قدس آنلاین-گروه استان ها: قلعه باستانی فلک الافلاک یک بنای عظیم آجری ساخته دوره ساسانی از شاخص‌ترین آثار تاریخی ایران و جهان بوده که بر روی تپه‌ای باستانی در مرکز شهر خرم‌آباد استوارشده است.
زیبایی و معماری شگفت‌انگیز این قلعه موجب شده که از سوی بسیاری از کارشناسان به‌عنوان یکی از شاهکارهای مهندسی و معماری دنیا لقب گیرد.
این قلعه به لحاظ موقعیت استراتژیک خود در قرن چهارم هجری قمری به‌عنوان مقر حکومت آل حسنویه و گنجور در زمان آل‌بویه درآمد و از قرن ششم هجری پس از ساخته‌شدن شهر جدید خرم‌آباد ، به نام خرم‌آباد معروف شد و احتمال می‌رود نام فلک الافلاک در دوره قاجار به آن اطلاق شده است.
مکاتبات آزادسازی قلعه فلک الافلاک مربوط به اوایل دهه ۷۰ است که علاوه بر دستور مقام معظم رهبری مصوبه مجلس شورای اسلامی را نیز دارد و در سفر تمامی هیئت دولت‌ها به استان نیز آزادسازی قلعه تصویب و مقررشده اعتبارات ساماندهی این بنای تاریخی به‌صورت ملی پرداخت شود.
اگرچه در طی سال‌های گذشته تملک ساختمان‌های اطراف و حاشیه قلعه موردتوجه قرارگرفته و خریداری ساختمان‌های سپاه و ارتش از سوی سازمان میراث فرهنگی در سالیان گذشته در دستور کار قرار داشته است اما به دلیل کمبود اعتبار تاکنون به‌طور کامل محقق نشده است.
سال‌های گذشته این امر دچار یک حاشیه شد و انتشار خبری مبنی برساخت هتل توسط یک سرمایه‌گذار عرب تبار در بخش شمالی قلعه، نگرانی‌های بسیاری بین مردم ایجاد کرد اما استاندار وقت اعلام کرد این سرمایه‌گذار سربازخانه مربوط به دوران پهلوی اول را به هتل تبدیل می‌کند و قصد ایجاد ساختمان چندطبقه را در حریم قلعه ندارد.
سال ۱۳۹۷ سید موسی خادمی استاندار لرستان از تأمین منابع لازم برای آزادسازی قلعه فلک الافلاک خبر داد و لذا مقرر شد تا مهرماه سال ۹۸ به‌طور کامل این قلعه آزادسازی شود اما بنا بر دلایل مختلف ازجمله مشکلات مالی تاکنون پرداخت تمامی مطالبات سپاه حضرت ابوالفضل (ع) استان محقق نشده است.
ازجمله موارد مؤثر برای ثبت آثاری نظیر قلعه فلک الافلاک خرم‌آباد در میراث جهانی، آزادسازی کامل حریم آن و پرهیز از ساخت‌وسازهای جدید در اطراف این بنا است چون باعث خارج شدن همیشگی این اثر از آثار پیشنهادشده کشورمان به یونسکو می‌شود.
البته پیش‌ازاین بارها مسئولان و متولیان امر این نوید را دادند که مسیر را برای رسیدن به ثبت جهانی هموار خواهند کرد اما هنوز مهم‌ترین مانعی که بر سر راه این قلعه برای جای گرفتن در فهرست جهانی است همان نبود مدیریت یکپارچه حریم این اثر باستانی است.
سه مصوبه سفر دولت
با توجه به این تفاسیر، فلک الافلاک قابلیت ثبت در فهرست میراث جهانی را دارد اما متأسفانه تاکنون از این فرصت طلایی محروم مانده و همچنان نامش در فهرست آثار جهانی نوشته‌نشده است.
