اعظم طیرانی/
اردیبهشت چهار سال پیش بود که رهبر انقلاب در دیدار معلمان و نومعلمان کشور بر ضرورت ترویج فکر و فرهنگ و زبان بومی تأکید کردند و گفتند متأسفانه در برخی مواقع به‌جای زبان فارسی، زبان انگلیسی ترویج می‌شود و اکنون کار به جایی رسیده که آموزش زبان انگلیسی به مهدهای‌کودک نیز کشیده شده‌است.
برخی این بیانات را مترادف با مخالفت با یادگیری زبان خارجی دانستند، حال آنکه ایشان در همان سخنرانی تشریح کرده‌بودند این موضوع به‌معنای مخالفت با یادگیری زبان خارجی نیست؛ بلکه بحث اصلی، ترویج فرهنگ بیگانه در کشور به‌ویژه در میان کودکان، نوجوانان و جوانان است.
چند روز پیش نیز موضوع نفوذ از طریق سیستم آموزش‌وپرورش، بار دیگر در سخنان رهبر انقلاب مورد توجه قرار گرفت و ایشان از مهدهای‌کودک این‌بار ویژه‌تر نام بردند.
رهبر انقلاب هشدار دادند مهدکودک‌ها در ایران «رها» شده‌اند و بر اساس گزارش‌های رسیده وضعیت آن‌ها به هیچ وجه خوب نیست. همچنین ایشان فرمودند نباید به مهدکودک‌ها نگاه مراکز خدماتی داشت، بلکه این مراکز، مراکز مهم آموزشی و پرورشی هستند.
پیش از این بحث در خصوص شیوه اداره و نظارت بر مهدهای کودک بین بهزیستی و آموزش و پرورش منجر به بحث‌های فراوانی شده بود تا اینکه در نهایت بر اساس تصمیمات مقرر شد هم بهزیستی و هم آموزش و پرورش متولی مهدهای کودک قرار گیرند و کار را بین خود تقسیم کنند.
با اینکه پس از چندی صدور مجوز و ارائه برنامه بر عهده سازمان بهزیستی قرار گرفت اما باز هم در این میان چالشی بین بهزیستی و وزارت آموزش و پرورش وجود دارد؛ اینکه متأسفانه به مهدهای کودک به عنوان دستگاهی خدماتی نگاه می‌شود و تعرفه مصوب برای شهریه را سازمان حمایت از حقوق مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان در وزارت صمت مشخص می‌کند، موضوعی که مقام معظم رهبری نیز در سخنان اخیرشان به آن اشاره کردند و با اظهار تأسف از رها بودن مهدهای کودک به دلیل اختلافات برخی دستگاه‌های دولتی، گفتند: بر اساس گزارش‌های رسیده وضعیت مهدکودک‌ها به هیچ وجه خوب نیست و نباید به مهدکودک‌ها نگاه مراکز خدماتی داشت بلکه مراکز مهم آموزشی و پرورشی هستند.
از این انتقادها به نظر می‌آید باید ساختار مهدهای کودک تغییر کند و نسبت به اصلاح آن اقدام‌هایی صورت گیرد.
اداره مهدهای کودک با نگاه خدماتی و آموزشی
علی بابایی کارنامی، سخنگوی کمیسیون اجتماعی مجلس نیز در گفت‌وگو با خانه ملت با ابراز تأسف از اینکه پرورش کودکان در مهدهای‌کودک در اولویت قرار نگرفته است، می‌گوید: تربیت و پرورش نیروی انسانی باید به عنوان اولویت اول کار مدیریت تعلیم و تربیت در مهدها، مدارس و آموزش و پرورش قرار گیرد.
وی با اشاره به هشدار مقام معظم رهبری در خصوص وضعیت مهدهای‌کودک با تأکید بر اینکه این مراکز باید زیر نظر آموزش و پرورش قرار گیرند، می‌افزاید: قرار گرفتن فعالیت مهدهای کودک زیر نظر بهزیستی یکی از ایرادهای اساسی است؛ زیرا با نگاه خدماتی و آموزشی اداره می‌شوند؛ باید زیر نظر وزارت آموزش و پرورش قرار گیرند و این مهم یکی از ضرورت‌های اساسی حوزه آموزش است.
