شرح داستان ۳۰ خرداد را شاید بتوان این‌گونه خلاصه کرد که با رأی مجلس اول به بی‌کفایتی سیاسی بنی‌صدر، سازمان منافقین به ‌همراه دیگر گروه‌های مخالف جمهوری اسلامی که تا پیش از این ادبیاتی دیپلماتیک داشتند، با تجمع در شهرهای مختلف قصد ایجاد تشنج شدید در سراسر کشور را داشتند و این اتفاق در همزمانی نسبی با میتینگ جبهه ملی (۲۵ خرداد) در اعتراض به لایحه قصاص در میدان فردوسی رخ داد. در نتیجه این تحولات یک هفته‌ای ۱۶ نفر در تهران کشته و ۱۵۰ نفر زخمی شدند. جنگ شهری در شهرهای مختلف کشور از جمله اصفهان، تبریز، اراک، اهواز، بندرعباس و تعدادی دیگر از شهرها نیز به وقوع پیوست.
 مرحوم هاشمی‌ رفسنجانی با تشریح اتفاقات این روز می‌نویسد: «گروهک‌های مجاهدین خلق و پیکار و رنجبران و اقلیت فدایی و ... تدارک وسیعی برای ایجاد آشوب و جلوگیری از کار مجلس دیده بودند و به نحوی اعلان مبارزه مسلحانه کرده‌اند. از ساعت چهار بعدازظهر به خیابان‌ها ریختند و تخریب، قتل، غارت و آشوب را در تهران و بسیاری از شهرستان‌ها آغاز کردند. کم‌کم نیروهای سپاه و کمیته‌ها و حزب‌اللهی‌ها به مقابله برخاستند. من در مجلس بودم. صدای تیراندازی از چندین نقطه شهر به گوش می‌رسید. خبر از جراحت و شهادت عده‌ای نیز می‌رسید. وی ادامه می‌دهد: جمعی از نمایندگان در دفتر من جمع شده بودند. نزدیک غروب، آقای زواره‌ای مسئول ستاد امنیت آمد و نوار ضبط‌ شده از ارتباطات تلفنی مرکز فرماندهی مجاهدین خلق با رابط‌های آشوب خیابانی را آورد که برنامه وسیع تخریب و آشوب آن‌ها را مشخص می‌کرد. اوایل شب، آشوبگران شکست خوردند و متفرق شدند، بدون اینکه کار مهمی از پیش ببرند؛ به جز تخریب چند ماشین و مرگ و جرح چند نفر از طرفین. شب را در مجلس ماندم».
حسن روحانی اما خاطراتش از این روز را این‌گونه روایت می‌کند: «صبح روز شنبه ۳۰ خرداد در کازیو همه نمایندگان، یک پاکت قرار گرفته بود. درون پاکت، نامه‌ای از منافقین بود که رسماً نمایندگان مردم را تهدید به ترور کرده بودند که اگر رأی به عدم کفایت بنی‌صدر بدهید، تبعات خطرناک آن را هم باید بر عهده گیرید. پیدا بود طراحی گسترده‌ای از سوی غرب و توسط این گروهک انجام شده بود...».
در آن روز کیهان به‌عنوان اصلی ترین تریبون مبارزه با تروریست‌ها با تیترهایی درشت نوشته بود: «هجوم مسلحانه مجاهدین خلق به مردم، با خشم انقلابی توده‌های مسلمان مواجه شد/ رجویسم به جای بنی‌صدر به صحنه می‌آید/ رئیس مجلس: آشوب مجاهدین و فدائیان اقلیت بهترین گواه عدم کفایت رئیس‌جمهور است».
روزنامه اطلاعات هم با ضد ملی خطاب کردن جریان منافقین نوشته بود: «آشوب‌های مسلحانه جبهه متحد ضد انقلاب، سلطنت‌طلبان و پیکاری‌ها چندین کشته و مجروح به جا گذاشت/ اخطار شدید سپاه به آشوبگران و محاربین با خدا/ در حمله مسلحانه مجاهدین ۱۴ پاسدار شهید شدند/ بنی‌صدر از فرماندهی کل قوا عزل شد/ ۲۳ ضد انقلاب تیرباران شدند».
در این میان اما اطلاعیه دفتر امام خمینی (ره) تعیین کننده و مهم بود. در متن این اطلاعیه خطاب به مردم نوشته شده بود: «بار دیگر جنایتکاران خودفروخته منافق در تهران و بعضی از شهرستان‌ها جنایت آفریدند. جنایتی که کمتر می‌توان نظیرش را نشان داد. اینان به‌عنوان طرفداری از آقای بنی‌صدر در مرئا و منظر مردم شکم دریدند و سر بریدند و اسید بر روی پسران و دختران معصوم پاشیدند و جنایات دیگری که قلم از بازگوکردنشان شرم دارد. جوانان پاک‌باخته و با خلوصی را که خدمات شایانشان به انقلاب زبانزد همگان بود را شناسایی کرده با فجیع‌ترین وضعی به خاک و خون کشیدند. حضرت امام مد ظله شدیداً از این واقعه متأثر و این مصیبت جانگداز را به پیشگاه حضرت بقیه‌الله ولی عصر ارواحنا فدا و ملت شهیدپرور ایران و به‌خصوص بازماندگان عزیز و صبور شهدای راه اسلام و آزادی تبریک و تسلیت عرض نموده از خداوند بزرگ برای آنان صبر جمیل آرزو می‌نماید. والسلام علیکم یا انصار دین‌الله». 
(منتشرشده در روزنامه کیهان ۱ تیر ۱۳۶۰).