طرحی که مصوبه‌های مختلفی ازجمله دستور رهبر معظم انقلاب در تاریخ ۱۳۷۰/۱۰/۱، صورت‌جلسه کمیته مشورتی ملی در ۱۳۸۰/۲/۲۲، مصوبه شورای ملی انقلاب فرهنگی در ۱۳۸۱/۷/۲، ابلاغ قانون مجلس شورای اسلامی در ۱۳۸۲/۱۰/۸ و سه مصوبه سفر هیئت دولت را دارد.
در همین راستا طی سال‌های گذشته تملک ساختمان‌های اطراف و حاشیه قلعه موردتوجه ویژه قرار گرفت و خریداری ساختمان‌های سپاه و ارتش از سوی میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی سالیان گذشته در دستور کار قرار داشت که به دلیل کمبود اعتبار تاکنون به‌طور کامل محقق نشده است.
ازجمله موارد مؤثر برای ثبت آثاری نظیر قلعه فلک الافلاک خرم‌آباد در میراث جهانی، آزادسازی کامل حریم آن و پرهیز از ساخت‌وسازهای جدید در اطراف این بنا می‌باشد که باعث خارج شدن همیشگی این اثر از آثار پیشنهادشده کشورمان به یونسکو خواهد شد.
آزادسازی حریم پل صفوی
استاندار لرستان در خصوص آخرین وضعیت و اقدامات انجام پذیرفته برای آزادسازی این قلعه اظهار می‌کند: ساخت پادگان جدید سپاه حضرت ابوالفضل (ع) لرستان بیش از ۴۰ درصد پیشرفت فیزیکی دارد و امید می‌رود طی یک تا ۲ سال آینده به اتمام برسد.
خادمی بابیان اینکه هم‌زمان با انجام اقدامات حقوقی و حل مسائل مربوط به آزادسازی حریم، منابع مالی خوبی برای تملک مغازه‌های اطراف این بنای تاریخی تأمین و اقدامات بازسازی مطلوبی نیز درون قلعه انجام‌شده است افزود: اعتبار لازم برای آزادسازی اطراف پل تاریخی صفوی خرم‌آباد تأمین و مغازه‌های این حریم با بیش از ۲۰ میلیارد تومان خریداری‌شده چراکه آزادسازی حریم پل صفوی بخشی از طرح آزادسازی حریم قلعه فلک الافلاک در راستای ثبت جهانی است.
وی با اشاره به این موضوع که فضای آزادشده، پس از تخریب و بازسازی اصولی به محوطه پشت پارک قلعه اضافه می‌شود و محیط گردشگری دل‌نشینی ایجاد خواهد شد.
استاندار لرستان گفت: تعداد کمی از مغازه‌های اطراف پل صفوی به دلیل اختلاف و مالکان و انحصار ورثه تاکنون خریداری‌نشده است که امیدواریم این مشکل به‌زودی حل شود.
خادمی با اشاره به اینکه اجرای این طرح در چند حوزه انجام‌شده است اضافه کرد: محوطه‌سازی این بنای تاریخی در حال انجام است و ساماندهی فضای اطراف قلعه فلک الافلاک نیز با تکمیل احداث پادگان جدید سپاه و انتقال پادگان فعلی از اطراف این بنای تاریخی انجام خواهد شد.
استاندار لرستان با اشاره به سفر بهمن‌ماه نوبخت رئیس سازمان برنامه‌وبودجه به لرستان گفت: در این سفر علاوه بر بازدید از ساختمان در حال احداث سپاه، ۳۰ میلیارد تومان برای قلعه فلک الافلاک نیز تصویب‌شده است.
قلعه تاریخی و باصلابت فلک الافلاک که همچون نگینی بر تارک گردشگری لرستان می‌درخشد برای ثبت جهانی نیازمند آزادسازی محوطه است، اقدامی که از مدت‌ها پیش آغازشده اما به دلیل گیرودارهایی که در مراودات مالی آن رخ‌داده همچنان از جهانی‌شدن بازمانده است.
وی هم‌چنین بابیان اینکه خوشبختانه سند مالکیت قلعه فلک‌الأفلاک خرم‌آباد به نام میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری صادرشده است افزود: این موضوع گام مهمی در راستای آزادسازی حریم و ثبت جهانی این اثر تاریخی است.
نظر شما