بعید است اشرف غنی آن را بپذیرد؛ به ویژه اینکه موازنه قدرت را به نفع خود می‌داند و از حمایت آمریکا و اروپا و رسمیت بین‌المللی برخوردار است. راه حل سوم بازتوزیع قدرت میان غنی و عبدالله بر اساس یک توافقی در چارچوب گفت‌وگوی مستقیم است. البته احتمالاض این گفت‌وگوها به زودی شروع نشود و رئیس اجرائیه فعلاً به فشارهای خود ادامه دهد و کار را به اعتراض‌های خیابانی بکشاند. اما در صورت عدم تحقق سه احتمال پیشین، احتمال چهارم یعنی بن بست سیاسی درازمدتی است که در این کشور اتفاق می‌افتد و برآیند آن بحران داخلی طولانی مدت خواهد بود و می‌رود تا فرایند سیاسی شکل گرفته پس از جنگ ۲۰۰۰ را به کلی به مخاطره بیندازد و با خطر فروپاشی مواجه کند.
شکاف دو قطبی قدرت در افغانستان در حالی است که طالبان با امضای توافق با آمریکا در موقعیتی بهتر و جدید در معادلات و مناسبات داخلی قدرت قرار گرفته است و این شکاف هم به نفع این گروه تمام خواهد شد. بر اساس توافق دوحه میان آمریکا و طالبان قرار بر این است که گفت‌وگوهای داخلی میان طالبان و دولت افغانستان شروع شود، اما این بحران می‌تواند به تعویق این گفت‌وگوها بینجامد و اگر هم در سایه آن شروع شود، دودستگی در دولت، موضع آن را در این مذاکرات تضعیف می‌کند. البته این احتمال هم وجود دارد که دولت اشرف غنی بخواهد از طریق پیشبرد گفت‌وگوها با گروه طالبان موقعیت خود را در مقابل عبدالله تقویت کند.
به هر حال، باید به نظاره نشست و دید چه خواهد شد. هر چند چشم‌انداز روشنی برای توافق طالبان و آمریکا در درازمدت زیاد متصور نیست، اما چه این توافق ماندگار بماند چه نماند، برنده این بحران قدرت که صرفاً داخلی نیست و عقبه‌ای منطقه‌ای و بین‌المللی دارد، طالبان خواهد بود.
نظر شما