این نمایشگاه با حمایت اداره کل امور اتباع و مهاجرین خارجی استانداری تهران و همکاری خانه هنرمندان ایران در دو گالری استاد ممیز و زمستان با ۶۸ اثر از ۱۶ هنرمند در رشته‌های مختلف نقاشی، مجسمه، عکس، مینیاتور، نگارگری و... در حال برگزاری است.
«بهرامشاه محمودی» هنرمند جوان افغانستانی مقیم ایران است که با سه اثر در این نمایشگاه حاضر است و همزمان در مؤسسه فرهنگی صبا نیز نمایشگاهی از آثارش برپاست. با او درباره انگیزه حضورش در این نمایشگاه گروهی به گفت‌وگو پرداختیم که در ادامه می‌خوانید.
آقای محمودی چه شد که نمایشگاه «هم‌خانه» با حضور جمعی از هنرمندان افغانستانی در تهران برپا شد؟
تمام فعالیت‌هایی که ما انجام می‌دهیم باید زیر نظر اداره اتباع و مهاجرین خارجی باشد و تأییدیه آن را بگیرد. اداره اتباع هم به ما پیشنهاد داد که فعالیتمان را با آن‌ها ادامه دهیم و نمایشگاهی در پاکدشت ورامین برگزار کرد. این نمایشگاه در یک روز حدود ۵۰۰ بازدیدکننده داشت، این استقبال پرشور دوستان را به این فکر انداخت که نمایشگاهی در تهران برگزار کنند. به همین خاطر ما را به اداره اتباع استانداری تهران دعوت کردند و گفتند به دلیل استقبال از نمایشگاه پاکدشت تصمیم گرفته‌اند نمایشگاهی در تهران برگزار کنند تا فرصتی باشد که هنرمندان و آثارشان بهتر دیده و شناخته شوند و به همین منظور خانه هنرمندان را انتخاب کردند. البته قرار بود این نمایشگاه ۱۶ اسفند سال گذشته برگزار شود که به دلیل تشدید کرونا به تعویق افتاد و با قرمز شدن شهر تهران افتتاحیه هم کنسل شد تا تابستان امسال که دوباره شرایط مساعد نبود و برگزاری آن به فصل پاییز رسید.
شما و دیگر دوستانی که در این نمایشگاه حاضرند آیا تجربه زندگی در افغانستان را هم دارید؟
من چهار ساله بودم که همراه خانواده‌ام از افغانستان به ایران مهاجرت کردم و هنرمندان دیگر نیز ساکن تهران هستند. البته استاد صادقی به دلیل کمک به مهاجران افغانستانی در نمایشگاه حاضر نیستند.
این روزها وقتی نمایشگاهی از هنرمندان افغانستانی برپا می‌شود این تصور را به وجود می‌آورد که معطوف به شرایط این کشور است. این مسئله در مورد نمایشگاه «هم‌خانه» چگونه است؟
همان طور که گفتم برپایی نمایشگاه ما یک سال به تعویق افتاد و همان زمان موضوع آزاد برای آن تعیین شده بود و هنرمندان در ارائه اثرشان بنا به سبک و تکنیکی که استفاده می‌کردند آزاد بودند. البته در بخش عکاسی، سوژه‌ها از کابل و هرات افغانستان است اما بخش‌های مجسمه، مینیاتور، خوشنویسی و نقاشی اکثراً با موضوعات آزاد بوده است.
من با سه اثر در نمایشگاه حضور دارم که در سبک آبستره، انتزاعی و با تکنیک رنگ روغن روی بوم است که در نوع خود شیوه جدیدی محسوب می‌شود و بیانگر دنیای دیگری است که به چشم ما دیده نمی‌شود و ریشه در اصلی دارد که تمام موجودات و هستی از آن به وجود آمدند.
