با این‌حال باید مراقب بود دستگیری مدام از مستمندان و رفع نیاز آنان به دستاویزی برای گریز از کار و اشتغال تبدیل نشود. شاید به همین دلیل است که نهادهای حمایتی همچون کمیته امداد

امام خمینی(ره) کوشیده‌اند بستری مناسب را برای خودکفایی مددجویان زیر پوشش خود فراهم سازند.

آن‌طور که مسئولان این نهاد انقلابی می‌گویند تاکنون ۷۰۰ هزار خانواده مددجوی کمیته امداد در کشور توسط این نهاد خودکفا شده‌اند. با خودکفایی این تعداد خانوار سالانه ۳ هزار میلیارد تومان از منابع آزاد شده است که بر این اساس، کارآفرینی محرومان باری از دوش کشور برمی‌دارد.

مطمئن بودم می‌توانم روی پای خودم بایستم

نازنین حسینی، مددجوی ۳۱ ساله کمیته امداد امام خمینی(ره) است که حالا پنج سال است به تنهایی بار زندگی سخت خود را به همراه دختر خردسالش بر دوش می‌کشد. او می‌گوید: سه سال نخست برای تأمین مخارج زندگی‌ام در یکی از کتابخانه‌های عمومی مشغول به کار شدم اما به دلیل اینکه دستمزد آن کفاف مخارج زندگی‌مان را نمی‌داد، تصمیم گرفتم شغلی را ایجاد کنم. چون سرمایه‌ای نداشتم با راهنمایی یکی از خانم‌های زیر پوشش کمیته امداد با تسهیلات خوداشتغالی این نهاد آشنا شدم.

خانم حسینی که به گفته خودش راضی به دریافت مستمری از کمیته امداد نبوده، ادامه می‌دهد: مطمئن بودم می‌توانم روی پای خودم بایستم، بنابراین با ارائه طرح و درخواست وام اشتغال به کمیته امداد و با استفاده از راهنمایی‌ها و مشاوره‌های شغلی کارشناسان این نهاد توانستم با گرفتن ۵۰ میلیون تومان وام و با کمک پدرم مغازه توزیع مواد پروتئینی راه‌اندازی کنم.

با یک مغازه نقلی و دو دستگاه یخچال بستنی کارم را آغاز کردم و حالا که یک سال از فعالیتم می‌گذرد توانسته‌ام با گسترش کارم برای هشت نفر (تحصیلدار، راننده، انباردار، ویزیتور، مسئول پخش و...) ایجاد شغل کنم.

خانم حسینی حالا به گفته خود ۷۰۰ خریدار کلی دارد، دو سردخانه برای نگهداری مواد پروتئینی راه‌اندازی کرده و آن‌ها را به شهرها و شهرستان‌های اطراف توزیع می‌کند.

او می‌گوید آرزو دارد همه افراد نیازمند بتوانند با ایجاد شغل به خودکفایی برسند و به جای اینکه دست روی دست بگذارند تا به کمک دیگران و یا دریافت مستمری نهادهای حمایتی امور زندگیشان را بگذرانند، با تلاش بیشتر روی پای خود بایستند و حتی برای دیگران ایجاد شغل کنند. 

مددجوی کارآفرین

رقیه دشتی، بانوی دیگری که از سال۹۲ تاکنون زیرپوشش کمیته امداد امام خمینی(ره) قرار گرفته، می‌گوید ۳۹ ساله است و در ۱۹ سالگی ازدواج کرده و سه فرزند دارد. همسر خانم دشتی پس از گذشت ۱۳ سال از زندگی مشترکشان به دلیل تصادف فوت کرده است و او ناگزیر شده از آن پس مخارج زندگی خود و فرزندانش را با حمایت کمیته امداد و کارکردن در کارگاه سبزی خردکنی تأمین کند.

این مددجوی کارآفرین ادامه می‌دهد: پس از پنج سال کارکردن در کارگاه سبزی خردکنی تصمیم گرفتم با تجربیاتی که بدست آوردم به‌ صورت مستقل کارگاهی را راه‌اندازی کنم. این موضوع را با واحد اشتغال کمیته امداد درمیان گذاشتم و آن‌ها هم استقبال کردند. ابتدا مذاکراتی با صاحبکارم انجام دادم و بخشی از لوازم کار را از او گرفتم و بقیه را با ۳۰ میلیون تومان تسهیلات قرض‌الحسنه‌ای که از کمیته امداد گرفتم خریدم.

محل کوچکی را برای شروع کار رهن و اجاره کردم و با رونق گرفتن کسب و کار، آن را گسترش دادم. اینک ضمن خودکفایی و خروج از چرخه حمایتی کمیته امداد، بخشی از بدهی‌های اولیه راه‌اندازی کارگاه را پرداخت کردم و توانسته ام برای ۱۵ خانم که بیشتر آن‌ها بانوان سرپرست خانوار و زیر پوشش کمیته امداد هستند، ایجاد شغل کرده و آن‌ها را بیمه کنم.

ارائه تسهیلات به شرط نظارت بر کار

سید مرتضی دهقانی، معاون اشتغال و خودکفایی کمیته امداد امام خمینی استان قزوین هم به اقداماتی که از سوی این کمیته در خصوص ایجاد فرصت‌های شغلی برای مددجویان و خودکفایی خانواده‌های زیر پوشش انجام شده اشاره می‌کند و می‌گوید: کوشیده‌ایم با ارائه تسهیلات قرض‌الحسنه در راستای ایجاد اشتغال برای جوانان و رفع معضل بیکاری و مشکلات مددجویان و نیازمندان گام برداریم. وی ادامه می‌دهد: خانواده‌های زیر پوشش کمیته امداد به دو گروه تقسیم می‌شوند، گروه نخست افرادی هستند که توانایی انجام کار را دارند اما به دلیل نداشتن سرمایه اولیه قادر به انجام کار نیستند و گروه دوم افراد کهنسال یا بیماری هستند که قادر به انجام کار نیستند.

دهقانی یادآور می‌شود: کمیته امداد برای گروه نخست که توانایی انجام کار را دارند دو برنامه در نظر گرفته که شامل فعالیت‌های اقتصادی و پرداخت تسهیلات اشتغال می‌شود. این تسهیلات به افرادی تعلق می‌گیرد که قادر به انجام فعالیت‌هایی نظیر دامداری، کشاورزی، کارهای خدماتی و صنعتی هستند اما سرمایه اولیه را ندارند تا بتوانند کارشان را رونق دهند. بنابراین کمیته امداد این افراد را شناسایی کرده، به آن‌ها مشاوره شغلی و تسهیلات اشتغال می‌دهد، بازار کار را برای آن‌ها مهیا و ضمن آن بر عملکردشان هم نظارت می‌کند تا طرح مورد نظر دچار انحراف نشود.

گروه دوم افرادی هستند که توانایی خوداشتغالی را ندارند، اما می‌توانند در شرکت‌ها کار کنند و از حقوق و دستمزد قانونی برخوردار شوند.

برای این عده نیز با همکاری شرکت‌ها و با ارائه تسهیلات بانکی فرصت شغلی فراهم می‌شود.

حرف آخر...

با تمام تأکیدی که بر دست‌گیری مدام از مستمندان و رفع نیاز آن‌ها داریم، فراموش نکنیم اگر تنها به همان مثل معروفی که می‌گوید «به جای ماهی دادن مدام به یک نفر اگر به وی ماهیگیری یاد دهید، او را برای تمام عمر سیر کرده‌اید» عمل کنیم راه پر فراز و نشیب رفع فقر در جامعه را هموارتر از گذشته کرده‌ایم.