اختلاف نظر بین بهزیستی و وزارت آموزش و پرورش
وحید قبادی دانا، رئیس سازمان بهزیستی با بیان اینکه اختلاف نظری بین بهزیستی و وزارت آموزش و پرورش بود که مقام معظم رهبری نیز به این موضوع اشاره کردند، می‌گوید: باید تکلیف مدیریت مهدهای کودک مشخص شود و یک دستگاه این مسئولیت را بپذیرد و پاسخگوی تمام مسائل مربوط به آن‌ها باشد.
وی می‌افزاید: صدور مجوز و ارائه برنامه برعهده سازمان بهزیستی است و در این میان چالشی بین دو دستگاه بهزیستی و وزارت آموزش و پرورش وجود دارد که متأسفانه به مهدها به عنوان دستگاهی خدماتی نگاه می‌شود و تعرفه مصوب برای شهریه را سازمان حمایت از حقوق مصرف کنندگان و تولیدکنندگان در وزارت صمت مشخص می‌کند، اما اگر به مهدهای کودک به عنوان مرکز آموزشی و پرورشی نگاه شود، این اتفاق نمی‌افتد؛ به همین دلیل مدیریت مهدهای کودک نیاز به یک بازنگری دارد.
وی با اشاره به اینکه فرمایشات مقام معظم رهبری مثل همیشه کلیدی و راهگشا بود و تأکید بر کارکرد آموزشی و پرورشی مهدهای کودک که همواره بسیار مهم است، می‌گوید: طبق تبصره ۲ ماده ۲ قانون تأسیس مدارس و مراکز آموزشی و پرورشی غیردولتی، تعیین شاخص‌های آموزشی و پرورشی و تدوین محتوا و نظارت بر مهدهای کودک از حیث آموزشی و پرورشی با وزارت آموزش و پرورش است و فقط صدور مجوز و ارائه برنامه در حیطه وظایف سازمان بهزیستی قرارگرفته است. آیین‌نامه اجرایی این ماده قانونی نیز از سوی هیئت وزیران مصوب و ابلاغ شده و تقسیم وظیفه صورت گرفته است، بنابراین مشکل از همین جا شروع شده و تولی‌گری مشخص نشده است و برای کسانی که وارد این حوزه می‌شوند، موجب سردرگمی خواهد شد.
این مسئول با بیان اینکه آیین‌نامه، دادن مجوز و برنامه را به بهزیستی و شاخص‌های آموزشی و پرورشی را به وزارت آموزش و پرورش سپرده است، ادامه می‌دهد: در برخی مواقع بعضی از همکاران ما در آموزش و پرورش شاخص‌هایی از جنس فضای فیزیکی را به عنوان شاخص آموزشی تلقی می‌کنند.
نهادی واحد پاسخگو باشد
قبادی دانا با اشاره به اینکه به صورت سنتی اختلاف نظری برای مدیریت مهدکودک بین آموزش و پرورش و سازمان بهزیستی بوده است، می‌گوید: مقام معظم رهبری در سخنان اخیرشان به طور دقیق به این موضوع اشاره کرده‌اند و باید تکلیف حاکمیتی مهدهای کودک مشخص شود تا یک دستگاه مسئولیت مدیریت مهدهای کودک را بپذیرد و پاسخگوی اقدام‌های مختلف در این زمینه باشد.
وی می‌افزاید: مقام معظم رهبری بارها در خصوص مسئله کودک و نوجوان فرموده‌اند «حقیقتاً باید بگویم اگر مسئولان امور فرهنگی کشور بخواهند مسئله کودک و نوجوان را آنچنان که هست مورد اهتمام قرار دهند من خیال می‌کنم خیلی از آن‌هایی که مسئولند از ساعت خوابشان هم خواهند زد و به این مهم خواهند پرداخت».
به گفته وی مهدهای کودک در گذشته عمدتاً وظیفه نگهداری کودکان را بر عهده داشتند، اما اکنون کارکرد مهدهای کودک تغییر کرده است و مسائل آموزشی، پرورشی و اجتماعی کردن کودکان در مهدها دنبال می‌شود و تمام تلاش ما در این چندین سال این بوده است که در حوزه پیش از دبستان، نگاه هزینه‌ای صرف را به کودکان به نگاه سرمایه‌گذاری روی کودک تبدیل کنیم؛ چنان‌که بعضی از کشورها بین ۲ تا ۴ درصد از تولید ناخالص داخلی خود را به رشد و تکامل کودکان اختصاص داده‌اند.
