لایحه بودجه سال ۱۴۰۱ از نظر منابع و مصارف ۳هزار و ۶۳۱ هزار میلیارد تومان بوده که سهم منابع عمومی یک هزار و ۳۷۲ هزار میلیارد تومان، درآمد اختصاصی دستگاه‌ها ۱۳۳ هزار میلیارد تومان و بودجه شرکت‌های دولتی ۲هزار و ۲۳۱ هزار میلیارد تومان پیش‌بینی شده است.

در این سند مالی سهم طرح‌های عمرانی ۱۶۰ هزار میلیارد تومان و اعتبارات هزینه‌ای بودجه حدود ۹۹۰ هزار میلیارد تومان برآورد شده است. صادرات روزانه ۲/۱ میلیون بشکه نفت، رشد ۷۳ درصدی درآمدهای مالیاتی، کاهش درآمد فروش اموال و رشد ۴درصدی سقف کل بودجه نیز از جمله ارقامی هستند که تصویر روشن‌تری از وضعیت کشور در سال آینده پیش روی فعالان اقتصادی قرار می‌دهد. سه رویداد مهم در بودجه ۱۴۰۱ حذف دلار ۴هزار و ۲۰۰تومانی، تثبیت دلار بودجه روی ۲۳ هزار تومان و انتشار ۸۸ هزار میلیارد تومان اوراق است. در ادامه برخی از اعداد مهم بودجه را مرور می‌کنیم.

میزان بودجه عمومی و اختصاصی دولت

دولت برای بودجه عمومی کشور شامل منابع (درآمدهای نفتی، مالیات و...) و مصارف (هزینه‌های جاری، بودجه عمرانی و...) حدود یک هزار و ۳۷۲هزار میلیارد تومان برآورد کرده است. این رقم در مقایسه با قانون بودجه ۱۴۰۰ حدود ۱۰۰هزار میلیارد تومان بیشتر است. منابع عمومی بودجه به ‌اضافه منابع اختصاصی دولت هزار و ۵۰۰ هزار میلیارد تومان است که نسبت به بودجه هزار و ۳۷۳هزار میلیاردی سال ۱۴۰۰ حدود۲/۹درصد رشد نشان می‌دهد.

رشد ۷۳ درصدی درآمدهای پایدار دولت

یکی از موضوعات مهم در این بودجه عمومی برآورد دولت از میزان درآمدهای مالیاتی است. درآمدهای مالیاتی و گمرکی در بودجه امسال ۳۲۵ هزار میلیارد تومان است که در بودجه ۱۴۰۱ با حدود ۷۳ درصد رشد به حدود ۵۶۲ هزار میلیارد تومان افزایش ‌یافته است. این میزان درآمد بیانگر رشد قابل ‌توجه نسبت به قانون بودجه امسال است.

میزان فروش نفت در بودجه ۱۴۰۱

در سال گذشته در لایحه دولت تخمین زده بود، روزی ۲میلیون بشکه نفت بفروشد، اما در بودجه سال ۱۴۰۱ میزان فروش نفت ۱/۲میلیون بشکه در روز پیش‌بینی‌ شده و قیمت نفت حدود ۶۰ دلار در نظر گرفته ‌شده است.

رقم اوراق منتشره دولت و بازپس‌دهی اوراق

کل اوراق منتشره دولت و شرکت‌های دولتی حدود ۱۰۹ هزار میلیارد تومان خواهد بود که ۱۰ هزار میلیارد تومان آن صرف بازپس‌دهی اصل و سود اوراق سررسید شده و قبلی است و ۸هزار میلیارد تومان اوراق شهرداری‌ها هم به این مبلغ اضافه می‌شود.

کسری بودجه

و اما کسری تراز عملیاتی در لایحه بودجه سال ۱۴۰۰ به دلیل افزایش سرسام‌آور هزینه‌های دولت و افزایش محدود درآمدهای پایدار به ۴۶۴هزار میلیارد تومان افزایش یافت؛ اما در پیش‌نویس لایحه بودجه سال ۱۴۰۱، به دلیل رشد ۷۱ درصدی درآمدهای گمرکی و مالیاتی، کسری تراز عملیاتی به ۲۷۱ هزار میلیارد تومان رسیده است.

حذف ارز ۴هزار و ۲۰۰ تومانی از صفحات بودجه

دولت ارز ۴هزار و ۲۰۰ تومانی برای کالاهای اساسی را در لایحه بودجه سال آینده حذف کرد و بیش از ۱۰۰ هزار میلیارد تومان را برای جبران هزینه‌ اصلاح نرخ کالاهای اساسی، دارو، خرید تضمینی گندم و یارانه نان اختصاص می‌دهد. مشخص نیست دولت این ۱۰۰هزار میلیارد تومان را به صورت نقدی به مردم پرداخت خواهد کرد یا از روش‌های دیگری برای جبران هزینه‌ها استفاده می‌کند.

هدایت یارانه‌ها به سمت اقشار کمتر برخوردار

در این سند در راستای هدایت یارانه‌ها به سمت دهک‌های کم‌برخوردار، افزایش اعتبارات برنامه مقابله با فقر مطلق برای افراد زیر پوشش کمیته امداد و بهزیستی معادل دو برابر حقوق کارمندان برنامه یارانه نقدی و غیرنقدی و معیشت معادل

 ۷۳.۸ هزار میلیارد تومان در نظر گرفته ‌شده است. یارانه حوزه سلامت نیز به میزان ۳۲ میلیارد تومان در نظر گرفته ‌شده است. یارانه نان، گندم، دارو و تجهیزات مصرفی پزشکی و نهاده‌های کشاورزی به میزان ۱۴۰ هزار میلیارد تومان منظور شده است.

۲۴هزار میلیارد تومان منابع حمایت از تولید در بخش انرژی و برای حمایت از اشتغال معادل ۴۶ هزار میلیارد تومان در نظر گرفته‌ شده است. پیش‌بینی منابع در قالب صندوق پیشرفت و عدالت ایران (ملی و استانی) به میزان ۴۶ هزار میلیارد تومان و با احتساب منابع حمایت از انرژی در وزارت نفت معادل ۷۰ هزار میلیارد تومان است.

رشد ۲۸ درصدی حقوق و معافیت مالیاتی حداقلی‌بگیران

افزایش حقوق‌ها در سال ۱۴۰۱ در یک بازه ۶ تا ۲۸ درصدی رخ خواهد داد که متوسط آن را ۱۰ درصد اعلام کرده‌اند. بر این اساس حقوق پیشنهادی حداقلی‌بگیران برای سال۱۴۰۱ از ۳/۵میلیون به ۴/۵میلیون تومان رسیده، اما حقوق‌های بالاتر افزایش کمتری خواهند داشت. همچنین دولت ۲۵ هزار میلیارد تومان برای اجرای رتبه‌بندی معلمان اختصاص داده است. بر اساس لایحه بودجه ۱۴۰۱ افرادی که در این سال ۵ میلیون یا کمتر از ۵ میلیون تومان در ماه حقوق می‌گیرند از مالیات معاف شدند.

سن بازنشستگی دو سال افزایش می‌یابد

بر اساس لایحه بودجه ۱۴۰۱ سن بازنشستگی دو سال افزایش می‌یابد. سنوات خدمت مورد قبول برای بازنشستگی تمامی مستخدمین مرد و زن دارای حداقل مدرک کارشناسی معتبر در تمامی صندوق‌های بازنشستگی اعم از کشوری، لشکری، سازمان تأمین اجتماعی، دو سال افزایش می‌یابد.