در حال حاضر در سراسر جهان نگاه‌ها به افغانستان است؛ به عنوان یک هنرمند افغانستانی فکر می‌کنید هنر چگونه می‌تواند بازتابی از شرایط موجود و رنج مردم باشد؟
به نظرم این اتفاق تا حدودی افتاده است. من این را در نگاه بازدیدکنندگان ایرانی از نمایشگاه دیدم. بیشتر مردمی که به نمایشگاه می‌آمدند نخستین چیزی که می‌گفتند این بود که گمان نمی‌کردیم در ایران چنین نمایشگاهی برپا شود و نمی‌دانستیم هنرمندان افغانستانی در همه بخش‌ها آثار هنری دارند. خوشبختانه بازدید از نمایشگاه بسیار زیاد و پرشور است و هر کسی که متوجه می‌شود نمایشگاهی با نام هنرمندان افغانستانی در حال برگزاری است با شوق و ذوق می‌آید که از نزدیک با نگاه هنرمندان افغانستانی آشنا شود.
طبیعتاً هنر تأثیر بسیاری در بیان فرهنگ و احساسات مردم افغانستان دارد و وقتی نمایشگاهی برگزار می‌شود هنرمندان و مردم ایران انرژی مثبتی از مردم افغانستان می‌گیرند و از آن نگاه و دیدگاه رایجی که معمولاً مردم افغانستان را در کار، جنگ، فقر و... دیده‌اند فاصله می‌گیرند و متوجه این موضوع می‌شوند که اگر موقعیت فراهم باشد هنرمندان افغانستان هم به بهترین شکل می‌توانند در همه بخش‌ها خودشان را نشان دهند.
به نظر شما فرهنگ و هنر ایران چقدر به کشور همسایه خود بها می‌دهد؟
خوشبختانه روند برپایی نمایشگاه‌ها بسیار بهتر شده که شاید یکی از دلایل آن جنگ و مشکلاتی است که این روزها افغانستان با آن مواجه است و موجب شده بیشتر در تیررس نگاه همگان قرار گیرد یا حتی می‌تواند به این دلیل باشد که ما نیز روز به روز بالاتر می‌رویم و پیشرفت می‌کنیم. من از سال ۹۳ شروع به فعالیت کردم و وقتی به سیر کاری خودم نگاه می‌کنم این پیشرفت را می‌بینم و ۱۷ نمایشگاه گروهی با هنرمندان ایرانی داشتم و «هم‌خانه» نخستین نمایشگاهی است که با هنرمندان خودمان در خانه هنرمندان برپا کردیم و البته یک نمایشگاه دیگر هم در گالری صبا داریم. تا به حال همین دو نمایشگاه بوده که برای هنرمندان افغانستانی برپا شده و قرار است نمایشگاهی که این روزها در خانه هنرمندان برپاست را در نقاط دیگری هم برگزار کنیم.
نقاشی از چه زمانی برای خودتان جدی شد و آن را شروع کردید؟
زمانی که وارد ایران شدم و به سن مدرسه رسیدم به دلیل اینکه مدارک لازم را نداشتم ناچار به حضور در مدارس افغانستانی شدم. اما خاطرم هست در یک دوره‌ای دولت ایران این مدارس را بست. تا پیش از بسته شدن مدارس من ناچار بودم در یک روز سه امتحان بدهم و با تمام سختی‌ها با معدل ۱۸ قبول شدم. با بسته شدن مدارس خودمان هدفم این بود برای ادامه تحصیل به مدارس ایرانی بروم که به دلیل نداشتن مدارک نتوانستم در این مدارس حاضر شوم و درسم را ادامه بدهم و مجبور شدم وارد دنیای کار شوم، اما به دلیل علاقه شدیدی که به نقاشی داشتم به کلاس‌های نقاشی رفتم و خوشبختانه علاقه‌ام که نقاشی روی بوم است را دنبال می‌کنم.
سبک من آبستره و انتزاعی است و خوشبختانه تاکنون در هشت نمایشگاه خارجی در آمریکا، دبی، قطر، ترکیه و عمان به صورت مجازی و حضوری شرکت کرده‌ام.
آیا قصد دارید در آثارتان رنج مردم افغانستان را منعکس کنید؟
بله حتماً. به نظرم بیشترین ظلم در افغانستان به زن‌ها می‌شود و در نظر دارم مجموعه‌ای از ظلم به زنان در ازدواج اجباری، ترک تحصیل و... را خلق کنم و قطعاً این نخستین کاری است که پس از نمایشگاه انفرادی‌ام انجام خواهم داد. امیدوارم فرهنگ و هنر ایران از هنرمندان افغانستانی حمایت بیشتری کند و فرصتی در اختیارشان قرار دهد که خودشان را بهتر نشان دهند.
نظر شما