وی می‌افزاید: با توجه به اینکه ۸۰درصد بچه‌های مهدهای کودک در سنین بین ۴ تا ۶ سال قرار دارند که می‌توانند تحت آموزش پیش دبستانی قرار بیرند، متفاوت بودن شاخص‌های فضا و سایر شاخص‌ها موجب ایجاد دوگانگی شده و مهد کودک‌ها نیز دچار بلاتکلیفی و ابهام شده‌اند.
وی ضمن اعلام آمادگی کامل سازمان بهزیستی برای تعیین تکلیف مهدهای کودک می‌گوید: کاملاً آماده هستیم تا دوستان ما در شورای عالی انقلاب فرهنگی یا هر جای دیگری از صفر تا صد امور مهدهای کودک را به یک نهاد مشخص بسپارند تاعلاوه بر رفع اختلاف نظرها، پاسخگویی در این حوزه شفاف‌تر صورت گیرد.
آموزش و پرورش فقط در زمینه آموزش پیش دبستانی مسئولیت دارد
رضوان حکیم زاده، معاون آموزش ابتدایی وزیر آموزش و پرورش نیز در گفت‌وگو با ما با بیان اینکه فرمایشات مقام معظم رهبری مثل همیشه کلیدی و راهگشا بوده است، می‌گوید: هفته گذشته جلسه‌ای با شورای عالی انقلاب فرهنگی در خصوص وضعیت مهدهای‌کودک داشته‌ایم که هنوز نتیجه آن نهایی نشده است.
وی ادامه می‌دهد: صدور مجوز، برنامه‌ریزی و حتی آموزش مهدهای کودک قبل از سنین پیش دبستانی یعنی سنین صفر تا چهار سال برعهده سازمان بهزیستی است و آموزش و پرورش فقط در زمینه آموزش پیش دبستانی مسئولیت دارد. نتیجه جلسه‌های برگزار شده در خصوص وضعیت مهدهای کودک اواخر هفته جاری مشخص خواهد شد.
اظهارات ضد و نقیض
سخنان حکیم زاده در حالی عنوان شد که محسن حاجی‌میرزایی، وزیر آموزش و پرورش هفته گذشته در گفت‌وگوی ویژه خبری شبکه دو سیما از توافقی میان وزارتخانه تحت مدیریت خود و سازمان بهزیستی خبر داد.
حاجی‌میرزایی گفت: در دولت بحث کردیم که در تمام مهدهای‌کودک همه فعالیت‌های آموزشی تحت نظر آموزش و پرورش باشد و بهزیستی موافقت کرد که به آموزش و پرورش واگذار شود.
با این‌حال روز گذشته معاون اجتماعی سازمان بهزیستی کشور در گفت‌وگو با ایرنا اظهار کرد: جلساتی در شورای عالی انقلاب فرهنگی برای ساماندهی مهدهای کودک مطرح شده اما تکلیف نهایی هنوز مشخص نشده است.
حبیب الله مسعودی فرید افزود: آنچه در رسانه‌ها در رابطه با تولی‌گری مهدهای کودک مطرح شده، همان بحث‌های شاخص‌های آموزشی و پرورشی بوده که قبلاً هم مصوبه مجلس شورای اسلامی در سال ۹۵ بوده است و چیز جدیدی مطرح نشده، اما امیدواریم یا خود دولت یا شورای عالی انقلاب فرهنگی مشخص کند که مسئولیت تمام و کمال مهدهای کودک با چه دستگاهی باشد.
وی تأکید کرد: جلساتی در شورای عالی انقلاب فرهنگی برای ساماندهی مهدهای کودک مطرح شده اما اینکه تکلیف نهایی شود، هنوز مشخص نشده با اینکه همواره مطرح کرده‌ایم که دوگانگی در مهدهای کودک مناسب نیست. نظر ما نیز این است که صفر تا صد مهدهای کودک از مجوز تا نظارت و بحث‌های آموزشی و پرورشی یا با آموزش و پرورش یا با بهزیستی باشد. اما در این زمینه هنوز تصمیم خاصی گرفته نشده است.
نظر شما