در دوران انقلاب اسلامی نیز حرم مطهر، قطب اصلی مبارزات انقلابی مردم مشهد علیه رژیم پهلوی بود؛ به طوری که تظاهرات مردمی از هر نقطه شهر به حرم مطهر منتهی می‌شد و حوزه‌های علمیه، دانشگاه‌ها و مدارس، این مکان نورانی را به عنوان سنگر مبارزاتی خود برگزیده بودند. یکپارچگی مردم مشهد با محوریت بارگاه مطهر ثامن‌الحجج(ع) و هدایت روحانیت مبارز، این شهر را به یکی از پایگاه‌های مذهبی و انقلابی ایران در دهه‌های ۱۳۴۰ و ۱۳۵۰ مبدل کرد و درگیری‌های شدیدی را با رژیم پهلوی تا پیروزی انقلاب در ۲۲ بهمن سال ۱۳۵۷ رقم زد تا خاطره مبارزات این شهر در تاریخ انقلاب اسلامی ماندگار شود. آنچه در ادامه می‌خوانید مروری بر بخشی از این وقایع است که توسط فاطمه خندان، کارشناس واحد مطالعات انقلاب اسلامی مدیریت امور اسناد و مطبوعات آستان قدس رضوی روایت شده است.

یکشنبه ۱۵ بهمن ۱۳۵۷

علمای متحصن در صحن امام خمینی(ره) پس از ورود امام به وطن، به تحصن خود خاتمه و بیانیه‌ای را منتشر و قرائت کردند. در این بیانیه ضمن تشکر از همه قشرها و گروه‌های مختلفی که به تحصن علما پیوسته بودند و نیز کارکنان اداره آستان قدس رضوی که امکانات صحن مطهر را برای تحصن در اختیار متحصنان قرار داده بودند، بر ادامه راه تا پیروزی نهایی تأکید کردند.

دوشنبه ۱۶ بهمن ۱۳۵۷

به دنبال ورود رهبر انقلاب به وطن تمام شهرها به ویژه مرکز استان خراسان یکپارچه شور و انقلاب شد. ده‌ها هزار نفر مردم مشهد در حالی که تمثال‌هایی از رهبر عظیم‌الشأن خود را حمل می‌کردند در خیابان‌های شهر به راهپیمایی پرداختند. پیشاپیش آن‌ها تابلو بزرگی از کسبه و اصناف بازار رضا به چشم می‌خورد که به عنوان پشتیبانی از نائب الامام خمینی و برنامه‌های انقلابی او در صفوف برادران دیگر مجاهد خود حرکت می‌کردند... تظاهرات با شعارهای خوشامد به رهبر انقلاب اسلامی ادامه یافت و تا ساعتی از ظهر گذشته به طول انجامید... در تمام طول مسیر خیابان‌های شیرازی، شاه‌رضا، خسروی، امام خمینی، بهار و امام رضا(ع) مردم با پاشیدن گلاب به روی تظاهرات‌کنندگان و نثار گل به آن‌ها اعلام همبستگی می‌کردند. این راهپیمایی و نظایر آن همه روزه در دو نوبت صبح و عصر انجام گرفت.

سه‌شنبه ۱۷ بهمن ۱۳۵۷

ساعت ۳۰/۴ بعدازظهر خیابان شیرازی مملو از جمعیت شد. پیشاپیش جمعیت عکس بزرگی از رهبر انقلاب و در سمت دیگر آیاتی از کلام‌الله مجید به چشم می‌خورد که روی یک پارچه بزرگ نقش بسته بود. جمعیت که بیش از ۵ هزار نفر شد پس از گذشتن از چهارراه خسروی مقابل دروازه طلایی، گروه دیگری از جوانان دبیرستانی به آن‌ها ملحق شدند. در خیابان امام خمینی(ره) در حالی که جمعیت موج می‌زد به طور مرتب و منظم پاهای خود را به زمین می‌کوبیدند و شعار می‌دادند: «وای اگر خمینی حکم جهادم دهد/ توپ و مسلسل نتواند که جوابم دهد» یا شعار می‌دادند: «سه بت‌شکن آمده است به دنیا/ ابراهیم، محمد، روح‌الله».

چهارشنبه۱۸ و پنجشنبه۱۹ بهمن ۱۳۵۷

شهر مشهد همه روزه صبح و عصر شاهد تظاهرات و راهپیمایی است.

جمعه ۲۰ بهمن ۱۳۵۷

در مشهد ۵/۱ میلیون نفر از دولت موقت پشتیبانی کردند.

همچنین به دنبال اعلام جامعه روحانیت مجلسی در مسجد گوهرشاد به یاد چهلمین روز شهادت شهدای یکشنبه خونین برگزار شد. حجت‌الاسلام کامیاب به ایراد سخنرانی پرداخت و حضرات آیات عظام شیرازی و قمی هم حضور داشتند.

شنبه ۲۱ بهمن ۱۳۵۷

مراسم تجلیل از شهدای انقلاب با حضور جمع زیادی از مردم در دانشکده پزشکی فردوسی با سخنرانی شهید هاشمی‌نژاد همراه با حمایت از دولت منتخب رهبر فرزانه انقلاب انجام شد. حمایت از دولت موقت در قالب راهپیمایی مردمی، انتشار اعلامیه و ارسال تلگراف توسط علما و دیگر بزرگان مشهد تا ۲۱ بهمن ادامه یافت. با اعلام همبستگی فرمانده ژاندارمری در ۲۱ بهمن و نیز اعلام همبستگی قطعی لشکر ۷۷ خراسان هر لحظه انقلاب به پیروزی نزدیک‌تر می‌شد.

یکشنبه ۲۲ بهمن ۱۳۵۷

اعلان همبستگی رئیس شهربانی‌های خراسان با جنبش ملت ایران در ۲۲بهمن و حضور وی در صبح پس از پیروزی در منزل آیت‌الله شیرازی مهر تأییدی دیگر بر این پیروزی شیرین بود. وی به صورت رسمی در بیت آیت‌الله سیدعبدالله شیرازی حضور یافت و با نهضت اسلامی ایران اعلام همبستگی کرد. ابراز وفاداری ارتش و نیروهای نظامی به منزله آخرین پایگاه رژیم پهلوی، پایه‌های انقلاب را بیش از پیش مستحکم ساخت. حال فردای پس از انقلاب رسیده بود و همه در تکاپوی ساختن ایرانی آمده بودند که برای آزادی‌اش از قید و زنجیرهای استبداد راهی طولانی پر از رنج و خون دل را به قیمت خون شیرزنان و دلاورمردان این مرز و بوم پیموده بودند. پس از پیروزی انقلاب با رهبری و توصیه‌های روحانیت مبارز در مشهد به تأسی از مبارزان انقلابی در کشور، اعتصاب‌کنندگان در ادارات و نهادهای مختلف از جمله رادیو و تلویزیون به سر کار خود بازگشتند.