قدس آنلاین: دوشنبه شب بود که برخی منابع رسانه‌ای، خبری مبنی بر وقوع کودتا در کشور کوچک قطر واقع در ساحل جنوبی خلیج فارس مخابره کردند؛ موضوعی که البته به سرعت از سوی منابع رسمی دوحه تکذیب شد. همزمان ویدئوهایی از شنیده شدن تیراندازی شدید در دوحه و نیز تحرکات مربوط به حرکت خودروهای زرهی به سوی کاخ امیر قطر در شبکه‌های اجتماعی عربی منتشر شد؛ موضوعی که بر گمانه افزود و برخی مدعی کودتا از سوی «حمد بن جاسم» نخست وزیر سابق شده بودند.
اگرچه همان‌گونه که رسانه‌های قطری گزارش داده‌اند تحولات اخیر را باید نمایش رسانه‌ای مخالفان برای تضعیف نظام حاکم بر دوحه تلقی کرد، با وجود این نباید از برخی دسیسه‌ها که با رهبری سعودی علیه این شیخ‌نشین کوچک طراحی و اجرا می‌شود غافل ماند. قطر از سه سال پیش درگیر بحران دیپلماتیک عمیقی با عربستان شده و دو طرف در این مدت از هیچ ترفندی برای ضربه زدن به یکدیگر خودداری نکرده‌اند. سعودی در کنار مصر، امارات و بحرین از ۵ ژوئن ۲۰۱۷ با قطع روابط دیپلماتیک و تحریم همه‌جانبه، کارزار فشار حداکثری را برای وادار کردن قطر به تبعیت از سیاست‌های منطقه‌ای خود در پیش گرفت. در ادامه چهار کشور یاد شده ۱۳ شرط برای قطر تعیین کردند که از سوی دوحه رد شد. قطر این شروط را دخالت کامل در امور داخلی‌اش دانسته و ضمن نزدیک شدن به ایران و ترکیه، توطئه ریاض را خنثی کرد. اگرچه از مدتی پیش اخباری در مورد نزدیکی دو کشور و حتی احتمال بازگشت قطر به شورای همکاری خلیج فارس منتشر شده بود اما واقعیت آن است که تنش راهبردی بین دو ضلع قدرت در شورای همکاری ادامه دارد. مهم‌ترین موضوع چالشی بین ریاض و دوحه، مسئله اخوان‌المسلمین است. تفاوت اندیشه اخوان قطری و سلفی – وهابی که از سوی ریاض ترویج می‌شود سیاسی نیست، بلکه این دو نحله فکری اختلاف‌های عمیق ایدئولوژیک با همدیگر دارند. ریاض از این حوزه آسیب‌پذیر است و بنابراین نظام کنونی حاکم بر قطر را برای خود خطر بالقوه محسوب می‌کند. وقوع کودتا و برگزاری تظاهرات در قطر هر از گاهی از سوی برخی رسانه‌های عموماً غیر رسمی و به‌ویژه شبکه‌های اجتماعی منطقه منتشر می‌شود اما نمی‌توان واقعیت حمایت پشت پرده سعودی از هر جنبش ضد قطری را کتمان کرد.
البته در کنار این موضوع باید توجه داشت شاهزاده‌نشین‌های عربی حاشیه جنوبی خلیج فارس به‌ویژه در دو کشور قطر و بحرین در تاریخ کوتاه پس از استقلالشان، سابقه وقوع چند کودتای آرام را در پرونده دارند. تمیم بن حمد آل ثانی، امیر کنونی قطر ۲۵ ژوئن ۲۰۱۳ با چراغ سبز آمریکا در شبه کودتایی آرام پدرش حمد بن خلیفه آل ثانی را از قدرت کنار زد. حتی حمد هم در سال ۱۹۹۵ پس از یک کودتای سفید علیه پدرش شیخ خلیفه بن حمد آل ثانی در این کشور بر مسند قدرت نشست. جنگ قدرت در میان خاندن حاکم بر قطر همواره وجود دارد و همین شکاف‌های موجود، فرصت را به دشمنان دوحه برای سوءاستفاده می‌دهد. شکی نیست که حمد بن جاسم که در به قدرت رسیدن پدر امیر کنونی قطر نقش مهمی داشت چشم طمعی به قدرت دارد. اما ایده اینکه حمد بن جاسم قدرت را در قطر در دست بگیرد، مسئله‌ای است که از سوی مردم یا محافل بین‌المللی کاملاً مردود است، به همین دلیل او امکان یا شجاعت انجام هیچ کودتایی را ندارد.
نظر شما