حمید سبزواری بامداد ۲۲ خرداد ۱۳۹۵ در سن ۹۱سالگی به دلیل کهولت سن و وخامت بیماری درگذشت. 
به بهانه سالگرد درگذشت این شاعر انقلابی با «عبدالرحیم سعیدی راد» که خود از شاعران برجسته و شاخص انقلاب است درباره ویژگی‌های شعری و شخصیتی مرحوم سبزواری و تأثیراتی که در ادبیات معاصر داشته است، به گفت‌وگو پرداختیم.
 سعیدی ‌راد در این گفت‌وگو به اهمیت و ظرفیت فضای مجازی در بهره‌برداری از سرود و شعرهای انقلابی اشاره می‌کند و از ضرورت بازسازی این فضا برای نسل جدیدی می‌گوید که شاید با آرمان‌های انقلاب مأنوس نباشند و سرود می‌تواند دریچه تازه‌ای به همبستگی و حضور مردمی در همه عرصه‌ها باشد.  

 آقای سعیدی ‌راد چه ویژگی‌ در شخصیت مرحوم سبزواری وجود داشت که اشعارشان را از سایر شاعران متمایز می‌کرد؟ 
ایشان از شاعران نسل اول انقلاب بود و حتی سال‌های پیش از انقلاب جایگاه ویژه‌ای در شعر معاصر کشور داشت؛ مرحوم سبزواری از جمله افرادی است که در ادبیات ما جایگاه محکمی دارد که قابل حذف شدن نیست. مرحوم سبزواری زبان خودش را داشت و به موضوعات روز خیلی توجه می‌کرد و همیشه شاعر روزگار خودش بود، او از روزهای آغازین انقلاب جزو مبارزان بود و اشعار مهمی همچون «خمینی ای امام» و... را خلق کرد؛ سرودهایی که روی زبان عامه مردم جاری می‌شده و این نشان از جایگاه ویژه‌اش در ادبیات و میان مردم دارد. در سفری که همراه ایشان بودم از خاطراتش و شعرهایی می‌گفت که پیش از انقلاب در محافل شعری گسترش پیدا می‌کرد. او همیشه در خط اول مبارزه و دین‌مداری بوده و هیچ ‌گاه هم در جبهه مخالف قرار نگرفت؛ مرحوم سبزواری تا آخرین روزهای حیاتش در خط انقلاب بود و شعرهایش هم در همین راستا سروده شد. 

 به نظرتان شاخصه اصلی اشعار مرحوم سبزواری چه بود؟
به نظرم سرودهایش شاخص‌ترین بخش اشعار اوست. سرود از مقولاتی است که رهبر معظم انقلاب نیز در یکی از دیدارهایشان با شاعران به آن توجه ویژه داشتند و فرمودند: جایگاه سرود باید محکم‌تر از این‌ها باشد و بیشتر از چیزی که امروز می‌بینیم در میان مردم جا بیفتد. در حالی که متأسفانه جایش در ادبیات ما بسیار کمرنگ شده است.

 در چهار دهه اخیر سهم شعر و ادبیات در پیکره انقلاب و حفظ آرمان‌ها و ارزش‌ها چقدر بوده و در این سال‌ها چه مسیری را طی کرده است؟
از همان روز نخست انقلاب شعر حضور جدی داشته و از شعارهای مردم که به نوعی شعر بودند می‌توان یاد کرد. شعر می‌تواند برای جاودانه شدن یک مضمون ارزشمند ایفای نقش کند. من معتقدم شاعران نسل اول انقلاب خیلی وفادارتر به انقلاب و نظام بودند و اشعارشان همچنان در ادبیات ما می‌درخشد. نسل‌های بعدی هم به شکل دیگری آن را حفظ کردند اما هر چه می‌گذرد نسل‌های سوم و چهارم کمتر از نسل‌های پیش از خودشان این وفاداری را به ادبیات معاصر نشان داده‌اند. شاید هم به این دلیل است که امروز تعداد شاعران ما خیلی زیاد شده؛ در حالی که نسل اول انقلاب تعدادشان بسیار کم بود و حتی به ۲۰ نفر هم نمی‌رسید. اما رفته رفته زمینه‌هایی توسط کنگره‌های شعر فراهم شد، شاعران توانستند اشعارشان را در مطبوعات منتشر و حتی به راحتی کتاب چاپ کنند و در واقع تعداد زیاد نسل جدید شاعران موجب شده این سردرگمی به وجود بیاید که این‌ها در چه مسیری حرکت می‌کنند.

 شعر انقلاب برای ارتباط با نسل جدید و آن‌هایی که سال‌های پیروزی و دوران دفاع مقدس را تجربه نکردند، چه باید بکند؟
تجربه نشان داده عامه مردم وفادار به انقلاب و دین‌مدار هستند، اما به نظر می‌آید تریبونی که در فضای مجازی وجود دارد بیشتر در اختیار کسانی است که شاید روحشان خیلی با این مفاهیم عجین نشده باشد، ضمن اینکه این‌ها از ابزار جدید بهتر استفاده می‌کنند و در انتشار حرف ناحق خود تواناترند؛ البته به تازگی صداوسیما نشان داده می‌تواند نقش مفیدی در اختصاص جایگاهی ویژه به شعر داشته باشد. این روزها آقای قزوه که از شاعران نسل دوم انقلاب است در مرکز سرود و موسیقی صداوسیما حضور دارد و تلاش خود را کرده تا شعر و سرود سهم بیشتری در صداوسیما داشته باشد، از سویی دیگر شعر ارزشی را در شبکه‌های مختلف جا می‌اندازد و در اخبار هم به آن می‌پردازد، زیرا در این شرایط است که می‌توان بیشتر در میان مردم رخنه کرد.
ما شعر خوب زیاد داریم اما به نظرم در این سال‌ها شعر واقعی ما مظلوم واقع شده، در همه گونه‌های شعری، شاعران خیلی خوبی داریم که اشعارشان می‌تواند در جامعه منتشر شود و صداوسیما هم می‌تواند این نقش را به خوبی ایفا کند. گرچه شاعران نسل اولی که در قید حیات هستند مانند آقایان معلم، گرمارودی و... اصلاً در فضای مجازی حضور ندارند، در حالی که اگر تریبون در اختیارشان باشد و بتوانند از آن استفاده کنند قطعاً شعر ما بهتر و درست‌تر معرفی می‌شود و شعر می‌تواند به مدد رسانه‌های جمعی جایگاه بهتری داشته باشد.

مرحوم سبزواری پدر شعر انقلاب بودند، چطور می‌توان فقدانشان را در عرصه شعر و ادبیات انقلاب جبران کرد؟
به نظرم هیچ کس نمی‌تواند جای فرد دیگری را پر کند اما می‌توان در آن مسیر حرکت کرد. مسیر آقای سبزواری به‌روز بودن است؛ هر اتفاقی که رخ می‌داد چند ساعت بعد، از ایشان شعری منتشر می‌شد. در حال حاضر هم شاعری مانند افشین علا در همه اتفاقات کشور خودش را نشان می‌دهد، چنان‌ که شاعران دیگری همچون قاسم صرافان، میلاد عرفان‌پور و محمدعلی مؤدب مسیر مرحوم سبزواری را طی می‌کنند و شاعر زمانه خودشان هستند.

خبرنگار: صبا کریمی